PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 4

Hun leh ni an ral zêl a, sik leh sa inthlak danglamin nipui, fur, favang leh thlasik te an hun bi ngaiah ṭheuh rawn inher chhuakin khuanu'n hringmite tâna a duan leilung mawina te chu a ni têlin a rawn ti thar zual deuh deuhva. Zehtet khua pawh ral laka an himna a rei leh tawhin an nun kal hmang pawhin ngai a awh chho leh viau tawh a, an pasalṭha chhuanvawr Thangkunga leh Chhuahchawngate pawh an kum lam a lo tam ve ṭan ta bawk nen, in lumah nupui fanaute uap lumin an awm tam ta zawk a, mahse khaw dang tana hlauhawm khawp a huaisen leh pasalṭha an Lal fapa ni bawk Kapthanga a la awm miau a, an hmelma te tan chuan Kapthanga ringawt pawh hi hlauh tham a ni ngei ang(Bualthleng Mawitu lamah Kapthanga Zehtet Lalpa'n fa atan a lak dan kan sawi tawh kha).

Zehtet Lalpa Puithanga pawhin a vangkhua, nuam leh Lusei khaw dang tam tak aia ropui zawk chu Leihka aṭanga thlirin a vaibel pak khuk tual tual kara a mittui rawn luang leh zauh zauh ṭhin chuan a ngaihtuahna a vak kual thui hle tih a chiang reng mai. Lianmawia leh Hratzuala te pangai taka an han dam leh tâkah chuan a pa kiangah tal ve ṭanin Chhuahchawnga pawhin a fapa te pahnih hnenah chua a thiam thil tin reng chu hlan chhawn vek a duh avangin ram lamah a liam pui deuh reng mai a, thu ṭha tin reng hrilhin inbeihna muala an chet dân turte nen, an ke chheh dân turte, an chem vai dân turte mai bâkah hnung lama mit nei anga awm a ngaih zia te, an mit leh an beng ang khat renga an hman a ṭul zia te thlengin a hrilh dap dap reng zel a ni.

Zan riah kîl lai a ni a, kawtkaia Hratzuala rawn au leh lung lung ri an hriatin Chhuahchawnga te nupa chu an nui ṭha a, Lianmawia erawh ngawi ngal chunga chaw barin tlai lama a pa sakhi kah chek tui hang chuan a hrawk an han hnawn leh zaih a, Hratzuala rawn lut chuan "Ekhai! In hmelchhiat lai a ni maw?" a rawn ti lut nghal bawrh bawrh a, Ṭhasangi chuan "E Zuala lah ni rengin, hawh teh kan bar ṭan chauh anih hi, rawn bar ve tawh" a lo ti nghal sawk sawk a, Hratzuala chuan "Ka nu, a ngai reng reng lo, kan ei kham ve deuh chauh a ni e, ka pa zârah sakhi sa kan han hmeh leh ta chu a nia, a nihlawh thlak ṭhin teh mange" tia chhangin Ṭhasangi tuibur chu a ban zawm nghal zat a. Chu tih lai mêk chuan Thangkunga pawh rawn lutin a rawnri lut ve nghal bawrh bawrh bawk a "Chawng Liana te ṭhian dun hi zanin chu zawlbuk kai ve tawh teh se, an rual pui te pawh an kai nual tawh. Mi hnukhawi a ṭan bîk hi a mawi hauh lo a nia" a han ti a Chhuahchawnga chuana chaw bar lai chu thawh san pahin tui hmunah a kam a va ṭhuah fai te te phawt a, chutah "Ni e, Thanga zanin aṭangin va inpu lut ve rawih mai teh se, Liana in pahnih khan lo insiam u la i pa Thanga nen hian kan va thlah ang che u, val upate thu inhnial tur a ni lo a, ai ute in zah em em tur a ni bawk. Kai thar innih angin an lo buan ngei ang che u, in thinrim tur a ni lo a,mahse, zuamawm takin in awm tur a ni hauh lo"tih pahin tuibur chu an hmuam vei nghal pawng a. Hratzuala chuan "Chu tia, intih te chuan ka han insiam ange, ṭhianpa Liana hian kan tlangval ho a bin thal vek dawn zu nia" tih pahin a chhuak nghal a. Lianmawia pawh a nu chuan lo insiam pui ve sawk sawkin puan bu te chu a lo têl sak ve bawk a,Hratzuala a lo thlen rual chuan Chhuahchawnga leh Thangkunga te chuan zawlbuka awm dân mawi te an han hrilh leh char char a "Hei, kan kumte a lo upa ve ṭan tawh a, ral rama kal leh sa pêl a han chhuak vak tur chuan kan chakna in a tlin tawh lo a, in pa Thanga phei hi chu hmelma kutthlakna avangin a ban ding lam hi tun hma zawng aia a dimdawih a ngai dawn a ni. Nang ni ṭhian dun hi tlang kamah inhuaisen thu a thang fo a ni a, zanin hi inhuaisenna in lan tirna hun ṭha ber te zinga mi a ni. Nakin lawkah he khaw innghahna la ni turin ka duh em em che u a, chu vangin khawi kipah pawh ṭang dûnin inphatsan ngai suh ang che u. Zuala u zawk inihna angin Liana hi i kutah ngaihngam takin kan dah tih hi hre reng ang che" tiin Chhuahchawnga chuan a fapa te ṭhian dûn chu a zilh malh malh a.

Thangkunga'n "Kal i siam teh ang u" a rawn tih tâkah chuan chhuak pheiin Zawlbuk lam chu an pan ta a. Zawlbukah chuan Thangkunga chu lutin "Ekhai!, mi thar tan hmun a awm ve em ang chu maw" a han ti a, Val upa Buanga chuan "Ekhai! Kan pasalṭha lah ni rengin, tumah kan hnar ngai lo e, tu tan pawh he Zawlbukah hian hmun a awm e" a han ti a, Chhuahchawnga chuan a fapa te chu an zam ru deuh a ni tih hre mah se"Kal rawh u le, zam hauh lo khan aw. Inphahhniam takin huaisen takin awm tur a ni ngai e, ka lo thlir reng ang che u"a tih tâkah chuan an ngaih a ngam ve ta deuh bawk a ni ngei an,Zawlbuk bawhbel chu an bawh liam ve ta a. Val upa Buanga chuan "Ekhai Lianmawia leh Hratzualate maw? Lo kal rawh u, hei meilum hnung puak hian lo ṭhu ve teh u, khua a vawt ṭan riau tawh a kei ni kuah lum tur nei ve lo ta chuan meilum hi kan nupui ve ai anih ber mai hi maw" a han ti a, chu veleh tlangval ho chu an lo nui dar dar a. Val upa Buanga bawk chuan "Zanin chu kai thar buan tur pahnih kan nei tlat mai. Mit a tlai leh dawn teh mange, tlangval ho khan kan naute hi kan buan dawn em?" tiin tlangval ho chu a han chawk phur a, chu veleh tlangval ho chu lo ri nghal buan buanin a ṭhenin "keima'n ka vawrh ang", "kei ngei hian ka buan ang", "Bang thlang lam denna'n hmang ang aw" tih thawm te chu a lo ri nuk a. Val upa Buanga chuan "Aw le, haw tlai bîk nih tum loin nula rimnaah mawi takin han khawsa ang che u" a tih hnu lawkah chuan Leng lên ar a rawn khuang ta al al a, Lianmawia leh Hratzuala te erawh zawlbukah chuan awmin an puanthuah dahna bawhbel bul lawkah chuan ṭhuin Val upa te leh pa ho lo leng lutte titi chu an ngaithla ve kar a. Val upa Buanga chu rawn kal pheiin "Liana, Zuala in zam deuh em ni? Zam hauh suh u, in rawn lawi luh hun hi kan lo nghah rûkna a rei tawh a nia, an buan ngei dawn che u a, ṭang nasa u la, thinrim hauh lo tur a ni, in naupan lai ṭhian Zamana leh Rualkunga te rawn lawi luh zân khan Rualkunga kha a thinrim deuh hlek a ni âwm a, kha tiang kha tih ngai loh tur a ni"tiin a rawn hrilh ru sa sa a, Lianmawia te pahnih pawh chuan an lu an lo bûk khum nghut nghut a.

Leng lên ar a khuan meuh chuan Zehtet Tlangvalte chu zawlbuk chhung mawiin an ṭhu khup tawh a, pa ho pawh rawn kal belh zelin bawhbel bulah chuan an ding ther fur hlawm a. Val upa Buanga chu rawn ding chhuakin "Aw le, kai thar buan tur kan nei leh ta. Tlangval lam aṭang khan a buan hmasa tûr rawn chhuak se la, kai thar aṭang khan lo chhuak bawk se la" a han ti a, tlangval lam aṭang chuan lian ṭha thelh thawlh Vuanthanga an tih â buang mai chu raen chhuakin buan tualah chuan a rawn ding kâk hah a Hratzuala chuan din chhuah pahin "U zawk ka ni bawk a, bul kan ṭan ange, U Vuan min dim deuh a niang chu naupang mai ka la ni si a" han tih pahin a nuih deuh sâng bawk a. Vuanthanga chuan "Hlaiba meuh pawhin a ngam loh naupang huaisen chu bawhbel pel rak khawpin ka vawrh ngei ang" a han ti fiamthu zui ve nghal a, tlangval ho pawh an lo ri nghal dur dur a. Hratzuala pawh chuan Vuanthanga fiamthu chu man thiamin a puan ven chu a han siam ṭha sawk sawk a. An han inman a, Val upa Buanga'n "Ṭan r'u le" a han tih rual chuan Vuanthanga chuan thapui thawh duh loin Hratzuala tha thawh dân chu a han ngaichâng te te a, chu tah Hratzuala tha hrui ngah tawk zia tur chu chhut thiamin tha pui a thawh ve ta a, an chak dûn bawk a a hmuhnawm hle mai, an ban puam leh hnungzâng te chu a rawn pawng leh ṭawk ṭawk ṭhin a, an thlanfim rawn bawl chhua ṭek ṭek te chuan an ṭan zia a lan tir chiang hle. A châng leh an han pai dûn leh khat khat ṭhin a, rei fe an inbuan hnu chuan Hratzuala chu a kang ta a. Tlangval ho chu lo ri nghal dur durin "Vuana Vuana" tiin an lo au rual ṭhup ṭhup a, a thawh hnihna an han ṭan a, Vuanthanga chuan Hratzuala tha fei zia chu a tlin dawn lo tih hrethiamin a thiam thil hmanga han chawi kân a tum ta a, mahse, Pasalṭha Chhuahchawnga kaihhruai hi Vuanthangate ang tan chuan a sang deuh hret a ni. Chawi kân lawp tuma Hratzuala ke inkara a ke a va rawlh lut ṭhu hniam tur tha thlah lai tak chu Hratzuala chuan a rawn chawi kâng ta nawlh mai. Tlangval ho chu an sahawk nasain hmuhnawm an ti kher mai le. Pawn lama pa ho mit pawh a tlei narawh e. A thawh thumnaah ve thung chuan Vuanthanga chuan Hratzuala chu a khan lo deuh tih hrethiamin a ṭang ṭha duh tawh hauh lo a, awlsam tein Hratzuala chuan a chawi ta mai reng a. "Nau zawkte tiin min dim thiam a, min hlahkhem bawka u Vuan ka lawm hle mai, i zârah thinthiin ka muhil thei ngei ang" a han ti a Vuanthanga chuan "Naua, i chak kher mai. U zawkte min zah thiama mualpho loin min siama" tiin a rawn chibai a.

 Val upa Buanga chu rawn ding chhuak lehin "Aw le, Lianmawia kha rawn chhuak se la, tunge a tumpui turin tlangval lam aṭang khan rawn chhuak dawn" a han ti a, chu veleh a hma lawka an khaw buan chak ber lo hneh tawh tu Lianmawia naupan lai ṭhian Zamana chu rawn ding chhuakin "Khawnge,keiman ka rawn buan ange, kan naupan laia ka sephung phuba kha ka lâk ngei a ngai, ka intiam tlat a ni" tiin a rawn pen chhuak a, Lianmawia chu lo nui sukin Zamana rawn ding hnai hriat tham leka zawi chuan "Manlulian lo va ṭhu mai mai teh" a han ti a Zamana lah chuan nuih sukin "kai thar buanin aw" a han ti a, Lianmawia chuan an naupan laia Manchawheha an tih ṭhin, infiamna reng renga tha ngah filawr ziah ṭhin Zamana han buan chu châk lem lo hle mah se, Zamana berin a phawk a rawn chhuah tâk siah chuan a buan ngei a ngai ta. "Mi vawrh vaih teh i châk lo ang" han tih pah chuan Zamana puanven chu a man sak nghal a, Zamana pawh chuan rawn man ve nghalin "Phakar chhuah hlek suh Lianlulawk" a rawn ti ve bawk a. An inbiakna lo hre pha te chuan an naupan lai inṭhianṭhatna an inkawm loh hnu thleng pawha an la chhawm zel chu a mawi an tiin an lo nuih ṭha hlawm a. Val upa Buanga chu rawn kal hnaiin "Ṭhian mah ni u la ṭhian buan a inbuan loin hmuhnawm dik tak min han hmuh tir teh u" tih pahin "Ṭan rawh u le" a rawn ti nghal a, chu veleh an naupan laia an tih ṭhin ang bawkin tha pui an han chhuah nghal tak tak mai zawng zawlbuk chhung chu a ri nghal dur dur a, Zamana han tal tak tak zet chu a pui ngei mai Zawlbuk pawh a nghing lawih lawih hial a ni, Lianmawia chuan a ṭuan ranna hmanga daikhalh zung zungin Zamana hah thaw hlawi hlawi chu "Nupui nei ngam chi pawh va ni lo che a, zan khat pawh i tlin dawn loh hi" a han ti sap a, Zamana chuan "Phakar chhuah suh ka tih che kha" tih pahin Lianmawia inthlahdul lai tak chu a bin ṭhuai maia, an hah dûn bawka thawh pawh tho loin an mu thaw hlawi hlawi a, tlangval ho lah chuan Zamana vaibel fun lang vek khawp a mu dawrh kak suah chu an lo nuih tlawrh tlawrh hlawm a. An han tho chu an han innuih leh rih tete a, an hah a dam hnu chuan a thawh hnihna an bei leh ta a, an han tal dun leh tak tak chu thawm a ṭhain Lalpa meuh pawh bawhbel bul thim laiah chuan a lo ding ve rûn tawh a, Zamana'n chawi kan tuma a han awp hniam tha thlah lai tak chuan Lianmawia chuan hmang ṭangkaiin Zamana kap kârah chuan a ke rawlh lutin a han bin ve ṭhuai mai a, tlangval ho hmuhnawm ti lutuk chu an lo kuk ruih ruih hlawma, a ṭhenin mau an lo khawng ri, a ṭhen châng lo tum rawih rawih lah bo lo. An han tho a, an han ṭan leh tûr chu "A va hmuhnawmin mit a va han ti tlai tak em, zanin atan chuan duh tawk teh u, kan kai tharte kha kan Zamana pui roh khan a buan chau vek palh ange" rawn ti tu Lalpa lam chu an hawi rual ṭhap a. Lalpa Puithanga bawk chu rawn ṭawng lehin "Tunah chuan kan khua pawhin buan chak thar kan neih belh leh ta. Ka tlangvalte hi ka chhuang tak zet che u a ni" a rawn ti a, tlangval ho chuan kut lo beng dar darin mu turin an inbuatsaih ta a.

Zing khawvar ruala a ngal thip sawk avang chuan Lianmawia chu a harh chiang kher mai, chutah a hmai chung lawka Zamana lo nui vur vur a hmuh rual chuan phu nghal zukin Zamana nui chhuak vur vur chu thawh sawk sawk pahin a um a, a bula mu ve Hratzuala keah chuan chhuah pahin a han sawi sawk sawk bawk a. Zamana lo ding nui vur vur chu ben bûk lawp pahin "Mawl viau ṭhin suh" a han ti a, Zamana chuan "I pa silai rawn keng chhuak ve teh, tunlai chu Ruala nen kum hmasa lama kan lo bawh ram piah lawka sih kan hmuh chhuah chângin kan chhuak deuh reng a, Ruala nen zan nga riak buhfai kengin rawn kal ve te u, hnaitê mah ni se i riah chilh law law tawh teh ang, kan ti anih hi, kan chân chhuah chhun lah kan duh anga lian an ni hlawm si lo a"a han ti a, an hnunga lo ding reng Hratzuala chuan "A chakawm khawp ang chu, ka pa hnenah ka lo han thlen ange" a ti a Lianmawia pawh chuan "Ni e, i chhuak tlâng teh ang u" tih pahin mahni inlam ṭheuh panin an inṭhen ta a.