HNUNG TAWLH NGAI LO MI HUAISENTE - 17

"Lalpa, Lusei ho kha kan hneh ngei a, a tawlh pawh an tawlh nasa, mahse, Paite ho an rawn inrawlh a, pasalṭha huaisen tak Singzâma an nei a, a hnung zuitute lah pasalṭha naran tâna khin mai mai chi ni hauh lo vek an ni a, kan talbuai chhung rei lo têah Lusei ho nen min hual fel dêr a ni. Kei phei chu Singzâma ngei chuan nikhawhrelo turin min khawng thlu nghe nghe. Lalpa i Pasalṭha ti a chhiar tlak pawh ka ni lo e"ti a inthlahrung taka ngaihdam diltu Pasalṭha Rangliana chu Lal Zachhâwna en vang vangin "Ranga, ka pasalṭha te zînga ka rin ber i nih vânga Lusei khua rûn tûra tîr che ka ni a, mahse, min ti hrilhhai hle mai. Amaherawh chu kan duh ang vekin thil a thleng ngai lo a, hlawhchham châng a awm ve thei tih ka hriat vâng chauha rawn tlan chhuak che u ka ni. In lamah zu haw u la, Lusei ho chu kan bei zui dawn nge dawn lo tih ka upate nen kan lo rêl ange"a tih chuan Rangliana chu inthlahrung takin a chhuak nghal a, an in lam pana kal nghalin kawngah te chuan Pasalṭha Singzâma hmel chu a mitthlaah a châm reng mai a, khatiang khawpa insual thiam kha tunge awm thei ang le aw? A ti rilru mawlh mawlh bawk a, an kawtkai a han thleng ta maw tihah chuan châwl datin "Kan la intawng leh ang" a han ti sap a, ti chuan inchhung lamah a lût ta a. Zan a lo thleng a Lal Zachhâwna leh a upate ngaihdan chu a hran ta nuai mai a, ṭhenkhatin beih zui zêl an duh laiin ṭhenkhatin beih zui tawh loh mai an duh thung. A han inhnial leh rap rap ṭhin a, a beih zui duh lo pawlte'n "Lusei ho kan do chuan Lusei mai niloin Paite ho kan do tel dawn tihna a ni a, kan tan charau ek thai na kawng a hnai mai mai a ni." tiin an ṭang tlat a, a beih zui duh pawlte'n "Lusei ho laka kan tlawm anih vaih chuan kan unau tlang hrana lêngte'n dawihzep min ti dawn lutuk, tin, kan tu chhuan lo awm zêlte zahna khua thlentu kan ni ang" an ti ve tlat bawk a, a tawp a tawpah chuan Lal Zachhâwna chu rawn ding chhuakin "Aw le, he ka thu chhuak hi thu tâwp a ni ang. Tun dinhmunah chuan Lusei ho do tham tlangval pawh kan nei tawh lo a, chu vangin Lusei ho beih leh chu tih chi a ni rih lo. Mahse, kan tlawm reng ang tihna erawh a ni hauh lo a, kumte han vei se ka u pasalṭhate nen a si ruk lain kan thawhchhuah theih ngei i beisei zawk teh ang u" a rawn tih tâkah chuan an rorêl chu an zo fel thei ta hrâm a ni.

Ramrikawn khaw lamah erawh an lusun khawharna te a reh ve hret hret tawh a, tlangvalte pawh nula rîma chhuakin zân hun an hmang leh ṭan tawh a, Singzâma pawh Thanghrimate in lamah Thanghrimate unau kâwmin an pa an chân avânga indawmkûn reng lo tur leh, an nu neih chhun enkawl tlat a, kawng engkima chhawk zangkhai zêl tûrin a hrilh a, "Hei kâr loah ram lama in liam leh a ngai ang, chutih hunah chuan he inchhûngah hian mipa pahnih an awm a ni tih mite'n an hriat theih tûrin in kham khawp aia tam thar tumin in bei ngei tûr a ni. Lal tupa ka nih vângin nangni dinhmun ang hi ka hrethiam hauh lo a, mahse, hmeithai fa ve tho ka ni a intawrhna hi ka hriatthiam pui hle thung che u a ni. Ka pa hmel hi ka mitthla thiam hauh lo a, chu vangin ka pa kha han hmangaih dân pawh ka hre lem lo. Nangni erawh in pa hmel mitthla chungin a duh ang taka awm tum rawh u, in pa duh dan chu in hria e, pialrâl aṭangin in nu hlim hmel hmuh ngei a duh dawn a, in nu rilru ti hnual zawngin awm ngai suh ang che u. Nakin lawkah he khaw innghahna hi in la ni thuai ang, chutih hunah chuan chapo ngai lo u la, fimkhur takin zawldawh leh huaisen takin awm reng ṭhin ang che u. Lusei pasalṭha ropui tak takte kha entawn u la, an ni khûm thei dinhmunah in ding mêk a ni tih hre reng chungin in nun uluk hle rawh u"a ti charh charh a, Thangchhînga chuan "U Sing, i pa chu engtia boral nge anih le?" a han ti a, Thanghrima chuan lo khap vatin "Chhînga khatiang an inzawt ngai lo" a lo ti hluk a, Singzâma chuan nuih pahin "Hrima, engmah a ni hleinem. Chhînga ka pa chu Pasalṭha Singlawia a ni a, Lal makpa a ni nghe nghe, chu vanga keinpawh Lal tupa ni thei ka ni. Ka pa thih chhan hi chiang takin min hrilh duh ngai lo a, mahse, tun hnu ka puitlin hnu hian ka nu hian min hrilh ta a ni. Ka pa chu Lusei pasalṭha kutah a thi a ni" a rawn ti a, Chhînga bawk chuan "Anih chuan phuba te i la em? I pa thattu pasalṭha chu a la dam em?" a rawn ti leh a Singzâma chuan "Ka pa thattu chu Pasalṭha Lianmawia pa Pasalṭha Chhuahchawnga a ni. Kan khaw inkar boruak hetiang hi anih tak avangin ka pa thattu a ni tih ka hriat hma kha chuan a fapa Pasalṭha Lianmawia pawh hi ka nêl ve ṭhin hle. Mahse, ka pa thattu a ni tih ka hriat hnuah erawh tun hma anga hnaih leh hi a har ka ti hle ṭhin. "a rawn ti a, an pathum chuan ṭawng hmasa ber nih hreh ni awm hrimin an ngawi tlâng ta kar a. Lal in lamah erawh Lal fanu Thanpari leh Lal fapa Zamthangate chu leihkapui lamah inkawmin an inpawh tawh hle a, Zamthanga chuan Thanpari tana hriatthiamna ngei theih turin a han fiam leh zauh ṭhin a, Thanpari pawh a lai ve thei hle a ni. An intawn dan Zamthanga'n nui bawk bawk chunga a sawi chhuah laite chuan nui her her chungin a hnungah a lo chum sak ve bawk a, an thawm chu a hre pha tu Lal Lianchhûngate nupa chuan ngaihnawm ti hle mah se, an fanu chu hmun hla taka khiangawia liam tur em chuan an ui deuh a ni, mahse, Lal chhungkaw fing leh fel tak an nih avangin an fanu chu a duh lo chung tirh luih an tum lo a, a duhna ngeiah kal tir an tum zawk a ni. Chutiang reng renga zan thum lai hun an hman takah chuan Thanpari leh Zamthangate inkarah chuan inhmangaihna a lo piang chhuak ta a, chu hmangaihna chu tlâng tam takin a phel hrang dawn tih an hriat avangin an lungngai lawk hle, mahse, Zamthanga chuan a haw vela Ramrikawn khaw lama palai tir tura a pa nawr nghal chu a tum ruh hle a, rei tak inhmu lo tur em chuan a inngai lem lo. Mahse, Lal Lianchhûngate nupa ngaihdan a hriat hmasak phawt a ngaih dawn avângin Zawbûk lam pana an kal lai chuan a u hnenah a sawi ta a, a u chuan "Lal fanu Thanpari hi a hmelṭhain mo a tana ka awh zawng tak a ni rêng a ni. Lal nupa chu ka lo be dawn nia. Kan chungah an ṭhain ṭawngkam dengkhawng taka min chhan i beisei lo phawt ang" tiin a chhâng a, Zamthanga pawh a u, a innghahna ni bawkin chutia a hnem tâkah chuan a rilru hahna a dam leh ta sawng sawng a.

Zîng khua a lo vâr a, ar khuang âl âl thawmte, naupang tual chai ri leh nutling thinchhe âng thawmte, vawk rilṭam ngek rite chuan Rotlâng khua a luah khat a, Lal Zabiaka leh a khawnbawlte chuan khua chu fang kualin an lung pawh a awi hle. Khua an fan zawh hnuah Lal in lamah ṭhu khawmin leihkapuiah vanglai chanchinte an han sêp a, an lung a lêng tlângin kohkir phak loh an nunhluite chu an tih theih chhun ṭawngkain an sawi mawlh mawlh mai a ni. Chhîm lam hnaitêah an nulate thing phurhna ber Phulraw tlâng a lo lang a, chhak lamah Lunglêng khua a lang bawk a, hmar lamah Aithur leh Leite te a lang leh riai riai bawk a, Lusei khaw inhnaih tak tak inhal hauh si lo a an han awmkhawm thei chu a lawmawm an ti hle. Zînga leh Khûma pawh in lamah chhun lama an mamawh tur an hmanruate en felin an buai buaiin an buai ve mawlh mawlh a, a khat tawkin an farnu Thangbawihi chuan a rawn hau leh ṭhin a, an ni lah chuan nuih pahin Thangbawihi huat tur takin an han awm lui leh rih ṭhin a, Thangbawihi lung ni lo hmel chu an nuih tlawrh tlawrh mai ṭhin. Tukṭhuan an kil zawh hnu lawkah kawtchhuah lam panin an unau thumin an inzui hnak hnak a, ram lamah liamin an thlama rei lotê an chawlh hnuah hna thawkin an buai leh ta char char a, nilênga hahthikûla an thawh hnuah in lamah an haw hun nghakhlel taka lo thlirtu an hmangaih an chûnnu hmu turin an inzui haw leh hnak hnak a, hlim taka zanriah kîlin, leng lên ar a rawn khuan tâkah chuan nula rîm tûrin an tei chhuak ve a, tlâk vêng lama mi Pu Thandâwla fanu Neihsangite rûnah chuan an va lawi lut ve a, Neihsângi'n a lo hmuh rual chuan lo chhawn nghal vatin "E, kan pasalṭha te lah ni rengin keini in meuhah te in rawn chuan kai ve tak mial le, lo ṭhu ve rawh u" tiin a lo nuih sânga an ni pawh chuan ṭha taka chhâng let vein an mawng an hung ve ta a, tlangval dangte chuan lo be vein an inthlahrun lohna'n an lo fiam nghal bawrh bawrh a, an ni pawhin nuam an ti hle. Tlangvalte zînga upa deuh tawh te chuan an tawn leh lo hriattawh te aṭangin thu ngaihnawm tak tak an sawi a, tlangval ho chuan an nula rîm an theihnghilh ta emaw tih turin Neihsângi chu an hawi tawh mang hauh lo, mahse, nula fel tih takah amah rimtu tlangvalte titi chu ngaithla pahin a khat tawkin a lo ṭawng ve zauh zauh a, hawihhawm takin an mei thite chu a lak kai sak zung zung a, pek paha a han nuih seih kher zêlte chu tlangvalte tan a hmuhnawm hle a ni. Lêng hawn ar a khuan hma deuh chuan an unau chuan inzui chhuakin Neihsângi chelh derna chu mawi taka hnarin Zawlbûk lam an pan chho ta a, an khua hi a lian ve tawh a, tlâk veng aṭanga Zawlbûk lam kawng kal ve hlek a ngai a ni. Chutia an unaua an kal mawp mawp lai chuan nuthlawi leng leh Hrilkûngite in aṭanga Saichhûnga rawn chhuak nen an inhmu hlawl mai a, Zînga chuan "Saia tehhlawl chu, enge i tih?" a han ti a Saichhûnga chuan chhan mai dân tûr hre loin a buai ta nak mai, a tawp a tawpah chuan "A hei, U Hrili hi ka uin puan a pe a, min ken tir alawm maw le" a rawn ti ta hram a, mahse Khûma chuan "Puan chauh lo pawh i pek ka ring" a lo ti zauh a Saia zak ru lutuk chuan "Sawi miah suh u" tih pahin an pahnih chuan Zawlbûk lam panin a kuah chho nawk nawk a. Nulat tlangval laia ngaihzawngte nen ramri kham chin lo pelh hi a awm ve chawk a, amah Hrilkûngi ngei pawh a tleirawl chhuah hlima a thianghlimna a pek an khaw hlui Aithur tlangval nen an kar thu a chhiat hnu lawkah a nu leh pate thu hnial ngam loin pasal a nei a, mahse a pasalin mipa dang hnu a taksaah a hmuh chhuah hnuah nupa nun a hman pui duh ta ngai lo a, a tawpah phei chuan an inṭhen phah ta hial a, a pasal chu zangzawah a chhuah a, a chhungte lung ni loin Rotlang lam an rawn pan pui ta a ni. A thing phur haw lam Saichhûnga dai hnai sava veh nen an rawn haw dûn a, a hnua an inhmuh tak foah chuan an inpawh chho êm êm a, ṭum khat chu Saichhûnga daikalin Hrilkûngi lungchhe taka a lo ṭap hi a va hmu fuh a, chutia hmeichhia dai hnaia lungngai taka lo awm a hmuh chu va hnêmin an lo inpawh sa bawk nen kar loah an nui dun bawk bawk a, chu an inpawhna chuan ruam thûk zawkah hruai lûtin Hrilkûngi leh Saichhûngate chuan a lipui an hleuh dun ta zak zak a ni. Chuta ṭang chuan an inhmu ru zing ta hle a, Zinga leh Khûmate'n Saia leng an hmuh zân pawh hi Hrilkûngi nu leh pate khua an lo luh tirh a unaua an rawn vawnte in lama an lên lai tak a ni a, chu chu remchangah lain hmun biru taka an lo tih rûk ṭhin chu nuamsa takin an ti ve ta a ni. Amah Hrilkûngi lah anni aia u awrh chauh a ni a, a taksa a nalhin a hmel a chhe lem lo bawk nen, nuthlawi ni lo phei se chu inlêng ngah tak tur a ni. Mahse, an lo pem luhna a la rei loh bakah amah nuthlawi a nih avangin a inkharkhip em a tlangvalte pawhin rîm enah an en lem lo a ni. Khûma chuan "Saia, i pa tan mualphona i thlen palh hlauh ange. Fimkhur la a ṭha ang" a ti sap a, Saia chuan "Ni e, ka hria alawm. Mahse, hlauthawng suh u, U Hrili pasal hlui kha a rawn zin a, vawin lamah khan a haw leh chiah U Hrili nu leh pate hnenah ngaihdam nasa takin a dîl a, chu vanga zanin lamah pawh an in lama awm lo a, chumi chungchang sawi ho tura Upa Vuanate in lama lêng a lawm an nih. Upa Vuana bawrhsawm lai tak anih avangin an va pan chilh ta mai a ni. U Hrili chu a haw leh mai ka ring. " a rawn ti a, Zînga chuan" Chu i lung a va leng dawn ve? "a rawn ti a Saia chuan nui pahin" Teh suh ei, U Hrili hi ka hmangaih em tih pawh ka hre lo. Mahse, ka ngaina hle a chu zawng chu a ni mai. Zanin kha kan inhmuh tawpna tur anih kha" a rawn ti ve bawk a, Zawlbuk an thlen chhoh takah chuan lutin pa ho hnanghlai bulah chuan an va ṭhu ve a, rei lote hnuah leng hawn ar a rawn khuang a, nula rim tlangvalte an rawn haw khawm sap sap a, tui takin an muhil ta siai siai hlawm a.

Saia sawi ang ngeiin ni thum a liam awrh tihah Hrilkûngi pasal hluite chu an lo lang leh a, Hrilkûngi pawh chu an hruai haw leh ta nge nge a, Saia pawh a lung a lêng ru hle, mahse, mi â anih loh miau avangin tumahin a tawrhna chu an hmu phak lo a, Zinga leh Khûma te mak tih pawh a hlawh hial a ni. Hrilkûngi te nupa innei thar leh pawh a tirah han tim ve ve deuh mah se, ni a liam zêl a, an inkarah inpawhna a rawn awm chho ve zêl a, nupa hlim tak ni ngei tûrin a êng zawngin hma lam an thlir ve ṭang ṭang a ni.