BUALTHLENG MAWITU BUNG - 55 (BUNG TAWP BER)
Unau hmel hai hun laia tlangval rawn haw te hmelah chuan beidawnna bâk a awm lo a, Rûnthanga'n Lal ina an beidawn thu a han thlen leh rual chuan Lalnu Sangzuali chu ṭhu hnawkin a ṭap nghal hawm hawm a. Doliana a bula lo ding reng chu kuahin "Bawihte, i nutei te an awm tawh lo" tiin a ṭap nghal hawm hawm a, Lal Rengliana pawhin insûm har a tiin a mittui chu a khap per ve sak sak a, rei loteah tlangval ṭhenkhat rawn lutin Biakmawii leh Parmawii te ruang atan changel an rawn sat a, chu chu Lal inah keng lutin Lal chhungkaw tan chuan rilru natna ti zual tu a va ni em. An pasal turte lah khualkhuaah an la thang bawk si. Khaw mipui te chuan "Thansanga te'n hria se engtin tak ngai ang maw" tiin Lal fanu an ngainat em emte ui chuan an ṭap tlawk tlawk hlawm a. Lalnu Sangzuali rilru chu a naute ruang atana an hman chuan a ti dam mawlh lo, a pasal awmah chuan beiin "Zawng ṭha leh rawh u, ni khat chiah zawng ṭha leh hram rawh u" tiin a ngên a, mahse ni sarih chhung khawtlângin an zawng tawh bawk si a, Lal fanu an nih avanga khawtlang han tih buai leh kha Lal tan pawh ti chi a ni si lo. A tûkah chuan lung dam lo takin Parmawii leh Biakmawii te chu an vui liam ta a.
Khatia Parmawii leh Biakmawii te thingphur Sangthanga te'n an rûk rual khan hnuhma zawng zawng thup bo vekin Runthanga ho a chhuakte pawhin chhui theih a bar an nei hlawm lo rêng a ni. An mahni ang chiahin Zehtet lam pawh khawtlangin an lo zawng ve bawk a, an ni pawh an beidawng ve hle a ni. Chhuahchawnga beidawng lutuk chuan "Kan nauate chuan hmuh an thlakhlelh dawn vei nen" a ti vawng vawng hial a ni. Tlangval chak ṭha pangai tana zan li vel bak riah ngaih lohna Bungtlâng khaw ram chin aṭanga an khaw lam pana haw Thansanga te chuan puak reng ngai hmeichhe pahnih an chhawm miau avangin zan sarih zet an riak tawh a, Parmawii te bo tirh aṭang phei chuan zan sawm ai tam mah a ral tawh a, Lal chhungkaw khawhar hnêm tûra leng lut pawh an tlem chho tial tial mêk a ni. Zan khat ramhnuaia an riah leh chuan a tuk chhun chawfak hun lai vêla Zehtet khua an luh theih inringin muangchangin an kal zêl a. Ramhnuaia an awmna a rei tawh avangin khaw chhung luh hlân an nghakhlel tlâng tawh hle a, khaw chhung lama mi te'n an ngaihtuah tur zia an hre ve bawk nen a chak thei ang berin an kal ve tlauh tlauh a ni.
A tuk zing ni chhuak chuan khaw thiang ṭha leh, nuam tak rawn her chhuah puiin naupang infiam ri chêl chûl te leh vawk rilṭam ngek rawng rawng thawm kâra arpa chal, huai inti ve tawk te inlim thawmte chuan Zehtet khua chu a rawn luah khata, Lal leh upate pawh leihkapuiah ṭhuin chu favang boruak rawn thaw ṭan tir nuam tak chu chenfakawm an tiin an thla a muang dar dar hle. Tuk ṭhuan eikhamah chuan kawtchhuah lam panin nula leh tlangvalte chu an chhuak khawm sap sap a, a kal tur ang an kim hnuah lo lam pana inzuiin an ri nak nak hlawm a. Chhun chawfak hun anih meuh chuan khaw chhung chu a reh hle a, naupang te nawi zual leh tar ho bâk chu hmuh tur pawh an tlem hle. Kawtchhuah aṭanga khaw chhung pan mek Thansanga te pawh chuan khua an han lut tur chu a nuam an ti hle maia, khaw chhunga naupang lo awm te chuan an en duh tlâng hlawm hle a. An ni pawh Lal in lam pana kal zelin Lal inchhunga Zikpuii thil zawng teikualin kawngka zawn aṭanga pawn lam a han hawi chuan ral khata tlangval pali leh nula rawn inzui pahnih chu hmuin leihkaah chhuak pheiin a han thlek vang vang a. Chutah "Awi ka rei" tiin leihkapui lamah a tlan pheia upa ho bula lo awm Lalpa hnenah chuan "Ka pa ka pa, Thansangate an lo kal. Bualthleng Lal fanu pahnih te nen" a va ti chûl a. Lalpa Puithanga chuan "Aw haw Ziki Kapa zawng vat tawh khawiah nge a tek chhuah leh hman" tiin Thansanga te hmuak tur chuan a kal ta hlawk hlawk a. An han inhmu chu nuam an tiin an hlim tlâng kher mai, ral khata Zawlbuk aṭanga Kapthanga rawn tlan hlawk hlawk an hmuh chuan Thansangate chuan an lo ngaihtuah tawh zia hriain nuam lo te pawh an ti ru viau a. Kapthanga chuan thaw hlawi hlawi chungin "E khai, Sangte eng thil nge thleng ta?" tiin Parmawii te chu a han kawk a, Lalpa Puithanga'n "Chu zawng in chhung lama sawi chi a ni e" tiin Lal inah an lut ta a. Dammawia chuan "Lalpa hei Liana nen hian kan khaw lama tlang pheia chanchin lo va hrilh ṭha kan ti a" a han ti dek dek a, Lalpa Puithanga chuan "Tlangaupa nang zawlbuka tlangval awm ang angte kha rawn ko tawh, Dama nangni chu hetah hahdam rawh u, khuanu zarah kan kum ṭhat kum a ni a, lo zo tawh pawh chhungkaw sawm chuang an awm dêr a nia" tiin Lal ina innghat tur chuan a ti ta zawk a. Tlangval pahnih Bualthleng lama kal tur chuan an tir ta a, Lal inah chuan Dammawia hoin Parmawii leh Biakmawii te chu an thleng a, Thansanga erawh Chhuahchawnga te inlamah thlengin Liansanga leh Hmingthanga chu Liansanga u Biakliani te inlamah an thleng ve thung a.
Zan thla eng mawi tak hnuaia Zehtet Lal in leihkapuia Thansanga leh Hmingthangate kianga Parmawii te unau ṭhu chu hlimna te'n an kiansan lo tih hriat takin an nui tlang dar dar reng a. Liansanga leh Dammawia pawh Lal leh upate kiangah inla patling taka ṭhuin, Lal leh upate lu a kai chhelh chhawlh tawh hnua Dammawia inla patling thar vel, a ṭawng dân han thlak danglam kual vel chuan Liansanga a ti nui nasa teh e. Leng hâwn ar khuan hnu lawkah Zawlbuk lam pan thlain Zehtet tlangvalte chuan khual buanah an lo cho ngei bawka, mahse khaw khat ang maia innel tlâng an ni bawka, infiamna anih ang taka infiamna'n a hmangin an thawm pawh a ṭha ham ham hle.
Lal ni tawh mahse a vanglaia Pasalṭha ral hrat, huaisen leh chak anihna la thlah lo Lal Rengliana chuan zing kâra a kawtkai lawka thawm rawn awm chu hriaiin a tho vata, khaw mipuite pawh tho an la tlêmin khaw varna a la rei lo bawk nen patling ho phei chu an la hnar tluk tluk bawk a. Thawm chu rawn hnai zêl in Lal inah chuan luh an rawn dil a. Lal Rengliana chuan luh tirin fimkhur tak si nelawm tak si a awmin chung tlangvalte chu an hahte ti dam turin a han ti hmasa te te a. Rei loteah an hah a rawn dam takah chuan an kal chhan dik tak chu tlangval pakhat zawk chuan a sawi ta a. Chu veleh khum lam aṭanga an thawm lo ngaithla tu Lalnu Sangzuali chu rawn chhuakin "Ka naute an la dam maw? Sangtea te nen in khuaah an awm a maw?" tiin a lo be nghal chung chung a, Lal Rengliana pawh a lawmin a awih lo hial zawk a ni. Chu tlangval pahnih chu Lal ina innghah tirin tukṭhuan an kil lai te chuan Sangzuali chuan ei pawh a ei ṭha thei lo a, a laizawnnu te rawn haw hun mawlh chu a nghakhlel tawh hle a ni. Lalfanu te an la dam tih chu khuaah chuan a khat nghal vek a, Lal Rengliana'n hmuak tura kal a tum thu a sawi chuan zui ve tumtu pawh an ṭha hnem hle. Tuk ṭhuan eikhamah chuan Zehtet khaw lam panin an kal chhuak ta hlawm a.
Thansanga te erawh Zingkara rawn chhuakin Parmawii te unau pawh an kal thei ve ta deuh bawk nen, thim hlima khua an luh hman inringin an pheikhai a zang tlang hle. Zehtet khaw ram chin an pelh fel dawn chuan chawhnu her a ni dêr tawh a, an inrina luite an thlen dawn hnaiha thawm ri luih luih chuan an ngaih a ti ṭha lo tlâng hle. Fimkhur taka kalin an va thlen phei meuh chuan Lalpa Rengliana lungpui chunga Zehtet khaw ram lam hawia lo ṭhu chu hmuin an va pan ta vat a. Parmawii te unau chuan Lalpa Rengliana chu pan vatin an hnuk a rawn ulh thar leh bawk nen an ṭap dun hawm hawm a. Thansanga pawh a nau Thangliani chuan rawn pan vatin a rawn kuah thlawpa "I va rei em em ve" tiin a rawn ṭah khum ve hawm hawm bawka, hlimna vanga mittui luang leh nui ri te chu hmuh a nuamin ngaihthlak a va nuam em. Khaw lam chu muang marin an pan leh ta a, leng hâwn ar khuan hmain khua an luta, Lal tualah chuan an lo thlen hun nghakin mipui an lo awm khupa, an khua an han thleng meuh chu an hah a dam sawng sawng hial a ni. Dammawia leh Liansanga pawh an nupui te kiangah kal vatin an han inkuah leh vawng vawng hlawm bawk a. Lalpa Rengliana chuan Parmawii te Pasalṭha Sangthanga te'n an ruk dân leh Thansanga te'n an chhanchhuah dante chu sawiin "Aw le, hei kan hmuh leh tura kan ruat ngai loh, kan farnu te an rawn haw leh a ni, an tawhsual tawh avang hian phuba kan la ngei dawn a. Mahse chumi hma chuan kan farnute thla hualna hi neih a ṭul a ni, naktukah ngei hian kan nei bawk ang, awm nî khâm tur a ni a, tlaiah ruai kan ṭheh bawk ang. Ka sechal ka thawh e, "a rawn tih chuan mipui te chu an lo au dur dur a. Lalpa Rengliana chuan" Zaninah hian kan farnute min chhanchhuah saktu kan Pasalṭha, he kan khua BUALTHLENG MAWITU te hian chawimawi an phu hle a ni, chu vangin ka kiangah hian rawn ding chhuak se la ka nopuiin a nghak reng e"a rawn tih chuan mipui ho chu an lo au leh dur dur bawk a. Lal chawimawina zu an tem hnu chuan fak sak lehin an chhungte awmna lam panin an kal ta hlawm a. A tukah chuan Parmawii te unau thla hualna te chu an nei ta a
Favang awllen chu a rawn thleng ta, hun rei tak ata tawh na lo nghahhlelh em em chu Thansanga leh Hmingthangate tan chuan a lo thleng ta. Mikhual an rawn awm zut zut reng a, khaw hran hran aṭanga rawn kal khawm an ni bawka, tam pawh an tam hle. Inneihni a khawtlang hraina tur sa lah an kap nasa narawh. Duhsakna thil pek pe tu pawh an tawng nasa hle. An hun tiam ni a thlen tâkah chuan Thansanga leh Parmawii te chu insuihzawmin, Hmingthanga leh Biakmawii te pawh kumtluang par thliak dûna riah rûn ren dun tûrin nupaah an insiam ve bawk a. Zan lamah chuan Lalpa Saingura pawh Thansanga nau Thangliani dâwn lungruk biahthu di dawn ve ngei tumin Pi Ṭialthangi te luhkaah chuan a chuangkai a, midang zawng erawh Zawlbukah an vaia kal khawmin inbuan ropui tak nei turin an inbuatsaih ta. Khual buan hranpa nei loin a bul ṭan nan Kapthanga leh Chawiliana te chu an rawn ding chhuak a. Tlangvalte mit ti tlai thei ang tur bera inbuanin an inṭha ṭhena, a dawt leha Dammawia leh Liansanga rawn chhuak ve lehin an ni pawh an hmuhnawm kher mai le. Thansanga leh Hmingthanga te erawh an âwl tir thung a. A pathumna atan Dammawia unaupa Neihthanga chu a rawn pen chhuak a. Bualthleng tlangval pahnih rawn buanin Chhawnsanga a rawn chhuak ve leha a ni pawh a tumpuite'n an khan lo hret a ni.
Liansanga chu rawn auin "Rawlthar rualte chêt a hun ta. Tunah Zehtet rawlthar huaisen Lianmawia rawn chhuak rawh se" a han ti a tlangval ho chu chhuat bengin an lo ri dur dur a, a ṭhenin chang lo tumin, a ṭhen an kuk ruih ruih bawka. Dammawia chuan "A tumpui tûrin Sengzau rawlthar huaisen Hnêmluaia rawn chhuak rawh se" a rawn ti ve leh a. Bualthleng tlangvalte thawm chu a ṭha hap hap kher mai. Ṭan bik nei loin nakin lawka an chênna khua te ṭheuh tana thlamuanna la ni tur an ni hlawm bawk nen an phur theihna'n an lo au hlawm a. An puan vênah inman sak chatin an intiat dûn bawk a an han ṭan chiah chu rawlthar an nihna a bo chiang hle, an rahna lei te chu a khawk tup tup a, an ṭang dûn bawk a an ti hrawl te chu a rawn pawng leh ṭawlh ṭawlh ṭhin bawk a. A thawh khatnaah chuan Lianmawia chu a kang ta zawk mai a. A thawh hnihnaah erawh rei fe an inbuan hnuah Hnêma zawk a kang ve ta tlat. A thawh thumnaah pawh Hnêma bawk kang ve lehin Lianmawia chu a chak zawk a ni ta. A dawt leh atan Sengzau rawlthar Lingrêma a rawn chhuak ve leh a, a tumpui turin Bungtlâng rawlthar Hrangseipuia a rawn chhuak ve bawk a. An ni pawh an chak dunin inbuan an thiam hle tih chu tlangval ho thawmah a hriat kher mai. Hrangseipuia'n hnehna a chan takah chuan inbuan duh tawkin "Vânthanga ban ruh tliak kher kher chu aw, Lianmawia emaw Hrangseia nen hian inbuan se ka ti a sin le" tiin Liansanga chu a phun nung nung a.
Chung hnam peng chi hran hran rawlthar huaisente chu nakin lawka an chênna khua leh an hnam tana innghahna tur an la nih avangin Thansangate chuan unau anga in en tlat turin an fuih mawlh mawlh hlawm a. Mut zai an rêl a, tlangvalte an mutui ta maw tihah chuan Thansanga leh Hmingthanga chu thawm dim taka thoin an inlam ve ve an pan ta, a hnu lawkah Liansanga hoin zawlbuka riak zawng zawngte chu an rawn thawk chhuak ve bawk a. Thansanga te in leh Hmingthanga te in chuan sawi tu a ngah dûn hle. Tlangval hoin an duh tâwka an chhaih kual hnu chuan an ṭin san ta a. Thansanga chuan Parmawii chu a ban lukhama hman tirin an titi a, Parmawii'n a zawh tak tlat siah chuan a zinna hmuna a thil tawn ṭhinte chu hrilh in zep ṭit ṭet ngaiin a hre tawh lo bawka Sengzau Lal famo Chawngpuii chanchin a sawi lai chuan Parmawii chuan a rawn sik hlawk hlawk a. An han nui dun leh rih ṭhin, Thansanga chuan sawi chhunzawm lehin Hrangseipuia an tawn dante, huaisen tak anih thute sawiin Vânthangate pathum chanchin a sawi lai chuan "Kei Dama leh Liansanga te naupan lai kha an ang bera, an pathuma an han inzui hmuh hi chuan mitthlaah kan pathum bawk kha a lo lang leh a lung an ti lêng khawp mai" tiin a sawi a, Parmawii chuan ngaihnawm ti takin a lo ngaithla a.
Hmingthanga erawh chutia Thansanga te an titi lai chuan a kakpuiah lawnin nuam a lo chên fe hman tawh a, a nupui na ti mittui luang zawih zawih chu hruk fai sakin, tawp san tum chuang loin a bei leh nghal tlauh tlauha. A han zawh fel meuh chuan a nupui kiangah chuan mu zawk hnawkin duat taka chulin a nupui na tuar chu a kuah hle hle a. Thansanga pawh nupui nei thar ta na na na chu titi tlaivar ngawt thu awm hek suh, zanlai ar khuan ruala Parmawii na ti lutuk "Awi" ri chu zawi hle mah se, Thansanga tan erawh a ring hle. Mahse nuam tur chuan hrehawm tawrh hmasak a ngai miau si a. Hahthikula a beih hnu chuan thlan zawih zawih chungin Thansanga chu a nupui kiangah chuan let thla hnawkin an mu ta a. A TAWP TA.
AW LE, APRIL NI 13 ZÂN AṬANGA KA LO ZIAH ṬAN BUALTHLENG MÂWITU CHUAN A TAWP HUN A THLENG VE TA. MIN LO HLÛT SAK TUTE IN ZAVAIA CHUNGAH KA LAWM EM EM A, HE THAWNTHU HI MIN HLUT SAK ZEL TURIN KA NGÊN MAWLH MAWLH CHE U A NI. KA CHAWLH PHAH DAWN HAUH LO A, HEI AIA ṬHA ZAWK NÊN A RAWN LET LEH NGEI KA TUM ANG. IN CHUNGAH LAWM THU KA SAWI TAK MEUH MEUH E.
Khatia Parmawii leh Biakmawii te thingphur Sangthanga te'n an rûk rual khan hnuhma zawng zawng thup bo vekin Runthanga ho a chhuakte pawhin chhui theih a bar an nei hlawm lo rêng a ni. An mahni ang chiahin Zehtet lam pawh khawtlangin an lo zawng ve bawk a, an ni pawh an beidawng ve hle a ni. Chhuahchawnga beidawng lutuk chuan "Kan nauate chuan hmuh an thlakhlelh dawn vei nen" a ti vawng vawng hial a ni. Tlangval chak ṭha pangai tana zan li vel bak riah ngaih lohna Bungtlâng khaw ram chin aṭanga an khaw lam pana haw Thansanga te chuan puak reng ngai hmeichhe pahnih an chhawm miau avangin zan sarih zet an riak tawh a, Parmawii te bo tirh aṭang phei chuan zan sawm ai tam mah a ral tawh a, Lal chhungkaw khawhar hnêm tûra leng lut pawh an tlem chho tial tial mêk a ni. Zan khat ramhnuaia an riah leh chuan a tuk chhun chawfak hun lai vêla Zehtet khua an luh theih inringin muangchangin an kal zêl a. Ramhnuaia an awmna a rei tawh avangin khaw chhung luh hlân an nghakhlel tlâng tawh hle a, khaw chhung lama mi te'n an ngaihtuah tur zia an hre ve bawk nen a chak thei ang berin an kal ve tlauh tlauh a ni.
A tuk zing ni chhuak chuan khaw thiang ṭha leh, nuam tak rawn her chhuah puiin naupang infiam ri chêl chûl te leh vawk rilṭam ngek rawng rawng thawm kâra arpa chal, huai inti ve tawk te inlim thawmte chuan Zehtet khua chu a rawn luah khata, Lal leh upate pawh leihkapuiah ṭhuin chu favang boruak rawn thaw ṭan tir nuam tak chu chenfakawm an tiin an thla a muang dar dar hle. Tuk ṭhuan eikhamah chuan kawtchhuah lam panin nula leh tlangvalte chu an chhuak khawm sap sap a, a kal tur ang an kim hnuah lo lam pana inzuiin an ri nak nak hlawm a. Chhun chawfak hun anih meuh chuan khaw chhung chu a reh hle a, naupang te nawi zual leh tar ho bâk chu hmuh tur pawh an tlem hle. Kawtchhuah aṭanga khaw chhung pan mek Thansanga te pawh chuan khua an han lut tur chu a nuam an ti hle maia, khaw chhunga naupang lo awm te chuan an en duh tlâng hlawm hle a. An ni pawh Lal in lam pana kal zelin Lal inchhunga Zikpuii thil zawng teikualin kawngka zawn aṭanga pawn lam a han hawi chuan ral khata tlangval pali leh nula rawn inzui pahnih chu hmuin leihkaah chhuak pheiin a han thlek vang vang a. Chutah "Awi ka rei" tiin leihkapui lamah a tlan pheia upa ho bula lo awm Lalpa hnenah chuan "Ka pa ka pa, Thansangate an lo kal. Bualthleng Lal fanu pahnih te nen" a va ti chûl a. Lalpa Puithanga chuan "Aw haw Ziki Kapa zawng vat tawh khawiah nge a tek chhuah leh hman" tiin Thansanga te hmuak tur chuan a kal ta hlawk hlawk a. An han inhmu chu nuam an tiin an hlim tlâng kher mai, ral khata Zawlbuk aṭanga Kapthanga rawn tlan hlawk hlawk an hmuh chuan Thansangate chuan an lo ngaihtuah tawh zia hriain nuam lo te pawh an ti ru viau a. Kapthanga chuan thaw hlawi hlawi chungin "E khai, Sangte eng thil nge thleng ta?" tiin Parmawii te chu a han kawk a, Lalpa Puithanga'n "Chu zawng in chhung lama sawi chi a ni e" tiin Lal inah an lut ta a. Dammawia chuan "Lalpa hei Liana nen hian kan khaw lama tlang pheia chanchin lo va hrilh ṭha kan ti a" a han ti dek dek a, Lalpa Puithanga chuan "Tlangaupa nang zawlbuka tlangval awm ang angte kha rawn ko tawh, Dama nangni chu hetah hahdam rawh u, khuanu zarah kan kum ṭhat kum a ni a, lo zo tawh pawh chhungkaw sawm chuang an awm dêr a nia" tiin Lal ina innghat tur chuan a ti ta zawk a. Tlangval pahnih Bualthleng lama kal tur chuan an tir ta a, Lal inah chuan Dammawia hoin Parmawii leh Biakmawii te chu an thleng a, Thansanga erawh Chhuahchawnga te inlamah thlengin Liansanga leh Hmingthanga chu Liansanga u Biakliani te inlamah an thleng ve thung a.
Zan thla eng mawi tak hnuaia Zehtet Lal in leihkapuia Thansanga leh Hmingthangate kianga Parmawii te unau ṭhu chu hlimna te'n an kiansan lo tih hriat takin an nui tlang dar dar reng a. Liansanga leh Dammawia pawh Lal leh upate kiangah inla patling taka ṭhuin, Lal leh upate lu a kai chhelh chhawlh tawh hnua Dammawia inla patling thar vel, a ṭawng dân han thlak danglam kual vel chuan Liansanga a ti nui nasa teh e. Leng hâwn ar khuan hnu lawkah Zawlbuk lam pan thlain Zehtet tlangvalte chuan khual buanah an lo cho ngei bawka, mahse khaw khat ang maia innel tlâng an ni bawka, infiamna anih ang taka infiamna'n a hmangin an thawm pawh a ṭha ham ham hle.
Lal ni tawh mahse a vanglaia Pasalṭha ral hrat, huaisen leh chak anihna la thlah lo Lal Rengliana chuan zing kâra a kawtkai lawka thawm rawn awm chu hriaiin a tho vata, khaw mipuite pawh tho an la tlêmin khaw varna a la rei lo bawk nen patling ho phei chu an la hnar tluk tluk bawk a. Thawm chu rawn hnai zêl in Lal inah chuan luh an rawn dil a. Lal Rengliana chuan luh tirin fimkhur tak si nelawm tak si a awmin chung tlangvalte chu an hahte ti dam turin a han ti hmasa te te a. Rei loteah an hah a rawn dam takah chuan an kal chhan dik tak chu tlangval pakhat zawk chuan a sawi ta a. Chu veleh khum lam aṭanga an thawm lo ngaithla tu Lalnu Sangzuali chu rawn chhuakin "Ka naute an la dam maw? Sangtea te nen in khuaah an awm a maw?" tiin a lo be nghal chung chung a, Lal Rengliana pawh a lawmin a awih lo hial zawk a ni. Chu tlangval pahnih chu Lal ina innghah tirin tukṭhuan an kil lai te chuan Sangzuali chuan ei pawh a ei ṭha thei lo a, a laizawnnu te rawn haw hun mawlh chu a nghakhlel tawh hle a ni. Lalfanu te an la dam tih chu khuaah chuan a khat nghal vek a, Lal Rengliana'n hmuak tura kal a tum thu a sawi chuan zui ve tumtu pawh an ṭha hnem hle. Tuk ṭhuan eikhamah chuan Zehtet khaw lam panin an kal chhuak ta hlawm a.
Thansanga te erawh Zingkara rawn chhuakin Parmawii te unau pawh an kal thei ve ta deuh bawk nen, thim hlima khua an luh hman inringin an pheikhai a zang tlang hle. Zehtet khaw ram chin an pelh fel dawn chuan chawhnu her a ni dêr tawh a, an inrina luite an thlen dawn hnaiha thawm ri luih luih chuan an ngaih a ti ṭha lo tlâng hle. Fimkhur taka kalin an va thlen phei meuh chuan Lalpa Rengliana lungpui chunga Zehtet khaw ram lam hawia lo ṭhu chu hmuin an va pan ta vat a. Parmawii te unau chuan Lalpa Rengliana chu pan vatin an hnuk a rawn ulh thar leh bawk nen an ṭap dun hawm hawm a. Thansanga pawh a nau Thangliani chuan rawn pan vatin a rawn kuah thlawpa "I va rei em em ve" tiin a rawn ṭah khum ve hawm hawm bawka, hlimna vanga mittui luang leh nui ri te chu hmuh a nuamin ngaihthlak a va nuam em. Khaw lam chu muang marin an pan leh ta a, leng hâwn ar khuan hmain khua an luta, Lal tualah chuan an lo thlen hun nghakin mipui an lo awm khupa, an khua an han thleng meuh chu an hah a dam sawng sawng hial a ni. Dammawia leh Liansanga pawh an nupui te kiangah kal vatin an han inkuah leh vawng vawng hlawm bawk a. Lalpa Rengliana chuan Parmawii te Pasalṭha Sangthanga te'n an ruk dân leh Thansanga te'n an chhanchhuah dante chu sawiin "Aw le, hei kan hmuh leh tura kan ruat ngai loh, kan farnu te an rawn haw leh a ni, an tawhsual tawh avang hian phuba kan la ngei dawn a. Mahse chumi hma chuan kan farnute thla hualna hi neih a ṭul a ni, naktukah ngei hian kan nei bawk ang, awm nî khâm tur a ni a, tlaiah ruai kan ṭheh bawk ang. Ka sechal ka thawh e, "a rawn tih chuan mipui te chu an lo au dur dur a. Lalpa Rengliana chuan" Zaninah hian kan farnute min chhanchhuah saktu kan Pasalṭha, he kan khua BUALTHLENG MAWITU te hian chawimawi an phu hle a ni, chu vangin ka kiangah hian rawn ding chhuak se la ka nopuiin a nghak reng e"a rawn tih chuan mipui ho chu an lo au leh dur dur bawk a. Lal chawimawina zu an tem hnu chuan fak sak lehin an chhungte awmna lam panin an kal ta hlawm a. A tukah chuan Parmawii te unau thla hualna te chu an nei ta a
Favang awllen chu a rawn thleng ta, hun rei tak ata tawh na lo nghahhlelh em em chu Thansanga leh Hmingthangate tan chuan a lo thleng ta. Mikhual an rawn awm zut zut reng a, khaw hran hran aṭanga rawn kal khawm an ni bawka, tam pawh an tam hle. Inneihni a khawtlang hraina tur sa lah an kap nasa narawh. Duhsakna thil pek pe tu pawh an tawng nasa hle. An hun tiam ni a thlen tâkah chuan Thansanga leh Parmawii te chu insuihzawmin, Hmingthanga leh Biakmawii te pawh kumtluang par thliak dûna riah rûn ren dun tûrin nupaah an insiam ve bawk a. Zan lamah chuan Lalpa Saingura pawh Thansanga nau Thangliani dâwn lungruk biahthu di dawn ve ngei tumin Pi Ṭialthangi te luhkaah chuan a chuangkai a, midang zawng erawh Zawlbukah an vaia kal khawmin inbuan ropui tak nei turin an inbuatsaih ta. Khual buan hranpa nei loin a bul ṭan nan Kapthanga leh Chawiliana te chu an rawn ding chhuak a. Tlangvalte mit ti tlai thei ang tur bera inbuanin an inṭha ṭhena, a dawt leha Dammawia leh Liansanga rawn chhuak ve lehin an ni pawh an hmuhnawm kher mai le. Thansanga leh Hmingthanga te erawh an âwl tir thung a. A pathumna atan Dammawia unaupa Neihthanga chu a rawn pen chhuak a. Bualthleng tlangval pahnih rawn buanin Chhawnsanga a rawn chhuak ve leha a ni pawh a tumpuite'n an khan lo hret a ni.
Liansanga chu rawn auin "Rawlthar rualte chêt a hun ta. Tunah Zehtet rawlthar huaisen Lianmawia rawn chhuak rawh se" a han ti a tlangval ho chu chhuat bengin an lo ri dur dur a, a ṭhenin chang lo tumin, a ṭhen an kuk ruih ruih bawka. Dammawia chuan "A tumpui tûrin Sengzau rawlthar huaisen Hnêmluaia rawn chhuak rawh se" a rawn ti ve leh a. Bualthleng tlangvalte thawm chu a ṭha hap hap kher mai. Ṭan bik nei loin nakin lawka an chênna khua te ṭheuh tana thlamuanna la ni tur an ni hlawm bawk nen an phur theihna'n an lo au hlawm a. An puan vênah inman sak chatin an intiat dûn bawk a an han ṭan chiah chu rawlthar an nihna a bo chiang hle, an rahna lei te chu a khawk tup tup a, an ṭang dûn bawk a an ti hrawl te chu a rawn pawng leh ṭawlh ṭawlh ṭhin bawk a. A thawh khatnaah chuan Lianmawia chu a kang ta zawk mai a. A thawh hnihnaah erawh rei fe an inbuan hnuah Hnêma zawk a kang ve ta tlat. A thawh thumnaah pawh Hnêma bawk kang ve lehin Lianmawia chu a chak zawk a ni ta. A dawt leh atan Sengzau rawlthar Lingrêma a rawn chhuak ve leh a, a tumpui turin Bungtlâng rawlthar Hrangseipuia a rawn chhuak ve bawk a. An ni pawh an chak dunin inbuan an thiam hle tih chu tlangval ho thawmah a hriat kher mai. Hrangseipuia'n hnehna a chan takah chuan inbuan duh tawkin "Vânthanga ban ruh tliak kher kher chu aw, Lianmawia emaw Hrangseia nen hian inbuan se ka ti a sin le" tiin Liansanga chu a phun nung nung a.
Chung hnam peng chi hran hran rawlthar huaisente chu nakin lawka an chênna khua leh an hnam tana innghahna tur an la nih avangin Thansangate chuan unau anga in en tlat turin an fuih mawlh mawlh hlawm a. Mut zai an rêl a, tlangvalte an mutui ta maw tihah chuan Thansanga leh Hmingthanga chu thawm dim taka thoin an inlam ve ve an pan ta, a hnu lawkah Liansanga hoin zawlbuka riak zawng zawngte chu an rawn thawk chhuak ve bawk a. Thansanga te in leh Hmingthanga te in chuan sawi tu a ngah dûn hle. Tlangval hoin an duh tâwka an chhaih kual hnu chuan an ṭin san ta a. Thansanga chuan Parmawii chu a ban lukhama hman tirin an titi a, Parmawii'n a zawh tak tlat siah chuan a zinna hmuna a thil tawn ṭhinte chu hrilh in zep ṭit ṭet ngaiin a hre tawh lo bawka Sengzau Lal famo Chawngpuii chanchin a sawi lai chuan Parmawii chuan a rawn sik hlawk hlawk a. An han nui dun leh rih ṭhin, Thansanga chuan sawi chhunzawm lehin Hrangseipuia an tawn dante, huaisen tak anih thute sawiin Vânthangate pathum chanchin a sawi lai chuan "Kei Dama leh Liansanga te naupan lai kha an ang bera, an pathuma an han inzui hmuh hi chuan mitthlaah kan pathum bawk kha a lo lang leh a lung an ti lêng khawp mai" tiin a sawi a, Parmawii chuan ngaihnawm ti takin a lo ngaithla a.
Hmingthanga erawh chutia Thansanga te an titi lai chuan a kakpuiah lawnin nuam a lo chên fe hman tawh a, a nupui na ti mittui luang zawih zawih chu hruk fai sakin, tawp san tum chuang loin a bei leh nghal tlauh tlauha. A han zawh fel meuh chuan a nupui kiangah chuan mu zawk hnawkin duat taka chulin a nupui na tuar chu a kuah hle hle a. Thansanga pawh nupui nei thar ta na na na chu titi tlaivar ngawt thu awm hek suh, zanlai ar khuan ruala Parmawii na ti lutuk "Awi" ri chu zawi hle mah se, Thansanga tan erawh a ring hle. Mahse nuam tur chuan hrehawm tawrh hmasak a ngai miau si a. Hahthikula a beih hnu chuan thlan zawih zawih chungin Thansanga chu a nupui kiangah chuan let thla hnawkin an mu ta a. A TAWP TA.
AW LE, APRIL NI 13 ZÂN AṬANGA KA LO ZIAH ṬAN BUALTHLENG MÂWITU CHUAN A TAWP HUN A THLENG VE TA. MIN LO HLÛT SAK TUTE IN ZAVAIA CHUNGAH KA LAWM EM EM A, HE THAWNTHU HI MIN HLUT SAK ZEL TURIN KA NGÊN MAWLH MAWLH CHE U A NI. KA CHAWLH PHAH DAWN HAUH LO A, HEI AIA ṬHA ZAWK NÊN A RAWN LET LEH NGEI KA TUM ANG. IN CHUNGAH LAWM THU KA SAWI TAK MEUH MEUH E.
I ziakthiam in pi leh pu hun ah min hnuklut thiam kher mai,adang kalo beisei lwh ange
ReplyDeleteA ngaihnawmin thu i thiam dap2 khop mai... thawnthu thar nen ilo kir leh thuai dawn nia, kanlo chang reng e...
ReplyDeleteva uiawm dawn ve
ReplyDeleteA va ngaihawm dawn em!!! BUALTHLENG MAWITU te chu.
ReplyDeleteA ngaih nawm inchhiar a nuam thin e.A khawhar thlak dawn hle mai.
ReplyDeletekhawhar thlak dawn ve le
ReplyDeleteNgaihawm dawn ve aw...
ReplyDeleteA ngaihnawm hle mai
ReplyDeleteNgaihnawm hle mai..adang beisei ila sual em lo ang chu maw
ReplyDeleteKhamawm loh hle mai fate tal han neih tir tur che nia
ReplyDeleteA tawp mai a nia maw a va uihawm tak em
ReplyDeleteKa va ui em aw. A dang rawn ti leh thuai ang che.
ReplyDeleteKa chhiar chhuak ve ta e.
ReplyDeleteLianmwia tawp lam ka chhiar zawm teh ang.
Ngaihnawm si. Ka lawm e
A ngaihnawm tluan zak e.
ReplyDelete