PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 25

Lalpa Puithanga, Zehtet Lal, Lusei Lal te zinga ropui ber pawl chuan mual a liam tih Lalpa Rengliana'n a hriat rual chuan a ṭhu hnawk a, ṭawng zai rêng a rêl thei lo. Châwiliana leh Hmingthanga te rawn lûtin Lalpa Puithanga thih thu an hriat rual chuan an ni pawh ngawi rengin an melh ngai melh tlawk tlawk chungin an ding reng a, Lal Rengliana'n "Ka tan chuan pa a ni a sin, Lal ṭha ka nih theihna'na thu ṭha tin rêng min fah ziah tu kha a ni a sin" a rawn ti thâm ṭiak a. An lo rin sa, an lo nghah mêk mah ni se a taksain a nunna a thlah meuh chuan an hrethiam lo hle, thihna hi hriatthiam leh ngaia neih chi ni miau hek lo.

Lalpa Puithanga thih thu chuan Lusei khaw hrang hrang a deng nghal a, ṭiau râl lehlama khuate meuh paw'n an hre hial a ni. Lal dam rei tak a ni a, a thi chu uitu pawh a ngah rualin remchânga lâk tum pawh an awm ve tho mai. Pasalṭha Khamvêla te kha Bungtlâng khaw ram chin an thleng ta maw tihah an hruaitu Khamvêla ber khan ngaih ṭhat lohna a nei tlat mai a, Chalbuanga te chu a ngaihtuah thar leh hle. Chu vângin a hote tlangval pasarih nen chuan rawn lêt lehin Zehtet khaw ram an thlen hnua khaw chhung chanchin an han hriat meuh chuan an tlai chhe dêr tawh tih chu an hre chiang kher mai. Khamvêla chuan "Chalbuanga chu in hmu ngei a maw?" a han ti leha, enthlâk hnâ thawktu tlangval pakhat chuan "Aw, U Kham ka hmu ngei e, Lal in hnuaia rip chhungah an khung a, a lan dânah chuan a chauh hmel hle, va hnaih dawnin vengtu panga lai an awm bawk si a ka hnaih ngam ta lo a ni" tiin a rawn chhâng a, chu veleh Khamvêla chuan "Zehtet khuate u lo inring rawh u, ka nau Chalbuanga chhan tûr leh kan tlangvâlte phuba la tûrin siruk lain kan rawn thawk chhuak dawn e" ti sapin hma lam chu a pan nghal mawp mawp a, a zuitute chuan he tiang rêng rênga Khamvêla thinrim hi la hmu ngai hek lo, hmanhmawh takin an zui nghal hmawk hmawk bawk a.

Zehtet Lal inah erawh Kâpthanga leh a nupui fanaute'n zan riah an han kîl tlâng chu an ei thei meuh lo. Lalpa Puithanga an sîra lo ṭhu ve ṭhin kha an han mitthla a, a ṭhut ṭhinna hmun an dah âwlte chu an mit sîrin an inmelh chhâwk sek hlawm a, Kâpthanga fapa thing nawi fawm rual ni ve tawh Kâphranga leh a nau Thangzîki te lah chuan "A pu ka ngai" an rawn intih chhâwk chhên leh nghal vei nen Zîkpuii insûm thei lo chu a rawn baw ta hawk a, mittui tla zawih zawih chungin a chaw chu a thawh sana a fanuin mak tih hmêl takin a en zui reng tih lam rêng a ngaihtuah tawh lo. Lalpa Puithanga thihna khumah ngei chuan kalin a va ṭap ta hawm hawm a, a ma nu leh pa te ngeiin rosum vanga an phatsan hnuah fa a la tu Darkawn Lal nupain râl kut tuarin an kal san leh a, Zehtet Lalpa hi pa ang tak takin a en a, Lalpa Puithanga hnen aṭanga hmangaihna a dawn zo zai hi a tam a tiin hei lo liama hmangaihna nasa hi a awm a ring ngai lo. A nun kawng chhuk chho tak, amah hmangaih tu apiang chân zêl tu Zikpuii hringnun chu Kâpthanga chuan chhui kîrin Lianthangi thih hnua mu leh mal reng nei lo a nî a chhiar liam ṭhin lai te, Hmingthanga rawlthar tîrin sa chân puia a sawm te, an haw lama Zikpuii thing phur a hmuh aṭanga a nun rawn pangai leh dânte leh hmangaih biahthu an hlan dûn hnua harsatna nasa tak a nupuiin a tawh zawng zawngte chu a thinlungah a chiang em em a, thaw halh halh chungin a fate chu a hûi a, "Bar rawh u le" tiin amah chuan a fate hmuh atan a han bar pawk a, tui erawh a ti lem lo hle. Fahrah khawngaihthlak tak pahnihin anmahni hmangaih em em tu ,an tana khuanu dûan ni hial a lang,Lalpa Puithanga an tawng a, mahse, a kal san leh ta si.

Zan lamah chuan khawnbawl upate hma takah an rawn chuang kaia, Kâpthanga chu loh theih loha Lal anih tawh avangin Khawbawl upate kiangah chuan a ṭhu ve a, Chhuahchawnga leh Thangkunga te pawh rawn langin rei lo te hnuah chuan Liansanga pawh Chalbuanga rawn pu lawp chungin a rawn chho a, Chalbuanga chu a châuin a nunna chu a thlah thuai hmêl hle. Thangkunga chuan "Eng vânga kan khua a rûk a râla min rawn beih tum nge in nih? Kan Lalpa thihna denchhena min rawn hneh intum tih chu chiang takin kan hria. Eng vânga thu chiang hre hlei lo a min rawn hmelma en nge in nih?" a han ti a, Chalbuanga chu za lo taka nui hakin "Hmelma cheibawlin kan cheibawl che u a, thu chiang kan hriat meuh chuan cheibawl ngai loin in lo ni sa reng a ni lawm ni? U Haua leh U Mana te phuba la ngam lo tûrah min ngai em ni? In pasalṭha Liansanga khan an hnung lam aṭangin a nia a beih ka rin ni" tih pahin ngeiawm takin a nui kual vel a. Thangkunga chuan nêm tak si châng rât si hian "Vala i la naupangin i huaisen hle mai, kan hmelma i ni erawh i tan a pawi phah thung anih hi. Ka zawhna kha a la ngai reng e" a han ti leh a Chalbuanga'n Thangkunga hmel a en chuan dawt sawi ngamna chî niin a hre ta lo a "He khua hi U Hauate khan an lo paltlang ngei kan ringa chu vângin keini he lamah kan rawn kal a, in Lal in aṭanga ṭankhawha ro tam tak hawn kha ka duh ber a ni" a rawn ri hnual ta rawih a, Chhuahchawnga chuan "Anih i sawi dânah chuan nangni chauh lo pawh kha midang an awm ve a ni ngei ang maw?" a han ti a, chu veleh chawp leh chilha Chalbuanga hmel chu rawn danglam leh nghal vekin "Awm teh reng e maw le, Pasalṭha Khamvêla hoa rawn kal kan ni a sin. Tunah hian Ramrikawn khua chu meivâpah a chang tawh ngei ang" tih pahin a han nui leh nghal uar uar a, Lalpa Kâpthanga'n a hmui thi ṭhawt khawpa a rawn ben rual chuan a nui tâwp chiang kher mai. "Hruai chhuak rawh u" a tih rual chuan Liansanga chuan rang takin a hnuk chhuak nghal dâwr dâwr a.

Lalpa Kâpthanga chuan "Ekhai, Ramrikawn khua chu kan ṭanpui dawn em? Nge ni a kan mi man pa sawi anga meivapa a chang hial tawhte anih phei chuan a dam chhuakte huikhawm tûr talin lam kal kan in tir ang?" a han ti a, Upa min chuan "Lalpa i thutlûkna chu eng pawh ni se, kan pawm pui vek che" a rawn tih tâkah chuan "Aw le, Tlangaupa Pasalṭha Lianmawia leh Pasalṭha Zamana leh Pasalṭha Hratzuala zu ko tawh" a tih rual chuan tlangaupa chu a chhuak nghal a. Lal Kâpthanga chuan "He thil hian Lal Rengliana khua a thleng ve ngei tûr a ni. Pasalṭha Liansanga leh Pasalṭha Hratzualate Bualthleng khaw lamah in kal ang. Pasalṭha Lianmawia leh Pasalṭha Zamana te tlangval sawmhnih rualin zui se Ramrikawn khaw lamah zanin la la hian kal nghal rawh se" a rawn ti a. A rorel dân fel tak an hmuh chuan Khawnbawl upa ho rilru chu a hlim tlâng hlawm hle. Mahse, hlim ve thei hauh lo pakhat a awm tlat!eng buaina tak thlen tîr ang maw.

Chu zân la la chuan Ramrikawn khaw lam panin Zehtet tlangval rual tlawmngai mi sawmhnihte chu Pasalṭha vânglai hmang ṭan tîr Lianmawia leh Zamana kaihhruaina hnuaiah an kal ta a, tlangval rual zinga a pheikhai zang ber ber thlankhawmte leh mi chunga lêng Pasalṭha pahnihte nen an la ni zui nen an kal chak par par hle. Chu tih lai mêk chuan Sairêp Lal inah chuan an Lal Zabiaka chuan "Khama i naua chu an lo man ngam a maw?" a han ti a, Pasalṭha Khamvela chuan "Aw Lalpa ka thiam loh vek a ni. A chungah rinna ka nghah nasat em vâng a ni e, a chet sual kha ka ring hauh lo a ni" ṭi deuh dui chungin a rawn ti a, a piah deuha ṭhu Pasalṭha Sawithanga chu rawn nui hukin "Khama i nau Chalbuanga hi ka hre chianga, ṭhi leh dar chauh a ngaihtuah leh a ni mahna a chet sual mai dânah hian" a rawn ti a, a bula ṭhu ve Pasalṭha Thangmawia chuan "Ni e, Khama i naua hi i chhuang mah mah deuh chu a ni e, khaw mipuite lahin a mize chapo tak hi an ning tawh viau a sin" a rawn ti ve bawk a, Khamvêla chu a thinrim hle "Ka naua chungchang khatin sawi hlek suh u, anih loh chuan in lu ka la ang" a han ti hrâwk a, Lalpa Zabiaka chu rawn inrawlh vatin "Ka Lal inchhungah ngei ka pasalṭhate in innghirngho a maw? In zak na nge?" a rawn ti vîn tuar a, Pasalṭha Sawithanga chuan "Lalpa kan thiam loh a ni e" a rawn ti nghal a, Lalpa Zabiaka chuan "In lungrual taka awm tûr in ni. Hausata leh Hrangmanate kan zingah an awm tawh lo a, Chalbuanga hi kan chhanchhuak hman kher lo thei bawk. Nang ni pathum chauh hi ka innghahna in ni tawh, chu vângin lung rual taka ral kan rêl a ngai ang" a rawn tih chuan tumah chu ṭawng ngam an awm tawh lo a ni. Lalpa bawk chuan "Khama nang i han kal tawhna a ni a, eng tianga chêt nge ṭha ang?" a han ti a, Khamvela chuan "Lalpa, Zehtet khua hi khaw lian tak in zanga nufa lai an ni ve a, an ni hneh tûr chuan kan tam ve hle a ngai ngei ang. Khaw luhkhân hi pathum a awm a, pakhat chu Bualthleng khaw thar an tih kalna lam kawng a ni. Pakhat leh chu Hmar chhak lam panna kawng a ni a, a dang leh chu chhim lam panna, Bualthleng khaw hlui awmna lam, a ni thung. Bualthleng khaw hlui awmna lama kal hian a fuh berin ka ringa tlawh pawh tu pawh an tlem tawh viau ngei ang" a rawn ti a, Thangmawia chuan "Chu lamah chuan tlangval za rual vêl kal se la, a bâk zawng mi sawmnga rual velin tlangval dangte'n khua an rawn hâl ruala Lal in leh zawlbuk lo hneh nghal tûrin ṭan hmun lo khawh se" a rawn ti ve bawk a, Pasalṭha Sawithanga chuan "Khama sawi dân leh Thanga sawi dân anga kan kal dawn anih chuan mi sawmnga rualte kha kal hmasaah ṭang se la, kawng hnai zawk ni a ka rin Bualthleng khaw thar awmna lam aṭangin lut chho mai se la, midang zawng Bualthleng khaw hlui awmna lam pan se la a ṭha ang. Mahse khua an luh hmain an inkâra palai hna thawk tûr tlangval pahnih awm bawk se, lehlam pawl an inrin ruala lehlamin an beih nghal theihna'n"a rawn ti charh charh a. Pasalṭha Khamvêla chuan "Ni e, khaw chhunga zawlbuk leh Lal in bei tûrte an luh fel hnuah an inring tih lan tîrna'n silai hmet puak se la, tlangval dang zawngin an chîm huk tawh mai dawn a ni. Kei, Lalpa, khaw chhunga lût ve tûrin ka inpeih e" a rawn ti a,Lalpa Zabiaka chuan "Ka pasalṭhate nge nge thla in va han ti muangin ral rêl inva han thiam em. Ka upate zingah sawi duh nei in awm em?" a han ti a, a upate'n sawi duh an neih tâk lohah chuan "Aw le, naktuk zing varṭianah in chhuak anga, nunna chân awm lo ang che u nangni pathum zingah hian. Tin, nunau leh tar chak lo te erawh in kut hmawr paw'n in dek tûr a ni lo, a malsawm ngai hauh lo a nia, in hmaa 'mipa fa ka ni'ti a chem sen lek te erawh inzuah tûr a ni hauh lo ang. Hmeichhe laka che mawi lo in awm tûr a ni hauh lo bawk"a rawn tih chuan an ral rêl chu zo felin an ṭin ta a.

Lianmawia leh Zamana hruaina hnuaia kal tlangvalte'n Ramrikawn khua an thlen chuan mak an ti ang reng hle. Zamana chuan "Kan mimanpa khan min bum a ni mai lo'ng maw? Kan khua ngaihtuah a va na em." a rawn ti a, Lianmawia chuan "Ni e, kan khua chu a tlu chhe em lo ang chu maw. Hratzuala leh U Liansangate khuaah an kîr leh tawh ngei ka ring a ni" tu ve mah se a mitthlaah Chhuansangi leh a nu leh pa te leh a naute chu an lang nghal mawlh mawlh a. Lalpa Lianchhunga'n Lianmawia leh Zamana hmel a hmuh chuan mak tih hmel taka enin "Ekhai, eng ti tûra rawn kal nge maw in nih le?" a han ti he haw a, Zamana'n chanchin a han hrilh meuh chuan Lalnu Herliani chu a lo inhup chawih chawih a, "Awi, Zehtet khua chu a va ngaihtuahawm ve, ka pa khan kan khua ang chiaha hmangaih tûrin min hrilh ṭhin a sin" a rawn ti chhuak ve phawng a. Lalpa Lianchhunga chuan "Tlangaupa, Ka pasalṭhate pahnih zu ko vat rawh" a ti nghal a, Liansanga leh Zamana chuan enge a tih dawn tih chu an lo nghak tawp a. Pasalṭha Zaluta leh Lunghnema te an rawn thlen chuan Lalpa Lianchhunga chuan chanchin a lo hrilh nghal zung zunga, Zaluta'n "Lalpa eng ti tûrin nge min duh?" a han ti a, Lalpa Lianchhunga chuan "Tlangval sawmnga rual ko khawm u la, Pasalṭha Lianmawiate'n chhuah an tih hun hunah in chhuak nghal ang. Zehtet khua keini khua vanga dinhmun hlauhawma a din hi ka phal hauh lo. Phuba lâk kan tum kha a hun kan sawn hnai tihna a ni mai e" a rawn ti a, Lianmawia leh Zamana chuan Lalpa Lianchhunga phuba lâk tumna chu hnialin awmzia a nei dawn lo tih hriain Zamana chuan "Lalpa, kawng laka kan ei tûr buhfai min pek theih chuan kan chhuak leh nghal mai ange" a rawn ti a, Sanghluni chuan Liansanga leh Zamana ipte pui chu rawn lak sakin buhfai chu a lo va suah sak a, Lalnu Herliani chuan tapa sarep chu a lo fûn sak bawka an chhuah dawn chuan Sanghluni chuan "Lianmawi, i U Lûta kha veng reng rawh aw" tih pahin hlauthawng takin a hawi kuala, chutah a pum rawn puar ṭan deuh tawh chu a khawih leh zauhva Lianmawia chuan hrethiam takin "Hlauthawng mah che U Hlun, him tak leh hlawhtling takin a lo haw leh ngei ang" tiin a han nuih sak a, an inzui chhuak ta nghal a.

Kawtchhuah an thlen chuan Zaluta chuan "Pumpelh lamah kan kal anga zan hnih hnu lekah Bungtlang khua kan thleng ang, chuta ṭang chuan inrawn kalna lam kawngah khan kan kal leh thei bawk, mahse, a aia hnâi zawk kal khan dang mi kal zen zen lohna ram chhengchhe zet paltlang ngaihna hmun a awm a, ni khatin kan thleng hma thung ang. In duh thlannaah kan innghat e"tiin Lianmawia chu a han en a, Lianmawia chuan "Kan thlen vat a ngai a ni. Min ngaichâng zêl chungin hma han hruaiteh u, mahse, kan zui zo hauh dawn lo che u a nia" tiin upa zawk Zaluta leh Lunghnema te chu hma hruai tûrin a han ti a. Zaluta chuan "Anih leh le, kal siam ang aw" a han ti fiak ṭhak a, Zehtet khaw lam chu an pan ta hum hum mai le.