PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 23

Tlai ni tla tûrin kawl a rawn chhun eng sen phûta, tual laia naupang infiam ri nak nakte, nu ber feh haw chauh pawh sawi lo a inchhungkhur hna thawk mawp mawpte leh mut hun nghakhlel reng renga lo ṭhu hahdam hliau hliau pa bêrte, nuthlawi mawng bawr lian deuh chungchang sawia nui ri leh ham ham ṭhin pathlawi ho te,Ramrikawn khuaah chuan an kim hle mai. Chung mipuite chuan an lam pana rawn kal mêk pasalṭha Hausâta te rawn chêt dân tûr chu an hre hauh lo a, an lo kal mêk tih pawh an hre hek lo,chuta chhapah Pasalṭha Liansanga an khuaa a lo zin chu an lo ral khat ngaihsân em em ṭhin a lo ni bawk nen hmuh an châk hlawm hle lehnghal a, Liansanga erawh Lal in lamah awmin Hausâta te lo thlen hun chu Ramrikawn Pasalṭha chhuanvawr Zaluta leh Lunghnêmate nen chuan an lo nghak chawt a ni ber tawh a, Lianmawia te ṭhian thum erawh enthlâk hna thawkin khaw dai lam an hrut kual ve mêk bawk.

Leng hâwn ar a khuan meuh chuan Lal inah chuan Lianmawiate pawh va thleng pheiin Hausâta te'n Ramrikawn khaw ram chin an rawn thlen tawh thu chu an rawn sawi ta mauh mai. Sanghluni hlauthawng hmel chu a dang sawp sawp thei hial a ni. Zamana chuan thiam takin "Lal fanu hlau mah ta che, hei U Zaluta te an awm hi, keini'n an hnung kan zui dawn bawk a, engmah a thleng lo ang. An khaw ropuina hmachhuana he lai thleng thleng tlangval sawm pawh tling ṭha ṭhum lo lehnghalin an rawn thlen ngam chuan, an lu lo lâk phei chu kan tan a ngamawm zual hle zawk a sin"tih pahin a han nui lui huau huau a, Sanghluni pawh chu nui ve suk mah se a chhungril erawh a hlim phah chuang loh hle. Lianmawia chuan "Hlau reng reng suh, kan hmuh lai chuan an hruai lui hauh lo ang che" a han ti ve leh a, Zalûta chuan "Ni e, Hluni hlauh tûr a awm hauh lo a nia" tiin a rawn thlamuan ve a, Sanghluni chuan Zalûta chy rinhlelh hmel takin a han en a, hun rei tak a ta a lo kawp tawh, a nuna mipa hlu ber leh a lakluh hmasak ber ni bawk thu sawi chuan a thla a ti muang tih hriat takin a nui ve ta sen sen a, Hratzuala'n "In kar a hla tham hle si a, eng ti tiha lo inhmelhriat nge maw in nih le?" a rawn rih chuan a hmel chu chawp leh chilhin a lo danglam nghal a, a sawi hreh hmel kher mai. Zalûta'n "Sawi ta che, kan hriat ve atan pawh a ṭha e" a rawn tih chual a chil a han lem ri khalh khalh a, khur der der chungin "Ka patea khuaa ka u nen kan zin ṭum khan an Lal fapa hi an pasalṭha pakhat nen ranngo zawngin an lo kal a, chumi ṭum chuan kan intawng ta a ni. Ka la naupan em avang leh pasal nei rual ka la nih loh avangin min nei tura rawn thawh chhuah ngei a duh thute min hrilh bâkah ka thinlung hneh tumin nasa takin a bei a, kei lahin ka duh lo tih tlang taka ka sawi pawhin a beidawng si lo, ka tleirawl ât lai a lo ni bawk nen 'Ka pa pawhin khual khuaa pasal neih a phal lo ang' ka ti ta ngawt mai a, chu veleh ka pa a rawn dil ngei tûr thu min tiam a, mahse, hun a liam zêla a rawn lan tâk lohah chuan ka lawm hle a sin, mahse, ka pa a han borala ka u Lal a han ni chiaha a rawn lang leh ta anih hi, a ni kha hmel duhna ka nei hauh lo" a rawn ti a, Lalpa Lianchhunga chuan "Ni e, kha mi ṭum khan Sairêp Lal fapa pawh hian ka farnu hi kawm tlangnel a tum nasa viau a sin, mahse, tlangval chhuak hlim chauh kha a la ni ve bawk a, a huangtau ngam mai lo a nih dawn hi tunah erawh a huangtau ta mah mah a ni" tih pahin a vaibel dawn chu a seh ri rap rap a.

A tuk fehreh san hun a thlen meuh chuan Sairêp ho chu khaw chhungah an lo lût ta. Hausâta leh Hrangmanate chuan hma rawn hruaiin an hnungah an tlangval hruai pangate chuan an rawn zui ve bawk a, Lal in lam chu pan ding nalhin, Lalpa Lianchhunga leh Pasalṭha Lunghnêma bakah khawnbawl upa te chu luhka lamah dingin an lo va hmuak a, Hausâta chuan "E khai, Ramrikawn Lalpa hian min mikhual duh angem le?" a han ti nêm duai a, Lalpa Lianchhunga chuan "Duh tehreng e, Lusei fate tan ka khuaah hian hmun a awm reng e, kawhmawh bawl chingte tan erawh kan sahlam saw an lu târna'n a awm bawk" a han ti chang rât a, Hrangmana chuan rinhlelh hmel tak hian "E khai, Lal ropui hian min ringhlel ta em ni? Sairêp Pasalṭha Hrangmana ka ni e, a ni hi Pasalṭha Hausâta a ni bawk" a han ti a, Lalpa Lianchhunga chuan "In hmingte chu kan lo râl khat hriat ve rei ruai e, lo lut ta pauh che u, in kal chau âwm si a hah zu te pawh ka lo zûk ang che u" tih pahin in chhung lamah chuan a luhsan ta nghal a, Hausâta chuan "Hranga Ramrikawn Lalpa chu Lal chapo tak a ni ngei ang maw? Ka duh aiin ka che na ang tih ka hlau hlel lo e, kan Lal famo ni mai tûr nuṭapa khua mah ni se ka ngeng chhun zawnga ṭawngkau a chheh a nih vaih zawngin a ti sual chhiava hle ang" a han ti sap a, Hrangmana chuan "Kei ni pahnih hi zawng kan in ang ngai dawn hauh lo anih hi maw. A zaidawh zawngin ka lo che ve thung ange" a han ti fiamthu a, Hausâta chuan ner sak pahin "Khap ngai khawp khawpa che ziah ṭhin ka aihnahphahpui ngei kha i ni e" tiin luhka chu a rap kai nghal a.

Lal in chhunga Pasalṭha Liansanga leh Zalûta lo ṭhu rùn an hmuh chuab Hausâta leh Hrangmana te chu an lawm loh hmel hle 'kan kal tih an hre lawk em ni aw?' an ti rilru vawng vawng hial a ni. Lalpa Lianchhunga'n hah zu te a han zûk a, chutah an lo kal chhan chu a zawt ta a, chu veleh Hausâta chu chapo taka rawn ṭawng chhuakin an khaw len leh ropui ziate, an Lalpa hausak ziate chu a rawn chham chhuak nghal zawt zawt a, "..... Pasalṭha pawh kan ṭhahnem ve fu mai, pathum ai chuan kan tam deuh ang" tiin meinei zetin a tâwp a han khâr a, Liansanga, Zalûta leh Lunghnêma te chu a han melh kual leh tê tê phawt a, rawn ṭawng chhunzawm lehin an Lal fapa tan Lal fanu Samghluni rawn hruai an tum thu chu an sawi ta a, Lalpa Lianchhunga chuan "Ka farnu hian pasal neih a la inpeih hauh lo a, tin, kei pawhin ka la phal hek lo, min hrethiam u la tunah rih chuan kan inrem thei lo ni mai teh se, in Lal fapa pawh ka zah viau mai mahse ka farnu hi a duh thu ngei lo chuan khawiah mah tirh ka tum lo a ni"a han ti charh charh a, chu veleh Hrangmana chu rawn ding chhuakin "Ramrikawn khua in zanga nufa pawh tling ṭhaṭhum mang lo hian Sairêp in zanga nufa awptu Lal Vungtawna thu pêk hi hnial lo la a ṭhat ka ring, anih loh chuan leido kan ni anv" a han ti chang fak a, Liansanga chu rang zeta rawn dingin Hrangmana lamah chuan pen pâwkin hmun leh hmunah a han din chilh rên râwn a, "Naua kan khuaa ka hmelhmai in hmu ve hman lo kha in vânnei teh mange, in Lal thu pek ang chuan che ta che u, Lal fanu pawh khumpui lamah Lalnu Herliani leh Lal fapa nen an awm e, mahse, in hmaa ding hi Zehtet Pasalṭha Liansanga ka ni tih hre reng ang che u"a han ti ban charh a. Hausâta chu rawn ding chhuak vein "A lang lo lam aṭangin in Lal putara nen khan min lo phiar ru vel a maw? Ngawi tak rawh u in khua khu kan la chimih thuai ang" a han ti ve sak a, chu veleh Liansanga chuan Hausâta chu a han din chilh leh a, "Naua tum chhin ta che" a han ti chang rât bawk a. Chu tih lai mek chuan kawngkhar chu rawn inpawt hawngin Pasalṭha Hausâta te'n Lianmawia te hmel an han hmu chu an phu deuh zuk a, Hrangmana chuan "Phiar rûk ching" a han ti chhuak sap a, an dinhmun a chhiat theih zia hriain "Mal leh mala min bei ngam in awm em? A lu nunga tam zawk innih avang hian em ni in huaisen ve deuh" a han ti chhuak a chu veleh Lalpa Lianchhunga chu rawn ṭawng chhuakin "Ka thu hmu hmasa lo a hei leh chen inrawn kal hi inzahawm hle mai. Mahse in Lalpa thu chu ka hnial ange, tunah hian chhuak lehnghal mai u la a ṭha ang" thinrim insehruh chung chuan a rawn ti a, chu veleh Hausâta chuan "Kan Lalpa thu i hnial man hi a pawi thui hmain sût leh vat la a ṭha ang, nge ni a i pasalṭha te zinga mi hi min khing turin i rawn theh chhuak dawn. Ka chak anih chuan i farnu hi ka hâwn ang" a han ti a, Lalpa Lianchhunga chuan "In Lalpa chu ka hlauin in ring em ni? Ka farnu tan hian ka nun hlan pawh ka huam a sin" a rawn ti chhuak hmuk hmuk a. Hausâta chu thinrim taka rawn ṭawng chhuakin "A ṭha e, i pasalṭhate kan cho hnuah pawh a tu amah i rawn theh chhuah si lohah chuan kan kal ange, mahse kan lo lêt leh ang" tiin chhuah a han tum a, Lianmawia'n" I chona chu ka pawm e, nang pasalṭha tlaktlai lo lu la tûr hian ja inpeih reng e"a rawn tih rual chuan ding datin Lianmawia chu a han en vang vanga "A nuam dawn e" ti supin a chhuak ta nghal a, Lalpa Lianchhunga chuan Lianmawia chu dan tumin "E khai, kha tiang tûr a ni lo e" a ti hman ṭawk a, mahse Liansanga'n "Lalpa lo en rawh pasalṭha Chhuahchawnga fapa a che dawn e" tia a rawn ṭawng takah chuan luhka lamah chhuakin Lal tuala inring taka lo ding mêk Hausata leh Lianmawia te chu an thlir ta a.

Lianmawia hmel la naupang tak chu Hausâta chuan a zuam bawka cham taka tlan pheiin Lianmawia bul a thlen hma deuh chuan ṭhu hniam thutin a han pen nghal pawka, Lianmawia sira a din chhuah rual chuan a chem chu a sir zawngin a vai tleu nghal puat a. Lianmawia chuan a bum kim hman lo tih a ban bul thip zawk dânah chuan hre mah se a buai pui hman tlat lo. A chem Hausâta dâra bûr va chu phawiin a nui suk a, Hausâta chuan mak tih hmêl takin Lianmawia chu a rawn en ṭawk ṭawk a, Lianmawia insual thiam zia leh chêt ran zia hi lo ral khat hriat tawh ni se chuan a bei kher lo ang, mahse, a hre miau si lo a a tawrh phah ta a ni. Lianmawia Liansanga chu a mitmeiin a han rawna, Liansanga'n a lu a lo bûk khum nghut nghut ru chuan a chem chu a han vai phe fua a, Hausâta lu chu a tla hrang chiang kher mai. Mahse, Sanghluni lo au ṭhawt ri chu hriain hnung lam haw a han tum a, a tukhim hit mawp chu a hriat tâwp ber a ni ta. Zamana chu chak taka rawn tlan thlain Hrangmana chu a rawn tlawh thal tawp mai a, bawh zui nghalin rei lo têah a lu chu a khai far ta zawih zawih mai a. Tlangval dang pangate chu Liansanga te chuan an lo chimih nghal vek bawk a.

Ramrikawn Lal tualah chuan thisen a luang nasa hle. Khaw chhunga nau nawi zual leh tar ho awm khawmte chuan an en tlawk tlawk hlawm a, Lianmawia chu Lal in lamah zawn chhoin ruangte chu an han thian leh rih bawk a. Liansanga hnungzang kak duai chu bawlpuin a hmuhin a chek tlak tlak a, 'a va han vannei em' tiin a phun ri sap a. Khatia Hausâta lu a lak rual khan Hrangmana kha rawn che phutin a chem fawng lamin Lianmawia kha a rawn chhu thlu ṭhuai maia, sah zui tum mah se Zamana khan a lo dang hman hlauh a ni, mahse, a hnungzang erawh a sat kak duai hman tho mai. Hratzuala erawh a tei kual chhen a, "Liana phuba ka lak hma chu ka chawl lo ang" tiin thinrim takin a insehruh nasa hle.

Lo sul haw a hun meuh chuan khaw chhungah mipuite chu an lo lût ṭana, chhûn lama thil thlengte chu an hre pung tulh tulh a, Ramrikawn khaw mipuite chuan Lianmawia chu an ngaisang kher mai, kântu lah a ngah narawh. Zan lamah chuan Lianmawia thaw pawh a rawn pangai ta deuh a, Lalpa Lianchhunga chuan ral rêl a rawt ta mauh mai. "Ka farnu hi an ni duh duha tih theih a nih loh zia lan tir ka duh a ni"a han ti charh charh a, Hratzuala chuan "Lalpa kei pawh ka tel ve ngei angai ang" a rawn ti ve bawk a. Ral an han rel a, an karte a hla thamin kal mai mai na chi ni hek suh favang awllen a lo thlen vela rammut chu an rel ta a. A tuk zingah chuan Lianmawia pawh rawn harhin chau chung chungin a rawn ṭawng chhuak ve ṭawk ṭawk peih tawh a, ni thum an han cham leh hnu phei chuan a zia tawh bawka, haw an tum ta a. An kal dawnah chuan Lalpa Lianchhunga te chhungkua chuan kawt chhuah thleng an thlah a, Lalpa Lianchhunga chuan "In zârah ka farnu him takin a la awma ka lawm hle mai. Thil pêk lah in la duh mang si lo a, ka inthiam lo hle mai" tih pahin a rawn chibai a, Lianmawia chuan "E khai, Lalpa chu tiang kan hawnte'n kan rawn zin nawn ngam tawh nang. Kan la rammu ho ngei ang chu le" a rawn ti a, Sanghluni chu rawn kalin "Lianmawi i huaisen kher mai. I chungah hian a bîk takin lawmthu sawi sen loh ka ba a ni. Ka lawm lutuk tih hi min hriat sak rawh aw" tih pahin a rawn chibai ve a, Lianmawia chuan "Ni lo e, a ngawi zawkah ṭang ta i la ka tih ang khan midangin an ti ve tho ang" a rawn ti ve bawk a. An piah deuhah chuan Herliani chuan Liansanga chu en vang vangin "I patling ve tawh hle mai, lung i ti leng khawp mai, ka laizawnte, Sangtea te leh Dama te nen inhmuhkhawm leh a chakawm kher mai. Dam takin zu haw la, in chungah kan lawm tak zet a ni. Ka ute nupa kha lo thlahthlam lo la, ka ngai ṭhin tak zet tih ka u Sangzuali kha min lo hrilh dawn nia " tih pahin a mittui luang chu a hru zauh zauh a, Liansanga chuan" Ni e ka lo hrilh mawlh ang, nang pawh dam takin lo awm la, ka la inhmu leh thuai turah ngai ang. "tiin a chhanga, ti chuan kal an siam ṭan ta a, an pil dawn ṭepah Liansangate chu rawn hawi lêtin Lal Lianchhungate chhungkaw lam hawi chuan ban an lo vai leh lauh lauh a, ti chuan an kal liam ta a.