HNUNG TAWLH NGAI LO MI HUAISENTE - 19

Zing a lo ni a, fatu turte chu Lal mualah an kalkhawm a, Lalpa Vawkpa sutnghak thawh leh upate rawn dona sate chu talhin ruai an buatsaih mup mup a, tukṭhuan eikham hun a lo nih meuh chuan nula tlangvalte mai bakah nu ho thlengin an thuam ṭha ber ber nen Lal mualah an kal khawm a, Lal leh upate chuan Khûma Sai kah ngho sei lian ṭha tak chu rawn pho chhuakin khuang puin hla a rawn hril pah bawk a, zu leh sa nen chu mi ni hlimawm tak chu an chên a ni. Ruai ei a lo hun dawnah Lalpa chuan thu tawi sawina rawn neiin "Ka khua leh tuiah hian mi chunga lêng ni tur khawpa theihna nei kan awm lo a, mi hnuaia kûn tur khawpa hnuaihnung kan awm hek lo. Khuanu remruat ang ngeia piang kan ni a, khuanu mit hmuha ang khat vek kan ni. Mi rethei ber pawhin thil ropui tak a ti thei a, mi neinung ber pawhin lungchhiatna a thlen thei. Chu vangin ka khua leh tui a chêngte hi inlungrual taka awm turin in zavaiin ka duh che u a ni, chutiang tur chuan hma kan la ṭan ang. Ruai hi mahni duh duhnaah kan kil lo anga, tlâk vênga chêngte leh mual vênga chêngte'n hlui an inṭawm ang. Chutiang bawkin tuikhur veng lama chêngte leh veng thlang lamte'n an inṭawm leh anga inpawh tlâng takin kan vaiin ruai kan kil ṭheuh dawn nia"a rawn ti a mipuite chuan kut an lo beng dar dar hlawm a. Tlak veng lama chêngte zîngah hian dawmkan ngai ve tak tak an awm nuk a, chung ho chu mual veng lama awmte nen an han kil ho meuh chuan an inthlahrung ru hle, mahse, rei lo têah inpawh takin an ti ti bawrh bawrh thei a, an hlim phian. Nidanga inkawm ngai lem lo, ruai ṭheh leh chai nikhuaa ding dun ngai lem lo te pawh an inpawh chho em em a, zan lama Lal muala nula tlangvalte chai hun a rawn thlen meuh chuan ṭhian thar an inchhar ta sup sup maia a nuam an ti hle. Mipa ho erawh hmun khata riak tih takah inpawh lo tak an awm lem lo a, mahse, nula ho erawh biak ngai mang loh nei an ni deuh ṭhum hlawm. Mahse, Lal Zabiaka ruahmanna felfai tak chuan inpawhna an inkarah a siam a, an hmelhriat satliah an biak ngai hauh lohte nen pawh an nui ho bawk bawk thei a ni.

Chutia Rotlâng khuate an hlim mup mup lai chuan Thingsai khaw lamah erawh boruak duhawm loh tak a thleng mêk a, Pasalṭha Ngurzîka ram vak a haw thei tlat lo. Favang awllen lai chuh a, a pa rilru hmin ngei tuma sa lian tham lak tum a ram chhuak a ni a, zan hnih bak a riah loh tur thu sawi mah se zan nga lai a haw tawh tlat lo. A chhungte mangang chuan khawtlâng an pun ta ringawt mai a, tlangval ho chu ram lamah liamin an va hmuh chhuah chu Pasalṭha Ngurzika ruang chauh a ni. A lan dânah chuan tawhsual tawk palh a nih hmel a, lêngkir sang tak aṭanga tla anih duh hmel hle. Ngurzika pa rilru na lutuk chuan a fapa chu ṭahin "Mama, Liankimi i neih theihna'n ka rilru hmin i tum a, min tih lawm i tum vei nen, a va pawi tak em." a ti vawng vawnga, a rilru a thlak theihna'n a a fapa thil tum a hriat ruk vek hnuah pawh Lal Zabiaka a huatna a la reh loh avangin a luhlul a chhuah lui tlat a, a fapa rilru hah hmel taka ram lam pana a kal pawh a ko let duh lo lui anih kha. Tunah zawng a ruang chauh a chang ta si. Na a ti a, a fapa neih chhun Thingsai khaw pasalṭha chhuanvawr a han chân ta mai chu a rapthlak a ti a ni. An chhungkaw mittui chauh a tla lo a, Thingsai khua chu a lunghnur a ni, a chhan chu Thingsai khua hian a fapa duhawm ber a chân miau a ni. Ngurzika ruangin piallei rûn ṭihbaiawm a bêl tur chu Lal fanu Liankimi'n hria se engtin ngai ang maw? Ti rilru chungin zualko an tir nghal a, Lal Vanhmuaka pawhin na a ti hle, a ṭhian ni bawk, a pasalṭha ni bawk a chan chu na a ti tak zet a ni. An naupan laite a han chhui kir a, Ngurzika nen Rotlang khuaah tual an lo chai dun ṭhin anih kha. Khua a din hran hnu rei loteah a pa nen an inhmuhthiam loh avangin a rawm pem a, a pa thinrimna berhbu tawn puah inhuamin a khuaah a lo chen tir nghal hmak a ni si a. Ngurzika ruang chu a zan a zanin an phum ta nghal a, nula tlangvalte chuan Ngurzika chhungte lunglênna chu hnêmin Ngurzika te in a leng lo khawpa tam an kal khawm a, Ngurzika nu ṭah hla "Kan lunglên hnêmtute zai ri hi, bengah a châm reng dawn a, nghilh ni i awm dawn lo anih hi" tihte chu nula tlangvalte mittui ko chhuak tu a ni. Thingsai khuaa an luh tirh aṭanga Ngurzîka'n Lal Vanhmuaka tih loha a kawm tam ber a ṭhian chhar thar Thanliana rilru erawh a dam thei tlat lo, chhan a awm ngeiin a ring tlat a, Ngurzîkate rawn pem hnua Ngurzîka'n an hmingthatna a rawn khûm sak an khaw Pasalṭha pahnih Chhunthanga leh Manchhûngate chu rinhlelh rûkna riau a nei tlat a, an hmelhmai chu chik zetin a han en ṭhin a, dik lo awm tlat a, hriatna a nei tlat a ni. Ni, khatia lengkîr ko a Ngurzika lunglêng taka vaibel pak chunga a ṭhut lai khan an ni pahnih hian zu pawh vein Ngurzika ram vak chu inzui tlâng turin an zu sawm a, Ngurzika pawhin a hnial loh thua a chhan ve mai avangin an lawm rilru phian. Kal an han siam tur Ngurzika ding chhuak chu a hnung lam aṭangin an nam thla ta a, ringruh tliak vek khawpin a zu insawh ta a ni. Khuaah haw nghal vatin kawtchhuah an hêl a, khaw luhkhan dang aṭangin an lut chauh a ni. Anmahni han ringhlel tu an hmuh loh avangin an lawm hle.

Zing a lo ni a, Khuma leh Zinga chu tho vatin an inlam panin an kal thlà a, kawng laka lo hmutu apiang chuan an lo be ṭha dun hle. In an zu thlenga an farnu lo buai nak nak leh an nu hlim hmel tak chu zu hmuin a ṭul ṭul tiin an lo che ve sawk sawk a. Tukṭhuan eikhamah Pu Muandawkate in lamah lengin titi khawchangte sawiin an ri chho ve nak nak a. Nau rilṭam hun a lo thleng ta maw tohah Zualkote an lo thleng ta a, Lalin a rawn kohna chu ngai pawimawhin an han kal vata, chuta an thu han hriat chuan a dêng nain pawi an ti hle. Chumi ni la la a Thingsai khua pan nghal tumin an insiam sawk sawk a, Saichhunga telin an pali chuan zualkote nen an kal ta nghal a. An hmanhmawh tlâng bawk a kawng laka zan khat an riah hnuah leng hawn ar khuan hun lai velin khua an lût a Lal in lam panin an kal nghal a, Lal Vanhmuaka'n a lo hmuh chuan ṭha taka lo biain Ngurzika thihna avanga a tawrhna te chu a sawi chhuak ve mawlh mawlh a ni. Lal in lamah chu zan chu riakin a tuk zingah Pasalṭha Ngurzikate in lam panin an kal a, an zu thlena an hmel an lo hmuh meuh chuan Ngurzika nu leh farnute ho chuan an lo ṭah khum nghal bawrh bawrh hlawm a, Khuma leh Zinga pawhin insum har an ti hle a, an mittui chu an khap per ve sak sak a ni. Kum tam tak liamtaah khan naupang pahnih inkawm ngai hauh lo, inhre ve pangai ringawtte hi sava vehnaah an inbakkaih palh a, chutah tlawm zawk awm tum hek lo an sava inchuh pawh ngaihsak lo lêkin an insual ta a, chutia chak zawk pawh awm lo a an lo insual lai tak chuan anmahni rawn pawt ṭhentu hi a awm a, chu pa hmel an han en chuan an khaw rawlthar mite'n fel leh huaisen an tih ṭhin em em Ngurzika a lo ni reng mai. Ngurzika chuan an insual chhante zawt fiahin a chhan a hriat chian hnuah an pahnih chuan sava a veh pui a, tam tham tak an perh thlak hnuah a zat leh zata insem tîrin lungawi takin a haw dun tir a, chu naupang pahnih chu Khuma leh Zingate an ni. Tunah chuan tlangval an lo ni ve ta, Ngurzika pawh pasalṭha huaisen tak a ni bawk. Mahse, hringfate zingah a cheng ve thei tawh si lo.
Ngurzika thihna chuan Thingsau khua chauh a vêl lo a, Rotlâng khua pawh a vêl a ni. Lal fanu Liankimi ngat phei chu biak pawh hre lo angin a awm a, a nau pai a len ve tawh avangin kawng hla han kal chi a ni der si lo. A ngawi ngut ngut a, a rawn ṭap chhuak leh hawm hawm ṭhin. A hmangaih ber nen an intawn dante kha a han chhui kîr a, favang hun nuam leh hlimawm takah a ni Lal fanu tleirawl chho ve ṭan ik ek chu thing phur turin a ṭhiante nen an chhuak ve a, an thing phurhna hmun tur an va thleng a, an hrepuite la chhuakin an ek mawlh mawlh a, an ngah tawk ta maw tihah an awmna thlanga luikawr tui intumin an inzui thla a, vanduai thlak takin Lal fanu Liankimi chu a tlu palh ta tlat mai, chutah a lum zui nghal vei nen a ṭhiante hlauthawng chu an rak nasa ngei mai. A ke na lutuk chu a han din pui a, a ruh em chu tliak lo mah se kal a ti harsa hle. Chutia an lo inbuaipui lai tak chuan khuh kherh kherh thawm hi a rawn awm a, chu lam chu an hawi phei nghal vek bawk. Lal fanu Liankimi chuan an lam pana rawn kal mêk tleirawl sang ṭha tak, dar pharh mawi tawk tak, leh a mal leh chawn vel, a ban bul te thlenga phiar mawi em em mai, a hmai tlang ni se nula tam tak lem thlu thei tura ṭha chu a en vang vanga, a vawi khat hmuhna a nih avangin tunge a nih a hre mai lo. Mahse, a ṭhiante zingah lo hre tu an awm a, a hming chu Ngurzika a ni tih a hre ta maia, Lal ina a pa leh a pa khawnbawlte'n naupang huaisen an tih ṭhin Ngurzika ngei kha anih a ring nghet bur a ni. A ni chuan a pem pilh nei nuai laite chu silfai takin a meivapte chu a han bel sak a, a ke te chu en sakin a paw haw nghe nghe anih kha, khata ṭang khan vawin ni thlengin Ngurzika ta a ni ta a, mahse, Ngurzika chu a awm ve tawh si lo.

Tukṭhuan ei kham a lo ni a, Khumate ho chu Ngurzika an phumna bulah chuan an ding tlar ṭhap a, an pa anga an en Pu Muandawka mittui luang an hmuh meuh chuan insum zo bîk awm ta lo chuan an mittui chu an hru an hru mai a ni. Chutia an lo ngawih ṭhap lai chuan Thanliana a rawn kal ve hlawl mai a, a ni chuan Ngurzika nen a an inzui nasat ve dante chu sawiin a thihnaah chuan a lung a awi thei mawlh lo tihte chu thukhuh ang reng takin han sawi mah se, a vanglaia pasalṭha Ngurzika chher puitlingtu ni bawk Pu Muandawka chuan dik lo a awm tih a man thiam nghal chat a. Thanliana nen chuan kal hmasain Thanliana chuan a mi rinhlelhte pahnih chu a sawi lang nghal chat a, hma lak dân tur an han ngaihtuah nghal a, a vâng angreng hle. Mahse, vanduai thlak takin ni hnih an han nghah hnuah Chhunthanga leh Manchhûngate ram vak tûr chu an hmu fuh ta hlauh mai a, an ni pali bakah Thanliana ho chuan zui nghalin an hnungah anmahni hmu phak si loin an kal ve zel a. Chutia an kal ngat ngat hnuah chuan Ngurzika an namthlakna lengkir chung kha an thleng ta hlawl mai a, Chhunthangate pahnih chu vaibel te ṭanin an han ṭhu a, an titi chu Khumate chuan an ngaithla reng a, Ngurzika chungchang an sawi ri hriat tur a awm loh avângin an beidawng hman hle, mahse, kal an han siam tur chu Manchhûnga zawk chuan a rawn sawi lang ta nge nge a, "Chhuna, hnara hlit phawi ang hlauh ka ni ta mai. Ngurzika han awm lo ta chu" tiin a han nui vur vur a, Chhunthanga chuan "Ni e, kan khua kher khera rawn pem chu ni lo se a la dam ve tur. A ni aia pasalṭha huaisen zawk awmnaah a rawn pem a, a rawn vawk lal len nghal khanglang leh nghal. Huaisen zawk chu he lengkir hian a hriat tir chiang khawp ang" a rawn ti ve a, chu veleh Pu Muandawka chuan "Hual beh vek in ni tawh e. Che tawh suh u" tiin a rawn au ta mai. An ni pahnih chu hawi kual rulh rulhin an hlau a ni tih an hmelah chuan a lang reng a. An chhak lam aṭang chuan "In silai te kha in dah dawn nge in lu bur kha thlawh darh in duh?" a rawn ti leh a, chutah thlang lam aṭangin "Khuma, thlawh darh vek rawh hetiang mi dawihzep mi hnunglam aṭanga beih ching hi dam reng tlak an ni lo" tih thawm a rawn awm leh a, hual beh an ni tih chu an inhre chiang ta kher mai. Hreh takin an silai an han dah a, an thil hmuh hmasak ber chu Thanliana thinrim taka rawn kal a ni. Thanliana chuan dim baksak lo hian an hmaiah a han hnek siah siah maia, Muandawka'n lo dang hman lo se zawng an na ve hial ta ve ang. Hreh hle mah se an mahni khuaah khual valin an kut phuar sak chungin an chhawm haw ta hnak hnak a.