PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 38

Lêng lên ar a khuang âl âl ta maw tihah chuan tlangvâlte chu nula rîm tûrin an chhuak sap sap a, Dapzâr khaw Lal in bahzarah erawh Lalnu Chawngpuii chu a ṭap keuh keuh a, a fapa Zâmthanga, rawlthar tuai tîr chu rawn kalin a rawn hnêm a, a pasal Lalpa Ginliana farnu neih chhun fapa Singzâma pawh chu rawn kalin "Hlauthawng mah ta che, i fate kan awm hi kan chhan ve thei tawh che u a lawm. Phuba kan la ngei ngei ang" a rawn ti a, Chawngpuii chuan a fapa rawlthar ve ṭan mêk, mahse, khaw mipuite'n "A pu leh a pa a khûm dawn" an tih ni thei hial khawpa a huaisen zia an hriat êm êm leh, a pasal mâkpa neih chhun Sînglawia'n a thih san tâk, fa anga an nupain an enkawl chhoh tâk Singzâma tlangval nun tem chho ve ṭan mêk chu enin an biangah chuan a kut pahnihin a han ban a, "Ni lo e, nangni chu ka kiangah in awm ang. In pa hi ka dang zo dawn lo a, nangni tal chu ka kiangah inawm tûr a ni. Nangni unau hi ka nun hlimna ber in ni tih hre reng rawh u" a ti a. Singzâma chuan "Ka nu, i lut teh ang ka pa ngaih a ṭha lo ange" tiin a nu mittui chu a hrûk sak sawk sawk a, ti chuan in chhung lamah an lût ta a. An khua, Sengzau khua aṭanga zan thum riak a kal ngaihna Dapzâr Lalpa thlazar hnuaiah an awm mêk a ni a, inthlahrun a na an tiin hrehawm an ti hle. Mahse, Dapzâr Lalpa hian Sengzau Lalpa Ginliana hi pasalṭha anih lai aṭanga a lo hriat tawh leh a huaisenna avânga a lo ral khat ngaihsan êm êm ṭhin anih avângin a be ṭhain Lalpa Ginlianate chhungkaw tân pawh a hahdam thlak hle. Lalpa Ginliana leh Chawngpuiite nupa hi fanauah an tluang loin Zâmthanga an neih hnu khan vawi hnih ngawt a zawnin nau an chhiat a, tlai khaw hnuah fanu pakhat Ginthangpuii an nei leh a, tual chai rual vêl lek a la ni thung. An fate pahnih bakah Lalpa Ginliana farnu pasal sûn tawh Herruali leh a fapa Singzâmate nen an chêng ho a chhungkaw hlim tak an ni ṭhin. Mahse, an hlimna chu an unaupa berin a rawn tih chhiat sak ta si. Dapzar Lalpa kapkârah chuan Ginthangpuii chu ṭhuin a ute leh a nu lo lût chu a lo nuih sen sen a, Lalpa Ginliana erawh a inngaihtuah mûk hmel hle a, rei tawk fang a ngawih hnu chuan "K'u Liankhaia ka chunga hetianga a che ta mai hi awih har ka la ti hle mai" a rawn ti chhuak ta sap a, a farnu chuan inthlahrung tak chungin "Keimah vâng vek a ni" a rawn ti sap a, Lalpa Ginliana chuan "Heri, khate chu hmanlai thil a ni e, kha thil vanga min ti chhe duh ni se a hun lai khan a che daih tawh ang chu, sawi chhuah leh pawh a ṭul tawh lo e" a rawn tih takah chuan an ngawi leh ṭhap a, rei lo te hnuah upate an rawn chuang kai ta bawk nen an hmel hmaia lungngaihnate chu thlakin hlimna hmaikawr vuahin in lengte chu an lo chhâwn a. Lalpa Ginliana rilru chu a nain mutmu pawh a tuah thei meuh lo a, a unaupa a naupan laia a lo ngainat ṭhin em em, an inhmuh apianga a zui chawt ṭhinin a khua a tih chhiat sak vek mai bakah a tlangvalte tam takin an thih phah si a hrehawm a tiin a rilru chu a dam mawlh lo a ni. A chhan leh a vângte a han ngaihtuah a, salu inchuh buai avâng leh a tlangvalte thusawi dânah a thiam zawk chu a tlangvalte an nih miau avângin a chhan lo thei si lo, eng ang pawhin lo thinrim se a nau khua han chimih sak em duh tur khawpa rilru chhia a ni bîk lo tih chu a hria. Mahse, nulat tlangval an tem chhoh tirh a, Liankhaia'n, Herruali, a farnu ngei mai a rawn ngaihzawn tlatte, an chhungte ve vein inneih an phal sak loh avânga Liankhaia thinrim taka a haw te leh vawi khat pawh an khaw lei lung a rawn rah tawh lohte chu a ngaihtuah chhuak a, mahse, ni theiin a ring chuang lo, a chhan chu Liankhaia Lalna hi a rei tawhin ti chhe duh chu ni se hun a ngah lutuk. Zehtet khua rûn a tum avanga a tlangvalte zinga tuai deuhte chher hriamna'na rawlrala a rawn chêt tîr kha a dem hauh lo, Lal ve tho a ni a, a tlangvalte thlavang hauh ngam tur khawpa huaisen a ni a, a unaupa tlang hrana lêng thu anga awm ai chuan a khaw tlangvalte ngei lung tih awi kha a awlsam zawk bakah a ṭha hlei hlei zawk a ni tih chu a hrethiam, mahse, unau kâra chênna in leh lo pawh inzah sakna chhete mah a awm lo chu a la na hle a ni.

Hrihtlâng khaw lamah pawh Lalpa Liankhaia chu a mu thei bîk hauh lo, a ruih lukai lai taka a pasalṭha chhuanvawr Vawrthanga'n a unaupa khua ngei rûn tura, a cho chhuah laite leh a farnu Herruali hming lam zeuh paha a rilru a her kual sak dante chu a ngaihtuah lêtin pawi a ti hle a, Zehtet khaw lama a nupui nuṭapate chhungkaw tawrhna a thlen sak dawn a ni tih chu Lal fing rilru chuan a man thiam vek tawh a, tin Zehtet pasalṭhate pawhin an lo pan ngeiin a ring, chu vângin intihpaukhauh luia hmelmate lo dan chah chauh lo chu tih tûr a nei tawh lo tih hriaiin thil kal tawhte chu liam tîrin hma lam pana hnehna chan ngei chu a tum ta zawk a.

Tual laia naupang infiam ri nak nak kârah chuan naupang pakhat hi ṭap bai bai chungin a rawn chhuak a, nutling âng hlawih hlawih thâwmin a rawn chhunzawm nghal bawk a, a fapa vêltu naupang chu thinrim taka melh pahin "Naupang kawlh sen leh lutuk mai, rualpuite zînga velh loh pawh nei lo, i nu leh i pa sawn an zilh ngai na che nge? Nge ni a, pasalṭha khual kâi leh khaw khat Lal fanu a nih ṭhinna kha chapo puiin an fapa nungchang hi an hre chang lo" tiin a thusawi zawng zawng a hrethiam pha lo tih hriat taka en rengtu naupang chu a ân khum bawrh bawrh a, "Ka pi, naupang chu inhauh châng nei an ni ngai a sin" tih rawn rîkna lam chu a hawi vata, tlangval tam tham tak rawn lûtte leh an hruaitupa amah rawn betu tlangval pasalṭha tih hriat tak chu en in "Nangni khualzin mai mai in inrawlhna tûr a awm lo e" tih pahin a fapa chu a kai nghal dawr dawr a, chu tih lai tak chuan Parmawii chu rawn tlan thleng vein a fapa chu "Taite, eng vânga i ṭhiante vêl leh mai nge maw i nih aw? I pain a hau leh ngei ang che" a rawn ti a, nutling thinchhe takin na taka a hauh laia a mittui far khat pawh far tir hauh lo tu Hrângliana mittui chu a rawn luang nghal zawih zawih a, ṭap chungin "An zîngah tel ve an phal lo anih kha" a rawn ti thâm ṭuak a. Lianmawia'n "U Mawite, U Sangtea hmuh kan va duh ve" a tih riah chuan Parmawii chu lo hawi chhuakin Lianmawia hmel a han hmuh rual chuan "Aw khaih, Liana, nang e law? Khual pang zin satliah emaw ka tih che chu, i lo va han puitling tawh ve, i U Sangtea chu Lal in lamah a awm kha" tih pahin Lal tual lam chu a han melh a, tlangval tam tak lo awmte chu a hmuhin thil thleng tur chu a hrethiam mai a, zawi sapin "Liana, i U Sangtea hi ral bei tur chuan a upa tawh mah mah a ni. Veng tlat la him takin rawn hruai haw ang che" a rawn ti a, Lianmawia chuan "Khuanu'n kan chungah zah a ngai anga him takin kan lo haw leh ngei ang" tih pahin Hrangliana bulah chuan a ṭhingṭhi a, "Hranga ka bulah lo kal ve rawh aw" tih pahin a ban a, Hrângliana pawh chuan lo ban let vein ti chuan Lal in lam chu an pan chho ve ta a.

"Lalpa an ni pathum an dam chhung hi chuan kan him lo a ni. Zehtet khua pawh kan rûn ngam dawn em ni? An ni awmna chin hriat a ni si lo. Tunah hian Zehtet pasalṭhate nen min lo pan mêk pawh a ni thei" rawn ti tu Vawrthanga chuan a ti mai mai lo tih Lalpa Liankhaia leh Lal in chhunga awm ve te chuan an hre chiang hle. Pasalṭha Bawkliana chuan "Ni e, Dapzâr khuaah lah an awm bawk si lo. Dapzâr khua saw in zahnih nufa lej mah ni se rûn huphurhawm khawpa huaisen leh pasalṭha kawlhsen tak tak nei an ni tlat maia, tin, kan unaute ngei han rûn leh chu tih chiah ka ruat tawh hauh lo, chu vângin ruahmanna engemaw tal kan siam chu a ngai a ni. Ka ngaihdânah chuan Chhim lam aṭanga Dapzâr khaw panna lamah hian enthlatu indah reng i la a ṭha ang, Lusei ho an va pun lo tih kan hre bawk si lo,an lo va pun anih hlauh leh Dapzâr khua an lut fel ta maw tihah khua hualin an pasalṭhate inmalbeihah kan cho anga kan hneh thei anih phawt chuan Zehtet khua chu awlsam takin kan bei thei tawh ang"a rawn tih chuan an pawm tlâng hle a, Vawrthanga chuan "U Bawka nge nge, i khabe i han sêp hi chuan buaina hi a kiang duak mai ṭhin. I kianga ral han beih leh pawh a chakawm tawh hle mai" tiin amah chher chhuaktu chu ngaihsan hmel takin a en a, Bawkthanga pawhin a amah aia hmingthang leh ralhrat zawka a chher chhuah kawng engkima rawn khum tawh tu Vawrthanga chu chhuan hmel taka melhin" Enthlatute zîngah nang leh i ṭhian Daichhawna tel ve u la, tlangval sawmnga rual vel in nih chuan a tawk khawp ang, an khua aṭanga ni khat kal vel a hlaah inkhuar u la, in hmuh rual rualin tlangval pahnih chin hriat tir turin in rawn tir nghal ang. Nangni'n enthlak chhunzawm hna thawk turin khua an kuh thlengin in zui dawn nia, he lamah i naute ho nen kan lo awm ang"a rawn tih chuan phur hmel takin a lo bu zauh va.

Thansanga chuan "Hei le, Sengzau khaw ram chin kan lut ta der mai. Ka ngaihdan ka han sawi anga, sawi tur nei ve inawm anih chuan in rawn sawi ve dawn nia. Lianmawia leh Vânthanga hoin tlangval sawmthum Dapzâr khuaah kal u la, tlangval dangte han pun tûrin in kal dawn nia. Ka hoin a bak zawngin Hrihtlâng kan pan ang. Hrihtlâng khaw enthlak hna thawkin kan lo han che ang. In lo thlen ve hunah phuba kan la ang" a rawn tih chuan tlangvâlte chu an ngawi ṭhap a, ngaihdan dang nei an awm lem lo nia a lan takah chuan an inṭhen darh ta sang sang a, kar laka zan hnih emaw zan thum vel la riak ve ve tur an ni bawk nen muang châng loin an kal leh ta zung zung a.

Lalpa Ginliana chuan a nupui lungngai tak chu tih hlim tumin a be renga mahse, Chawngpuii rilru erawh a hlauthawng lo thei lo a ni. An khua an hmangaih em em an chân a, tunah lah vawi khat pawh an la zin ngai lohna khaw Lal bêlin inthlahrung takin an awm ta chu a ni si a. Mahse, an awm rei ve ta deuh bawk nen a hma ang êm êm chuan a inthlahrung ta bîk lo. Chuai thei lo, vûl rengi tia an sawi ṭhin Chawngpuii hmelṭhatna chuai thei lo tla hniam kawk kawkte pawh kha a rawn bo leh ṭan a, a hmel chu a hma ang bawkin a rawn pangai chho ṭan leh mêk a ni. Dapzâr Lalpa fanu nula pahnihte lah chuan an ngainain an be siam siam reng bawk a, Chawngpuii pawhin a duat ve hle. Zan thla êng hnuaiah leihkapuiah ṭhuin Dapzâr Lal fanu naupang zawk Luahtei chuan "Kei zawng Lal fanu nih hi nuam tihna ka nei hauh lo, kawm tûrte kan duh ve a, khawhar reng renga nun hman hi ka ning a ni" a rawn ti a, a u Dartei chuan "Ni e, ṭhian lah neih a harin min en danah inthlahrunna kan nei lo thei si lo" a rawn ti ve a, Herruali leh Chawngpuii chu an lo nui ringawt a, Lal fanu an ni ve ve bawk a, an tawn hnu vek a lo ni bawk nen Dartei te unau chu an hrethiam hle. Dartei'n "U Chawng, U Gina nen in inhriat hma hian mipa dang i tawng tawh em?" a rawn tih chuan Chawngpuii chuan nuih her her pahin "Engati maw?" a han ti a Luahtei chuan "I hmelṭha êm a, i to viauin ka ring. U Heri pawh hi Singa pa nilo hi i tawng ve thoin ka ring tlat" a rawn ti a Herruali chuan "Ka pasal nen hian naupan tet aṭanga inkawm ngeih em em kan ni a, kan han nula tlangval chho a, leng dang ngaihsak lem loin kan inkawp chho ngat ngat reng a, mipa dang laka ka rilru pek châng ka nei ngai hauh lo" a rawn ti a, Chawngpuii en pahin "In u Chawngpuii hi han zawt ve teh u" a han tih rual chuan Luahtei chuan "U Chawng min lo hrilh" a han ti nghal ringawt a, an nuih a za hle. Chawngpuii chuan "Keite chu kan khua a lian lem lo bawk nen tlangval hmel duh zawng em em pawh ka tawng meuh lo. In u Gina a rawn lan hian ka pa hnenah neihah min dîla ka pain a hnial lem lo bawk nen ka pa thu awihin ka zui ve mai a, mahse, ka duh lo chunga zui erawh ka ni hauh lo. Kan han innei a ka pasal hi kawng engkimah ka tan a ṭhain sawiselna tur ka hre hauh lo. Nupa kawpchawite inkârah hian hmangaihna a awm anih ngai chuan ka pasal nen kan inkâra awm hi hmangaihna nasa tak a ni ang, a telloin ka awm thei lo a, a tel lo a dam ai chuan ka fate hi hei Heri bulah hian ka hnutchhiah anga ka intihlum ve daih ang"a rawn ti a, mahse, a mipa hmangaih hmasak ber Thansanga erawh a sawi lang duh lo thung.

Lianmawiate Dapzâr khua an thleng ṭep ta maw tihah chuan Lianmawia chuan ngaihthat loh rûkna riau a nei a, Vânthanga bulah chuan "He khaw ram chin kan luh rual khan min zuiru tu leh min en rengtu awm tlata ka hriat chu maw le" a han ti a, Vanthanga chuan "I ni ve tho a ni maw. Nizanah phei kha chuan bûk bul vel kha ka fang kual nasa asin. Rin thu mai mai mah ni se ka ngaih a ṭha hauh lo. Nangin hma hruai la, keiin hnung ka dawl ange" tiin a hnung lama kalte kal ruala kal turin a sirah chuan a ding nghal bawk a. An hnung lawka an thawm hre phak lo vêl chiah chiaha zui tu Vawrthangate erawh an nuih a za hlawm hle a Daichhawna chuan "Min rûn tumin khatianh zat lek an lo thawk chhuak chu a nia, an pasalṭha chu an ring tawkin an chhuang awm hliah hliah hle mai" a rawn ti a Vawrthanga chuan "Lungngai mah che, keimah ngei hian a rin tlak em tih chu ka fiah dawn a lawm. Kan khaw lama chin lo va hriat tir pawh kha ngaiin ka hre lo. Khua an luh hunah in tir chauh i la a ṭha ang. Keini erawh lut ve thung i la U Bawka te lo kal hah kher ngai loin kan ching fel thei ang. " a rawn ti a.

Kawrte kamah riah buk sain an buai mawp mawp a, tlangvâlte'n an awl hneh em avanga mawng nghet lo taka lo ṭhu Lianmawia leh Vânthanga chu an inbe leh zauh zauh ṭhin a. An thil sawi chu a ho mai mai lo tih a chiang hle. A tawp a tawpah chuan Vânthanga chu rawn ṭawng chhuakin tlangval pahnih a rawn thlanga kalna tur pumpelh te hrilhin Thansangate hnena khua lo va bei tur leh anni erawh an dinhmun tur an la hria loh thu chauh hrilh turin a ti thung a.

Hrihtlâng khaw enthlak hna ni lenga an thawh hnu chuan khaw beih dan tur vel chu an ruat fel thei ta a, a awlsam dawn hauh lo tih hre mah se an phûr hlawm phian thung. Chu tih lai chuan Lianmawia te rawn tirh tlangval pahnihte chu an lo thleng a, an thu rawn kente an sawi chuan Thansanga chuan "A va pawi ve aw, an dinhmun a ṭha lo tawp mai" tiin rem a han ruat leh zung zung a, leng lên ar khuan hnu lawkah khua an bei dawn a ni. Dapzâr khaw Lal inah erawh Lianmawiate chu an lo lâwm hle mai a, Lal inah thlen tirin hah zu te an lo zûk a, titi khawchang sawia an rik hlut lai chuan au thawm a rawn awm ta phut mai le, rang taka chhuakin tlangval sawmnga rual vel leh pasalṭha tih hriat tak tak pahnih lo ding an va hmu a, pakhat zawk chuan Lianmawia chu rawn kawin "Lusei pasalṭha inmalbeihah ka cho a che" a rawn ti nghal tawl maa.