HNUNG TAWLH NGAI LO MI HUAISENTE - 20

Thingsai khuate chuan an pasalṭha Ngurzika thihna chu an tuar tlawk tlawk mai a, pasalṭha khual kai neih ve an chak em em ṭhin a, an han nei ta chêng a, rei a dam pui leh ta si lo. An innghahna neih chhun Manchhûnga leh Chhunthangate chu râl lakah an thlamuanpui lem lo hle. Mahse, pasalṭha neih loh ngawt ai chuan tiin an ni pahnih hming ringawt pawh chuan thlamuanna chhe te chu kite thinlungah a la tuh ve a ni. Mahse, an rin loh takin an khual vâlte leh an khaw tlangval Thanlianate'n dim baksakloin khaw chhungah an rawn chhawm lut ta mai. Mak ti takin an zui huai huai ringawt a, Lal tual an han thlen phei chuan khaw mipui zawng zawng deuh thaw chuan an lo zui vek tawh a lo ni. Lal Vanhmuaka chu luhkaah rawn chhuakin "Ka pasalṭhate pahnih in rawn man chhan hi chhan ṭha tak a awm ang tiraw?" tiin a nau Saichhûnga chu rum takin a han melh a, Saichhûnga chuan zâm hauh loin "Ka u, ka pa thu zawmin thil dik ni a ka hriat chauh ka ti ṭhin e" a han ti let ve sak a. Lal Vanhmuaka chuan a vaibel dawn chu sehkeh rawpin "Insawifiahna hun in nei e" a han ti chang rat a, chu veleh Pu Muandawka chu Lalpa bulah han ding nghalin "Thingsai khaw mipuite u, he mite pahnih hi Pasalṭha Ngurzika thattute an ni. Pasalṭha Ngurzika kha khâm a tla ni loin, itsik vânga namthlak a ni" a han ti a, chutah mipuite chu an phun ta mur mur mai, Lal Vanhmuaka mak ti lutuk pawh ka hau chungin a hawi kual hruk hruk ringawt a, rei loteah mipui zîng aṭang chuan thinrim aw a rawn chhuak ta, a ṭhenin Chhunthangate chu thah nghal mai an duh rualin a ṭhenin anmahni hnen aṭang ngeia an inpuanna an duh thu an rawn au chhuah pui ta lauh lauh mai a, Lal Vanhmuaka chu rawn inti harhin Chhunthanga leh Manchhûngate pahnih lam chu muang chângin a pan bek bek a, hnai set saeta din chilhin "An puhna che u hi a dik em?" a han ti a, Manchhûngate chu ṭawng tur reng awm loin an ngawi reng ringawt mai a, Lal Vanhmuaka chuan ring fiak ṭhatin "Min chhang rawh u" a han ti a, a aw chu a rapthlak em avangin amah lo nel a, fam chamchi ṭhin tu a khaw mipuite phun mur mur pawh a reh nghal ṭhiap a, an Lalpa mitmeng an hmuh chuan a pawi an sawi palh an hlau zek zek hlawm a ni. Manchhûnga chuan zawi sap hian "Lalpa, kan tih a ni e" a han ti sap a, chu veleh Lal Vanhmuaka chuan Manchhûnga chu a hmui seh chilh ṭhawt khawpin a han beng hawi sawk a, Chhunthanga lam pan lehin a kut phah hlai hlep hlawp chuan a han beng hawi leh sawk a chutah Lal in lam pan pahin "Mipuite kutah ka hlan e" a han ti sap a, chu veleh mipui thinrim chuan Chhunthanga leh Manchhûngate chu an chîl rawn ta mai, an thin a ur tlang bawk a, an in ṭhelh fel meuh chuan Manchhûngate hmel chu hmuh tlak a lawi a awm lo a ni. Chutah mipui thinrim chuan duhtawk mai loin Chhunthanga leh Manchhungate chi leh kuangte chu beih an tum leh ta a, Pu Muandawka chu inrawlh vatin "An ni hian engmah tih sual an nei lo e, duh tawk tawh rawh u" a han ti a, mahse, mipui ho chuan "Kan khaw buaina a ni a, lo inrawlh suh" tiin paltlang an han tum a, tlangval ho chuan an han nêk rawk mai a, Pu Muandawka chuan rang taka a chem phawiin amah hnaih bertu chu a kaihza tha chat hmawk khawpin a han sat siah mai a, tlangval ho chu rang taka hnung tawlh nghalin Pu Muandawka leh a bula Khumate pathum inring taka lo ding chu hnaih ngam chiah si lo, hnaih duh siin an tawlh hret hret a. Pu Muandawka chuan "In Lalpa pawh lo kaihruai ṭhin tu Ngurzika chher puitling tu hi min paltlang thei tur khawpa huaisen chu lo kal ta che u, mi lu ka khai haw dawn zu nia" a ti chher chher mai a, Lal fapa Saichhûnga chuan "In pi leh pute, in nu leh pate lo enkawl a lo hmangaih tu Lal Zabiaka fapa hi angam chuan min han bei u la" a lo ti ve chher chher bawk a, a la ṭawng ve lo pahnih Khuma leh Zinga lah chu an pali zinga tawrhhlelhawm ber tur an ni tih a chiang ran mai si, Thingsai tlangvalte chuan an bei chak lem lo tih a chiang reng mai, mahse, tlawmngaihna rilru chuan a hnungtawlh tir thei tawh bîk si lo. Lal Vanhmuaka'n duh tawk tura a rawn tih ri an hriat rual chuan an thawveng huai ngeiin a rinawm. Lal Vanhmuaka chuan "A tawk e, ka khaw chhungah Manchhûnga leh Chhunthanga chhungte an awm a rem tawh lo ang. Zanin hi an chungah zahngaihna kan lan tir anga, khuaa an la riah ka phal sak ang. Zing khawvar rualin an chhuak bo vang vang tur a ni" a rawn ti a, Pu Muandawkate chu koin "Tumahin ka pa pasalṭha leh ka naute hi kut in thlak tur a ni lo ang. Ka khua hi an ta ang chiah tho a ni. Mahse, an ni pawh zanin bak ka khuaa an riah ka rem ti lo ang. Kan boruakin ziaawm lam a pan hma chu ka khuaa an rawn kal pawh ka rem ti lo ang" tiin Lal in lamah a hruai lut ta daih a.

Zan riah kil lai chuan Lal Vanhmuaka chuan "U Muan, hei, ka khaw chhungah nangmahni haw tu an awm nual ta mai si a, a pawi ka ti hle mai khatianga in chunga ro ka rel a ngai ta mai kha" a han ti a Pu Muandawka chuan "Ekhai Vâna i tih tur dik tak i ti a ni. Khatin ti lo la chuan i tlangvalte kha hreh chung chungin kan khawih a ngai ngei dawn si a, kan nunnain a tawrh bakah lusun chhungkua an awm belh nual ngei ang. Ngaih ṭha takin awm la. Ngura pawh pialralah ropui takin a lawi lut tawh a kan hriat rengna te min ti hnual zawnga hmang mai loin min ti chaktu atan kan hmang tlâng dawn nia. " tiin chaw chu a bar mawlh mawlh a. Zan a lo ni a khaw laia han tei chhuah vel a chakawm lem loh avangin Lal inah an tawm ṭhiap a, zawlbuk pawh lawi lut loin Lal inah an riak a, zing khawvar chian hmain Rotlang lam panin an kal ta vang vang a.

Lal fanu Liankimi zing tho chu zan lamah a mu tlem bawk nen a lu a na bur mai a, tui pawh chawi peih loin tap bulah a ṭhu ngui bar mai a, a hmangaih Ngurzika awm loh a chin chu zan a mu tlemin chaw a ei tlem bawk si a, a taksa chu a tla chhe chak kher mai, rai puar anihna chuan ti lang lian ve deuh mah se a mitkhur thuk kâkte leh a biang ki vûn tate chuan a cher tawh zia a lan tir chiang hle. Mahse, a fa pai mêk tan chuan intih chak zual zel a mamawh tih hriaiin a rilru chuan chu lam chu a awn ve sauh sauh a, mahse, a taka tih erawh a harsa a ti hle. Khaw laia han chhuahte chu hrehawm a tiin Ngurzika nen hlim taka an lo inchhai ṭhin na hmun chuan a lung a lên a, a mittui a ko tlat ṭhin. A nu rawn tho chuan a fanu awm dan chu hrethiamin duat takin a rawn be siam siam a, a samte chul mam sakin chak taka awm turin a fuih sauh sauh a, a tih ai zawng zawngte chu tih sak vekin a fanu tawrhna chu tawrh sak theih hialte pawh a duh a ni. Chumi ni nileng chuan Liankimi chu nidabg ang bawka lungngai reng rengin a awm leh a, zan a lo thlen pawhin zan dang ang bawkin Ngurzika a rawn len ṭum a an ṭhut dun ṭhin na an leihkapuiah chuan chhuakin Ngurzika ṭhutna ni ṭhinahte chuan ṭhuin a rilruin Ngurzika chu a kawm mawlh mawlh a, a chang leh a nui a, a chang leh a ṭap leh ṭhin. Thih ve daih tluka duh a nei lo a, mahse, Ngurzika fa pian tir lo a pialrala Ngurzika hmel hmuh a ngam si lo. An fa chu lo piang tehreng pawh ni se Ngurzika nen pialrala awm dun a chakna chu a zual zel dawn tih a ring tlat bawk si. An fa lo piang mai tur chu pian hlim aṭanga fahrah nih tir chi niin a hre si lo, a inhnemna awm chhun chu "Eng pawh ni se Lal tupa a ni dawn a, hmuhsitna a tawk tam lo turah ngai ang" tih chauh a ni. A rilru chu a buai a, thil thleng hlei lo pawh thleng ta se tiin a ngaihtuah kual a, an fa chu Lal tupa pawh ni se, Saia'n nupuite a la nei ve anga an nufa chu an thlauhthla mai ang tihte a ngaihtuah kual a, emaw Saia nupui chu mo sual tak ni ta se, Ngurzika nen a an fa chu hmuhsitin a tih duhdah sak ang tih mai maite chu a hlau thar leh em em ṭhin. A tuar miah lo tu tana ho tak leh nuih pui bawk bawk theih, amah ngei pawh mawl tih hlawh hial theihna ni mah se a tuartu tan erawh a nain eng anga ngaihtuahna mawlmang pawh a ngaihtuahtu tan chuan a thuk em em a ni. A tuk zingah chuan nidang aiin a tho fuh ve ta deuh a, tuite chawiin ei te a rel ve mawp mawp a, a taksa tih chak dan tur ngaihtuah a ṭul tawh takzet tih hre ran chungin a che ve bawrh bawrh tawh a, a nu rawn tho chhuak pawhin khap a hnekin a rawn pui ve bawrh bawrh zawk a, tukṭhuan kil a lo hun dawn hnai tihah a nau zin pawh a lo thleng a, a hmel chu a hlim lo hle leh nghal. Tukṭhuan kil laite chuan a nau hmel chu chik zetin a han en ṭhin a, dik lo a awm tih chu chiang takin a hria a, a mitmei a ven avangin a nau chuan a sawi duh lo zawk tih a hre chiang hle. Tukṭhuan kil zawhah a nau leh a pa chu leihkapuiah chhuakin an titi ru sap sap a, mahse, an thusawi zawng zawng hriat vek tumtu tan chuan ngaihthlak ruk har ni hek lo. A hmangaih ber chu thah a ni tih a hre leh ta, chu chuan a ti na thar leh vawng vawng a, intih chak tumna rilru pu chho mêk a nih lai a, thu dengkhawng tak a hre leh si mai chu tawrhthiam har a tiin na a ti tak zet zet a ni. Mahse, Lal fanu zahawm tak ni ṭhin a ni a, hmeichhe â a ni lo bawk. Thil thleng tawh chuan natna siam mah se a fa lo piang tur tan chuan a inti chak lui ṭawk ṭawk a, he an fa lo piang tur hian a lo pian chhuah hunah a pian theihna'n a, a nu tawrhna nasat zia hi hrethiam ve phâk tak ang maw.

Zawlbûk thawm ri hut hut chuan patling mu tawhte mai bakah Lal leh upate chu a ko khawm ruih ruih a, bawhbel bulah chuan an ding tlar ṭhap mai a, zawlbûk kai thar hlim rawlthar inbuan thiam zet maiin a tumpui a piangte a hnehsawh em em mai zêl chu hmuhnawm an tiin an en duh hlawm hle. Val upa chu rawn au lauh lauhin "Aw le, zanin atan chuan kan duhtawk phawt ang. Hrangliana pawh a chau lutuk ange" tiin rawlthar Hrangliana dâr chu a ben sak thak thak a. Lal Saingûra pawh a upate nen Lal in lam pana kal chhoin upa min chuan "Kan khua zet zawng kan vannei teh e, nakin lawkah khual kai pasalṭha huaisen tak kan nei ngei dawn e. Pasalṭha Thansanga fapa Pasalṭha Hrangliana Bungtlâng khua tiin Lusei khaw tinte chuan an la hre ngei ang" tiin chu nau chu a chhuan zia a sawi a, upa dangte pawh chuan rawn thlawp zui zatin inbuan a thiam an tih zia mawlh chu an sawi hlawm a ni. Lal Saingurliana pawhin muthmunah a nupui Lalnu Thangliani hnenah chuan "I vahpa zet zawng a pa a khum ngei dawn e." tiin a chhuang hlarh hlarh hle. Pi Ṭialthangin a pasal hriat rengna'n a, a pasal hming chawia a phuah, a tupa Hrangliana inbuan thiam zia chu Bungtlang khaw mite titi ti tamtu leh a lailum luahtu ber a ni. Hrangliana lah rawlthar zakzum a ni si a, khaw laia han tei chhuah vêl pawh nuam a ti lem lo hle. Mahse, amaha thil vei lian em em a lo neih ve ṭhin chu tih hlawhtlin hun a ni tih hriaiin zanriah kil laiin a pa bulah chuan "Ka pa, hei kan chhungkua hi kan khuaah hian kan mal riau mai a, tumah han belh kual tur pawh kan nei lo a ni. I sawi danah ka unaute chu Bualthleng lamah leh Zehtet lamahte an awm niin ka hria a, zawn chhuah ngei ka duh a ni" a han ti a, a nu chuan "I la naupang mah mah deuh e, kumte han vei leh phawt se i la kal dawn nia" a lo ti a, a pa ve thung chuan "Ni e, i pu Chhuanthanga khu khuanu zarah tarkun thlengin a dam ve si a, zu hmu ve la ṭha ka ti khawp mai. I pu tiam loha pa ang tak taka en ka neih awm chhun a ni a, zu hmu ve tak teh. Zehtet khuaah chuan i tuitla lo hauh lo ang. Lal in a thleng turin u Kâpa'n a lo beisei ngei che anga, mahse, I pa Liansanga a la dam a, zu bêl zawk ang che. I pu Chawnga leh Thangkungate pawh zu tlawh la, Bualthleng lam thlen i duh anih pawhin ka u Chawiliana inah innghat la, i pa Hmingthanga khu a pianphungin rual a ban ta meuh lo a, zu hmu ve ngei ngei ang che. Tin, i pa Hmingthanga nupui Biakmawii khu i nu laizawnnu a ni a, an lo lawm khawp chein ka ring. Damdep lam erawh va thleng buai duh lo mai rawh i thang rei dawn emai. Ṭhian pahnih khat tal han hruai tur nei bawk la ka duh hle mai " a han ti a, a fapa chuan phur tih hriat zetin" Ka pa, chuti chu Zakulha ka zu sawm ve ang chu? "a lo ti vata, a nu chuan" Kha maw, chaw ei reng reng pawh a ngaihsak leh tawh loh hi. Zin chhuah tih angreng, kar a hla tham si, kawng lakah tawh sualte tawk ta se engtin nge kan awm anga? Mipa ho ngaihsam lutuk hi chu a"tiin a pasal chu a hau hlak hlak a. Thansanga chuan "Ni e, Zakulha sawm la a ṭha ang. Mahse, hmeithai fa anihna hi Zakulha hian a hre em a, inthlahrun tawp chin a nei ngai lo ang. Chu vangin kawng engkimah a mitmei veng reng la, a tana ṭhian ṭha ber ni zel ang che" a ti a, Hrangliana chuan chaw chu bar sawk sawkin Zakulhate in lam a zu pan nghal a, Zakulha te chaw ei lai anih avangin Zakulha chu a han nghak ren rawn a, an eikham veleh Zakulha nu hnenah chuan a dil ta a, Zakulha unaute chuan "Akhai, Hranga Kulha zawng a â si a, i zahna a thlen tam mai mai ang che" an lo ti a, mahse, Hrangliana chuan dil taktea a dil avangin an phal ve ta hram a, an phur kher mai. Zakulha hi Bungtlang khaw pasalṭha an lo tih ve ṭhin,khual kai lem lo, mahse, an khaw tana inpe em em ni ṭhin Zathanga fapa neih chhun a ni a, Zakulha an neih hma hian fanu hlir pali an nei nghe nghe. Zakulha pian hlimah hian Zathanga hi a ram vak a, vanduai thlak takin sakeiin a seh hlum ta a ni. Zakulha u te hi nula hmelṭha tak tak an ni hlawm a, hei vang hian inleng pawh an ngah thei hle. Mahse, hmeithai fa annihna chuan inthlahrunna a neih nasta tir em avangin mi zingah an tel tlemin an tawmim hle a ni.

Zawlbûk lam pawh pan loin Hranglianate in lam bawk an pan leh a, Thansanga chuan an pahnihin khual khuaa awm danturte leh nungchang mawi leh ṭhate hrilhin an zawm ngei ngei tur thil tam tak a hrilh bawk a, chutiang reng renga amthu ṭha an infah lai chuan leng hawn ar a khuang der mai a, Thansanga chuan "Ka fapate in ni a, mite hriatah Pasalṭha Thansanga hi a hnung tawlh ngai lo. Nang ni pawh hniak khat pawhin in tawlh hauh tur a ni lo, in tawlh anih chuan ka fapa ni tlak in ni lo tih inhriaiin he khua hi vawi khat pawh rawn rap tawh suh ang che u. In dik lohnaah erawh in inphahhniam tlat tur a ni a, mi pawi in sawi anih chuan a rulh lêtna'n in lu pawh in hlan ngam tur a ni, chu chu dik lohnaah pawh in hnung tawlh loh dan tur a ni. In diknaah erawh dawih aw vawi khat pawh chhuah suh u. Mipa in ni a, huaisen takin nakin lawka mite'n HNUNG TAWLH NGAI LO MI HUAISEN ti a in chamchin an la rawn sawi theihna'n pasalṭha nun kawng hi tluang takin zawh ang che u. Chapona hi kan hmelma lian berah kan neih tlat tur a ni a, aia upa zah hi kan tih makmawh a ni a, kum lama upate ṭan pui leh ngaih hlut hi kan dam chhan pakhat a ni bawk tih hre reng u la, thawk mawh leh hnuaihnung chhungkuate chu khawi hmuna mi pawh ni se, hringfa an nihna kan zah sak tlat tur a ni. Tluang takin kal u la, tluang takin lo haw leh bawk ang che u"tiin a fapate zin tur chu a thlah a, mut hmun lam panin an ni pawh an pa Thansanga thusawi ngaihtuah rauh ruah chungin Zawlbuk lam panin an kal ve ta a.