PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 36

Lal tualah chuan sakei ruang chu an han nghat a Lalpa Rengliana chuan kut lo bengin mipui sahawk thawm ri nuai nuai khap daihna'n a bân chu pharin mipuite chuan an hmuh veleh an zah zia lan tîrna'n an ngawi ṭhap a, "Aw le, kan sapui huaisar tak, hun engemaw chen ka khua ti râl ṭi a ram lama ṭuan zai pawh min rêl tîr thei lo tu chu tu kut zâla fam nge a nih le? Eng tiang chiahin nge in hmachhawn dân min han hrilh teh u" a han tih chuan tlangvalte zing aṭang chuan Liannêka an tih chu a rawn chhuak a, "Lalpa, kei ni chuan a hnuk chhah fel hnuah thinrim inhrikthlâkna'n kan chem kan han lek ve mai chauh a ni." a han ti te te a, sawi chhunzawm lehin "Kha tia a hnu chhui a kan kal kha, min lo châng lêt reng mai chu niin,kan hma hruaitu Pasalṭha Lianmawia hi a rawn zuan ta maia, mahse, Pasalṭha Zamana'n a bawh tlu hman hlauh a ni. Keini chu kan hlauthawngin ruang nen khua kan lut leh mai ang tih hlau reng rengin chêtna châng pawh hre loin kan ding khur hlawk hlawk mai a mahse chu tih lai tak chuan Pasalṭha Hratzuala hian a rawn kâp hlum ta a ni. A hnuk chhah veleh keini kan che ve a ni e"a rawn tih chuan mipuite chuan "Hratzuala Hratzuala" an lo ti ṭhap ṭhap a, Lalpa Rengliana chuan a ban chu phar lehin mipui thawm a reh fel hnu chuan "Aw le, kan bengtawia ngam loh vâl Pasalṭha huaisen Hratzuala chu chawimawina nopui hlan ngei ka duh e, ka kiangah hian rawn chho rawh se" a tih rual chuan mipuite chuan kut an lo beng dur dur a. Hratzuala erawh hrehawm a tiin a ṭhiante chet theih loh laia a che thei bîk a ni leh silai hming ṭhatna a ṭhiante tel lo a, a han hui bîk tûr chu nuam lo a ti hle a, mahse, chu ai maha a rilru mawlhtu erawh silai a kah puah hnua sakei hnuk a la chat lo tih hre chiangtute leh a hnuk chhattu dik takte chu Bualthleng val rûalte an ni tih a hre reng bawk nen inthlahrung tak chungin luhka chu a han rap kaia "Lalpa, sawi duh ka nei tlat mai, ka sawi a rem em?" tiin a han dîl hmasa tê tê a, Lalpa Rengliana chuan a lu chu a lo bu zauh va, Hratzuala chuan han khuh kharh kharh pahin "Aw le, kan ṭhian Liannêka khân ka tih loh thleng thlengin min fak ta maia, a zahthlak ka tiin a inthlahrunawm kher mai, silai kha chu ka kâp puak ngei a, mahse, a fuh leh fuh loh pawh ka hre hauh lo, mahse, a fuh emaw fuh lo emaw, he khaw tlangval rual huaisente hian silai tel loin chem sen nen an rawn hmachhawn a, an vai hian kei aia huaisen an ni, kei chuan hlauthawng tak chungin silai ka hmet puak a, in khaw tlangvalte huaisenna ang hi nei ve ni i la chuan chem sen nen hma ka hruai ngei ang, mahse, kei chuan silai ka hmang ta zawk a ni. Chawimawina dawn kei aia phu an awm laia a dawngtu lo nih hi ka duh lo a, Lalpa min hrethiam la, ka kut zâl ngeia fam a ni lo a ni"a han ti sap a, mahse, Liannêka chu Lal tual lamah chhuk thlain "Lalpa, kan pasalṭha kha a tlawmngaiin a zahawm hle mai, mahse hei han en la" tiin sakei ruang chu a han kuai her a, meichher an rawn keng hnai vat bawk a, sakei mit leh mit inkâra a thluak pawh hawk khawpa ngen mu luhna hnu chu ti langin "Lalpa, Pasalṭha Hratzuala kut hnu ngei a ni e" tih pahin a han nui sâng a, a nuna tlawmngaihna leh inphahhniamna nasa tak chu Lianmawia leh Zamana te chuan mawi an ti kher mai, pasalṭha hmingthang tak leh mi huaisen ti a sawi ṭhin ni lo mah se, a che zia leh a thusawi reng reng tlangvalte'n an ngaihthlak zia leh amah an ngaihchân ziah ṭhinte chu an hre ve reng a, pasalṭha ni lo mah se ral an hnaih thut hun pawha rilru fîm pu kar chunga tlangvalte hui khawm tu tûr a ni tih chu amahah a chiang hle. Hrâtzuala chuan han phat mar ngaihna a hre tawh si lo a, Lal chawimawina nopui chu nuam lo ti tak chungin a dawm ta nge nge a, sakei lu chu ai duh hle mah se, chhiat an tawhna a la rei loin khawhar chhungte hnêmtu tlangval in riakte êm pawh an la inpu chhuak lo bawk nen ai loh mai an rêl ta a.

A tûk aṭang chuan mipuite chu an hna ngaiah kîr lehin ram lam panin an liam leh sang sang tawh a, khawhar chhungte erawh an lunglên a zualin sapui kut tuar an fapa thla chu an ngaiin hun ralmuanga an awm hnuah hian han awm ve se an ti ngawih ngawih a ni.
Bualthleng khuaah na na na chuan Hrâtzuala hming chu a lâr zual kher mai, nula mitmei lah a hmu ṭhain han melh zeuha a tâwna nem nghal duai duai thei tûr lah an tam narawh. Zamana lah chuan Hratzuala aiin nuam a lo ti a, Hratzuala hmênah chuan "Zaninah saw saw, nakzânah a ni saw" tiin a nuih pui kur kur ṭhin a, mahse, Hrâtzuala, nuthlawi thar lam hre thei êm êm leh nula mi tak ni ṭhin kha Ngaihtei a tawn hnuah erawh a inthlâk danglam nasain nula dang rêng a ngaihsak tawh lo a, Bualthleng khaw nula hmelṭhate mitmei pawh hmu eng ang mah se Ngaihtei tluk phâkin a ring hlawm mawlh lo a "Mana, kei zawng ka thinlung hlân tawhna ka nei a, chu vângin nula dang ngaihsak thei ka ni lo" tih pahin hlim hmel takin a nui a, Zamana leh Lianmawiate erawh an in melh ralh thung.

Zan khat chu Zehtet khaw tlangvalte pawh a ngaite bawka nula rîmin an chhuak leh a, Ngaihtei pawh an rawn pêmna a rei ve ta deuh nen in lêng a ngah leh ṭan tawh hle a, khawnbawl upa fate pawh an rawn chuang kai ve fo ta mai, mahse, Hratzuala nen an inkâr hre ru tawhte vek an ni a, chu vângin Ngaihtei chu Hrâtzualate awm loh hlâna lo kawm hlim an tum a ni ber. Leng hâwn ar khuan hnuah Zawlbuk lam panin tawnmawng rama lasi nulate nen a lêng dûn tûrin an chhîng leh ta siai siai hlawm a. Zan lai ar khuan hnu lawkah hian Lal mualah chuan pa pakhat a pian ena la valai hmel tak hi a lo kal a, vengthlang lam panin a chhuk zêl a, in awm mawng ber pangana kawtkaiah chuan a han ding vang vanga chutah thâwm dîm takin chu inah chuan a lût ta a. A lo kal fo tawhna a ni tih a chiang hle a, thim thamah pawh a buai lo kher mai, chu in a awm nula khum lam chu thâwm dîm taka panin a thlen phei rual chuan nula bulah chuan dîm takin a han inthawlh leh a,a inthawlh fel ta maw tihah chuan a kianga nula mu chu a âwm bâwr velah chul kualin a nauchaw bawmte chu dîm lo takin a han ṭham tâwn tâwna, chutah duhtawk mai loin a chungah chuang kâiin, thim thamah chuan sazu kua a zawng ta, hreuh tawh sa a lo ni bawk nen zawn rei a ngai lo kher mai, chu tia a kuaa a han luh takah chuan a mipa zawk chu zawi muangin a han che ṭan a, a rei telh telh a, thawm a dîm lo telh telh bawka,a khat tawkin a rawn thaw ri leh hak vei ṭhin zui, a hnuaia nula mu kak hah erawh a changa a rawn thaw ri leh suk ṭhin tih loh chu harh ang paw'n a awm lo a, mahse, a rei tial tiala, a ni paw'n thawm rawn chhuahin a dap fuh hmasak apiang chu nghet taka ṭham nghal tawn tawnin, a tawp a tawpah chuan rawn ngik deuh faih ruala a hmui hupin a khur ta hlawk hlawk a, a mipa zawk erawh a la zo lo tih hriat takin a hna ngai a thawk leh mawlh mawlh a, mahse, a daih rei bîk ta lo, a hnuaia nula mu chu bawlh thlawp pahin thawm dîm takin a thaw suk suk a, nula beng bulah chuan "Nak zân chu ka lo kal lo ang, ka nupui rinhlelh ka kâi palh hlauh dah ange, i lawmman tûr erawh i dawng leh thuai ang" tih pahin a han tho ṭuih ṭuih a, saruak deuh thawa mu reng nula mawngtam chu khum thawhsan pahin a han ṭham sak leh hram a, a chhuah hnu lawkah chuan nula chu insiam ṭha sawk sawkin, thâwm a han ngaithla vang vanga, a ngaih a ngam ta maw tihah chuan a hmui chu hup betin a mittui tla chu a hru fai nghal mawlh mawlh bawk a.

Lianmawiate pawh zan hnih Lalpa Rengliana'n a chelh hnu chuan an khaw lam panin an kal ve ta a, kawng lakah chuan Lianmawia leh Zamana chu an inngaihtuah nasa hle a, an thil hriat rûk hi Hratzuala hnêna hrilh an duh hle, mahse, a hrilh tu zawk nih an duh bîk bawk si lo. An pahnih chuan hrilh tûrin mitmei hmangin an inhnawn zak zak a, mahse, a hrilh tu han nih a, an ṭhianpa rilru nain zawhna a han zawh lêt hun tûrte chu an hmu lâwk vek a, hrilh an hreh hle, mahse, khuaa an awm laia Hratzuala hnena an hrilh chuan a thinrim a insûm zo lo mai ang tih an hlau a, an zin dawnah khan Bualthleng khua an thlen huna hrilh zai rêl kha an duh dân a ni, mahse, hrilh tu nih bîk duh hek suh le, tun thlengin Hratzuala chuan engmah rilru han natna emaw a la nei lo hrim hrim zâwk a ni.

Zehtet thlenna'n chawhma kal awrh chauh bâk a ni tawh lo a mahse, khuaiin a thim hnan avângin ramhnuaiah an riah leh a la ngai dawn a, Zamana leh Lianmawia chuan an thil hriatte puanzârna'na an hun neih tâwp ber a ni tih an hre chiang hle. Zanriahte an ei fel hnua bûk chhunga an tî tî lai chuan Zamana chuan "Hrâta Ngaihtei hi i nupui atan i duh em?" a han ti tawl mai a, Hratzuala chuan mak tih hmel deuha enin "Chungte mi zawh tak mai le, ka nupui tûr atan duh lo ni i la hei chen ka kawp nang. Mana Ngaihtei ang hi chu an vâng viauin ka ring a sin" tih pahin a chhuang hle tih hriat takin a han nui leh a, Zamana leh Lianmawia rilru erawh a na vawng vawng a, Hratzuala Ngaihtei'n a bum thlûk hneh zia an hmuh chian êm avangin a hriat hun hunah hre rawh se tiin thil dang an sawi pui ta daih a, an ṭhianpa rilru natna thlen tu lo nih an duh bîk miau si lo.

Zanlai ar khuan hnu lawkah chuan zan hnih zet a hna thawk thei tawh lo pa pakhat chuan pheikhai zâng vahin Lal tual a rawn pal tlang leh a, mahse a liam fel chauh tihah chuan nu pakhat hi a rawn kal ve tlat mai. Mahse, chu nu chuan Zawlbuk piah lawka in pakhat lam chu panin hmanhmawh takin a lut sawk sawka, a hnu lawkah pa pakhat nen rawn chhuakin vengthlang lam chu an pan thla dûn ta a. Nula ina nawmchenna hmanga an mamawh inphuhruksak tawn mêkte chu zan hnih zet an intawn loh hnuah an han intawng leh ta chu a ni a, zan dang zawng aiin an duhthawha, a nawmna lo tem zing tawh ve ve an ni bawk nen a hmelchhia zawk paw'n hnuai lam aṭangin a lo bei let ve ngar ngar a, mahse, an nawmna chauh an ngaihtuah vâng nge an piah lawka mihring hlimthla pahnih ding dûn chu an hmu lo a, an lo luh lai lah an hre hek lo. An mamawh an han inpe zo a, pa zawk chu haw tûrin thawm dîm takin a tho leh ta a, nichina hlimthla pahnih erawh kha chu an bo leh tawh thung..

A tûk zîng ni chhuah rual chuan Ngaihtei pawh an kawtkaiah buh dengin a ri ve dawp dawp a, in chhung lamah a nuin ei a lo rêl ve mêk bawka, an nufa chauh mah ni se, an nghei ngai lo a,Zehtet khaw mipuite felna leh a bîk takin an khawnbawl upa fapa Laichhûma leh a fate an chunga an ṭhat êm avângin an ei phâk loh tûr tûr pawh an ei nasa hle. Chu tih lai tak chuan tlangaupa hi a rawn kal a, Ngaihtei buh lo deng dap dap lai chu hnung lam aṭanga koin Lal in lama koh anih thu a sawi ta a, Ngaihtei hlauthawng lutuk chu a khur nghal zawih zawih a, han kal sawn a tumte chu a tlûk ṭhelh hial a ni. Tlangaupa bawk chuan tukṭhuan eikham lamah inlan tûrin a ti leh a, ti chuan a kalsan ta a. Ngaihtei thâwm a reh tâk hmakah chuan Ngaihtei nu ngaihṭha lo chu rawn chhuakin a fanu lo ding khur hlawk hlawk chu a hmuh rualin a pan vat a, inchhungah hruaiin a thiam ang tawkin a han buai pui sawk sawk a, tuibur hmuam da vêl zet hnuah chuan Ngaihtei pawh a rawn pangai ve leh ta a, a thu rawn sawi hmasak ber erawh "Ka nu, pêm ang! tlan bo ang tûnah hian" a rawn ti ta mai, a nu chuan mak tih hmel taka enin "Eng vângin?" a han ti a, Ngaihtei chuan a bianga mittui luang chu hrûk hul sawk sawk pahin "Ka nu, i fanu hi mi tenawm tak ka ni, naupan lai ata mi hmuhsit, tleirawl hnu thlenga rual pawh kâwm ngam ngai lo khan Zehtet khuaa kan pêm hnu hian hmuhsitna ka dawng ta hauh lo a, nuam ka ti a, ka hlim êm êm bawk. Ka nu, ka pasal duh zawng ka lo suangtuah ve ṭhin mipa ka tawng tih pawh i hria e. Mahse, keimah ang tho a hmeithai fa ve tho a ni a, kan dinhmun harsatna hi min châwikan sak thei bîk si lo. Nula ka ni a, rual awh a nain mi ei ang ei phâk loh rengte hi ka ning êm êm a, mahse, ka vânnei nge ka vânduai ta le, ka awh zawng leh ît zawng min pe thei tu ka tawng leh a, a tîrah chuan fel ka tiin a chungah ka lawm hle, mahse a rei tial tial a, ka thianghlimna hial a phûta tih luihna hmanga min lâk sak hnuah ka sawi chuan thahah min vau bawk si. Min beisei zantin deuh thaw ta anih hi. Mi pa ka ngai tih hi tunah chuan Lalin a hre ngei tawhin a lang. Lal hnen aṭangin kohna ka dawng miau si a. Ka nu, kei zawng thih mai emaw U Hrâta lo haw hmaa lo tlân bo vang vang mai ka duh a ni"tiin a nu chu kuahin a ṭap zawih zawih a, a nu chuan "Chêmte engkim hi a rûkin ka hre vek a sin. Mahse, khâwnbawl chhungkua meuh khing ngam tûr kan ni si lo va, a pawi hle mai. Mahse, min en la ka taksa a chak lo a, kawng hla kal chi ka ni tawh lo tih i hria e, i tih sual chu huaisen taka hmachhawn tûrin ka duh che"tiin rilru na takin thu a pawt chat ta hmiah mai.

Ngaihtei'n mi pa a ngaih thu chu khawchhungah chuan a darh hneh hle a, tûk ṭhuan eikham a tlangaupa ruala Ngaihtei kal zawi hnekte chu ṭhenkhat chuan hmusit takin an lo ṭawng khum a, a ṭhenin 'kan pasalṭha chhuanvawr rilru i ti khaw lo vek ngei ang, a lo haw hmaa thi daih tlâk i ni' te an lo ti hlawih hlawih bawk a, Lal in chhung a han luh chuan Lal leh upate an kim kher mai. Laichhûma pa leh Chhuahchawngate'n rum taka an lo melh a hmuh rual chuan a hlauhthawnna chu a zual kher mai. A sir lamah chuan Laichhûma pawh a lo ding ve rân bawk a. Khaw mipuite chu chanchin hriat châkin Lal tualah chuan an rawn pung khawm ve bawk a, Ngaihtei chuan thiam thu sawi tûr reng a neih loh avângin mi pa a uire miau si a, Lal Kâpthanga chuan Ngaihteite nufa chu 'ni tlâk hma ngeiin ka khua an chhuah san tûr a ni' a ti ta a, Lal in aṭang chuan an rawn hruai chhuak a, Lal tual an rap chiah tihah chuan Ngaihtei samah chuan tha chak tak hian rawn ṭhamin Laichhûma nupui chuan "Mi hurnu" tiin Ngaihtei chu a rem laiah a ham nghal bûan bûan a, Ngaihtei biangte chu a thi ser ser hlawm a, mipuite lah chuan an lo diriam dûn nasa mai bawk si. Lal tual an han pêl fel chu vengthlang lam aṭanga Lianmawiate hmanhmawh taka rawn chho chu an hmu ta tlat mai. Ngaihtei'n Hratzuala hmel a han hmu leh chu a inchhirin a ṭap nghal char char a. Lâichhûma hmuh kân a, Ngaihtei hmai pem nei nuai leh a mit val kalhte leh a hmela tawrhna nasa tak lang chauh hmutu Hratzuala chuan a chem phawrhin tlangvalte chu a hmachhawn ta siah mai le. Khaw mipuite lah chuan Hratzuala chu lo auin "Khatiang mi hur, mi pa pawh ngai hreh lo chhanna'n khân zantina hmun khata i riah puite lakah chem i lên ang maw?" te an rawn ti nuai nuai maia, Hratzuala chuan mak a tiin a hawi kual hru mai a, Zamana chuan rawn kai sawn vatin Bualthleng khuaa an zin hma lawka zanlaia zun zunga Lianmawia nena an chhuakin Lâichhûma an hmuh thu leh, zan lai laia a kal avângin engemaw tak a tih an rin avangin an zui rûk tâk thu leh Ngaihtei te ina lûta Ngaihte nen an mut dûn thute chu an hrilh ta a, Hratzuala chuan awih har a ti hle a, Ngaihtei chu panin amah hlauh hmel taka lo khur zawih zawih Ngaihtei chu a khabeah dîmtea kuai chhoin "Thu dik a ni em?" a han ti hrawk a Ngaihtei chuan chhan a hreh hle, a tawp a tawpah chuan a mittui tla zawih zawihin a bûk khum ta zauh va, Hratzuala chu rilru na taka kal kian pahin "Ka hmuh phâk lohah hruai vat teh u" a han ti leh tuar a, tlangval ho pawh chuan rang takin Ngaihtei chu an in lam an pan pui ta a.