HNEHTU AW RÂWL - 8

Ni hnih zet Sezawh ramngaw pil ril chhûngah an awm ta, mahse, an beisei ber tumpâng chal chu a reh tlawk tlawk mai si, a hnû te chu han hmu ve mah se, hlui tak tak hlîr a ni tawh hlawm si. Mahse, chuti maia beidawn chu an tum lo hle a, chu vângin a ni thum nî chu a hu hova vâk tawh loin Duhlaia leh Roliana an inzui a, Ruala leh Mankûnga an inzui leh a, Zabuanga erawh amahin a kal thung. Ti chuan le, an duhna lam pan chuan mi hrâng vâlte chu an kal ta a, Rualate chu ngaw luh dâwna an kalna lamah lêt lehin mual vâng tan zâwngin an kal a, tuibur hmuam da vêl an kal leh hnu chuan tumpâng chal hnu an hmu a, mahse, a thar lêm lo. Mahse, chhui zui ve rêng rêng an duh avângin an chhui ta a, chutia an chhui lai ringawt an ngaihtuah lâi chuan chhûn chaw fâk a hun dêr tawh mai a, an chaw fûnte chu ṭhet sawk sawkin ṭâm hnêm an han bâr a, chutah an vaibêlte ṭan kâiin an han pak khu leh tê tê a, ti chuan an hnu chhui lâi chu an chhunzawm leh ta a. Behliang mûn hun vêl anih meuh chuan Tumpâng hnu thar tak mai, an hmu ta hlawl mai a, chutah lâwm êm êmin an chhui zui nghal vat a, mual pâwng thengthaw nuam takah tumpâng hnu chu chhui chhoin a mual zâwl lâi an han thlen chuan sih lian êm êm mai, tlawh ṭhan tih hriat ngawih ngawih hi an han hmu ta hlawl a, chu sih a sa hnute chu a tharin sa lian thamte pawhin an tlawh ṭhin tih hriat takin sa hnu a chiar dup mai a, Ruala chuan, "Mana, a lo kal leh ngei ka ring tlat, a hnu hi tukin lawk a mi ni ngeiin a lang si a, i châng teh ang. Ṭhangte dawh hrang lo vin hmun khatah châng dûn mai ang, kan rei lutuk zawngin kan châng chhuak zo lo palh ang." Tiin ṭhangte dawhna tûr an han melh kuâl a, an hmuh veleh dawh sawk sawkin an ṭhu ta vâng a. A tîrah chuan phûrin tumpâng kah chu inring hlê mah se, khua a tlâi tial tial a, tumpâng rêng rêng a lo lang thei ta hauh lo, sa dang erawh an rawn kal zut a, chithli uai duah duah chungin an lo en liam zêl ringawt mai a ni. Nî pawh kâwlah a her liam lek lek ta, Ruala leh Mankûngate beidawng chu chhuk mai an han tum a, mahse, thâwm dang a rawn awm leh ta tlat. Chu thâwm chu ngaichâng rân chungin an han insiam rem leh a, chutah Sazuk chal ṭha êm êm mai, a ki hreu bum mai, a tluka ropui chu a vâng tawh viau ang tih tûr a rawn chhuak ta zar zar mai le, a hnungah chuan Sazuk tuai pakhat a rawn kal ve zar zar bawk. Mankûnga kah châk lutuk chuan a han tin chhin vang vang ṭhin, Ruala pawhin kah a châk hle. Chutih lâi tak chuan râl hla takah silai a puak dur mai a, chu silai puak chu tumpâng kiu rawng rawng riin a chhunzawm nghal bawk, tumpâng kiu ri an hriat rual chuan inthurual emaw tih tûr khawpin an silai chu a puak rual nghâl ṭhawt a, Zukchal tlanchhiat tum mêk chu a thal nghal tawp bawk. Chu veleh rang taka chhukin Zukchal hnuk la chat fel lo chu a hnuk chhattu zawk ni tûrin an inhnawh ta zak zak a, Ruala tihngaihna hre lo chuan a silai chu ah ṭhat sawk sawk pahin vaibel a ṭan hmak a, chutah zet zawng Mankûnga mit aṭangin lâwmna mittui a luang hîal a ni. "Ṭhianpa, heti êm êm hian a ni maw, kei, hmeithai fa ve mai hi min lo duh sak le. Ka lawm e, ka la rûl lêt ve ngei ang che." tih pahin a silai chu a hmet puak ta dur a, chutah sazuk chu a ke dinglama rah pahin sazuk hla do a han chham vang vang a, a silai chu a kâp puak leh dur a, Ruala pawh chuan zên hlangin a lo lawn ve nghal zat a, an hlim dûn kher mai. Hmun rem deuh lâiah hnûk sawnin an chhâwl chhin thlap hnuah silai ri an hriat hmasakna lam chu an pan san ta a. An zu thlen chuan an ṭhian dangte chu an lo kim vek tawh a, Zabuanga tumpâng chal kah chu a ropuiin a ki kualah chuan an vaiin an han ṭhu a, patling pakhat chu an la inhnawh belh theih ang tih tûrin an thawl mah mah ṭêp a ni. An bûk pawh sawn phei mai an rawt tâk avângin Roliana chu a hmun an lo nghah tîr a, midang zawng erawh an bûk lamah kîrin an bungraw neih ang angte an va la a, chumi hnuah Mankûnga sazuk kah la tûrin an kal leh dial a, an lêt leh meuh chuan lêng hâwn âr khuan hun bâwr vêl a ni der tawh. Mei pui an chhep hluah a, Roliana eirawng bâwl chu an han bâr sawk sawk a, ti chuan bûk an han sa ṭha leh tê tê a, ti chuan Tumpâng sa leh Sazuk sa chu an han chan ta mawp mawp a, hah hle mah se, an hlim êm avângin an hahna chu an hre chang tawh lo a ni. Khaw dang pasalṭhate ti beidawngtu laka hlawhtlinna an han chang ta mai chu nuam an tiin an hlim hle. An sa kah lu pahnih chu an han hung dûn a, an inchûl chhâwk chhên mai a ni. Zanlai âr khûan hun âwm velah sa chu an chan zo va, ti chuan sa rêp vil tûrin Mankûnga a meng a, midang zawng an mu ta thung a, Ruala chuan mumang mak tak neiin a mumangah chuan hmeichhe aw mâwi tak, amah hmuh theih si loh hian a lo bia a, "Rualthanzau, rei lo têah chuan mite'n Pasalṭha râl hrât Rualthanzauva tiin an la hria ang che. I ṭhianpa i duhsakna kha a ropui khawp mai. Khuanu malsâwmna pawh i dawng ngei ang. Hringnun zinkawng thui tak zawh tûr i la nei a, hlawhtlinna tam takin a hmuah ngei che ka beisei. Mahse, fîmkhur la, i hriat châk zâwng a piang hriat vek tum ngai suh, i tâna ṭha lo tûr i hriat phah lohna'n inthunun thiam la, tin, nula lakah hlei ngai lo la, i hmel duh zâwng nazawng lakah i rilru pe nghal vek ngai suh ang che. Ti chuan, khuanu malsâwmna pawh i dawng nasa zual ngei ang." tiin a rawn hrilh a, Ruala chuan chu nu chu a han zawng ṭhin a, mahse, chhûm chhah tak hian a lo hliah tlat mai a, vai kian a tumna lamah chuan invai harh palhin thlan hluam chungin a ṭhu chhuak hlawl a, rang takin Mankûnga a rawn tlân lût a," Ruala engtizia nge?" a rawn ti nghal bawk a, Ruala chuan, "Eng dang ni lo ve, mu ve tawh rawh. Ka lo meng ve tawh ang e." tiin a chhuak nghal vat a, sarêp chu a vil zui nghal mawlh mawlh a. Mankûnga chuan zawh chian duh viau mah se, a sawi duh a rin chuan loh avângin ngaih ṭha lo tak chungin a mut san ta zâwk a.

Rannung hrâm ri chuah chuah tih loh chu thâwm hriat tûr avâng duh kher mai. Ruala chuan a mumang chu a ngaihtuah chhunzawm reng a, tunge rawn be tu kha ni ang. Engtin nge a hma hun a hriat theih, tin, a vaukhânnate kha, a hma hun hriat lâwk sa enge maw tak a nei nge ni ang, tiin a inzâwt buai nasa mai a, mahse, chhânna hriat tûr erawh awm loin a reh tlawk tlawk tawh mai a ni. Khaw fing chah hnu lawkah Roliana a rawn tho ve a, an pahnih chuan tuite châwiin ei an rêl dûn a, Duhlaia leh Zabuangate an rawn thawh meuh chuan an inpeih tawh hle, Mankûnga erawh a la hnâr kûk kû thung. Tûkṭhuan ei dâwn a an va kaih thawh chuan inthlahrung takin, "Min kaihthawh ve tûr che u alawm a va zahthlâk ve." a lo ti bâi bâi a, Duhlaia chuan, "E, Mana nizan lamah i meng nasa sia mu char char la kan ti alawm. Tûkṭhuan kîl hun chu la ni lo phei se chu kan la kai tho hauh lo ang che." tiin a lo ṭawng thlamuan nghal a. Tûkṭhuan atân zo buh rum ṭha êl âwl bâkah sazuk sarêp, a tui hâng nên, an han ei pûk pûk mai zawng an puar tlâng bawk a niang, mahni dul zûtin an mu zawi hnuang hlawm a. Zabuanga chuan," U Duh, engtin nge kan awm zêl dâwn le?" a han ti a, Duhlaia chuan, "Vawin lam chu sa hi la rêp fîp leh deuh i la, naktuk lamah kan haw mai dâwn nia." tiin a lo chhâng a, ti chuan nilêng zankhuain sa an han rêp leh a, ti chuan a tûk zîngah chuan khaw lam panin an kal ta a, sa dang erawh ṭhâwn tlân zeuh zeuhte pawh nei mah se, kah tumna an nei tawh lo va, an kah tawh bâk bâk duhâm taka kah leh chu an tum tawh hauh lo. An rit tlâng bawk a unau hmelhai hun velah an khaw kawtchhuah an thleng ve ta chauh a, chauh pawh an chau tlâng hle. Zabuanga chuan Tumpâng hlado a han chham vâng vâng a, chutah a silai chu kâp puak durin midangte chuan an lo lawn ve nghal zat a, Mankûnga chuan sazuk hladoin a rawn chhunzawm ve nghâl zat a, silai an inlawn leh dur dur hnu lawkah chuan naupang rual lo langin sa lu chu Zabuangate in leh Mankûngate in lamah an zâwn a, an ri hut hut mai a ni. Upa Buangthanga'n a fapa Tumpang kah lu a han hmuh meuh chuan ka hau chungin a en reng ringawt a, "Taite leh, a va han ropui tak êm." tiin a zût a zût mai a ni.
Lal Rochuha pawhin Mankûnga sazuk kah lu chu ropui a ti êm êm a, "Pasalṭha ka neih belh leh ta, Pi Lunghnêm, i fapa hi chhûang hlê ang che." tiin sazuk lû chu a chûl a chûl a, Mankûnga chuan, "Lalpa, i bang lâi mâwi tûra i duh anih phawt chuan." a rawn ti dek dek a, Lal Rochuha chuan, "A teuh lo, Mana, i farnute iptepui bânna tûr anih hi hre ta che. A kâptu bang lâi ngei hi a mâwi tûr a ni." tiin a lo pawt chat nghâl hmiah a, sa lu lâwm tûr an lo lût ṭan ta maw tihah chhuakin Upa Buangthangate in an pan leh a, Zabuanga tumpâng kah lu a han hmu leh zet zawng, Lal Rochuha chuan," Aw, hetiang rêng rêng a, sa lu ropui hi ka la hmu ngai lo. A va han ropui ve le, vawin nî zet zawng, khuanu'n mal min sâwm nasa hle mai, ka khuaah salu ropui tak tak pahnih a lawi lût miau alawm le." tih pahin Tumpang ki kârah te chuan a han ṭhu chhin vêl a, ropui a ti tih hriat takin a chûl heuh heuh reng mai a ni.

Hun te a han liam leh a, thlasik khawvawt a rawn inher chhuak a, naupang tual châite pawh khabe khawng hlak hlak chungin an khûr ve beuh beuh a, mahse, an tawmim phah chuang hauh lo. Zan khat chu an khua aṭanga ni thum kal a hla Damdep aṭangin mikhual an nei a, Muallianpui lama kal tûr an ni a, Lal thu chah keng an nih avângin upate nên meuh an rawn thawk chhuak a ni. Muallianpui Upa chu Upa Buangthanga inah a thleng a, Zabuanga sa kah lu chu ropui a ti hle a, a ît hle. Zan khat an riah hnuah an tum ram lam panin an kal a, an haw leh meuh chuan an Lal Dorûma hnênah Pasalṭha Zabuanga tumpang chal kah ropui zia chu a sawi ta chîam a, Lal Dorûma pawh chuan chutiang khawp a, tumpang lu ropui chu hmuh ve a châk hle. Ni hnih a liam leh meuh chuan a hmu châk lutuk chu Tlungvêl khaw lam panin a kal ta vang vang hial a ni. Chutah a tak ngeia Tumpang lu ropui a han hmu chu a upa khân a sawi uar thiam tâwk lo hlein a hria a, Zabuanga hnênah chuan, "Pasalṭha, ka fanu ka pe che nga, ka ram ka sah thlâk bawk ang che nga, ro ṭha tak tak ka pe bawk ang che." tiin Tumpang lu chu a dîl hial a, mahse, Zabuanga chuan, "Lalpa, khaw khat Lal meuhin chutiang thu i sawi tâk le, kan Lal in rem a tih phawt chuan ka pe ang che, phût lêt engmah ka nei lo. "tiin a chhâng ta daih a, chu veleh Lal Dorûma chuan Zabuanga thil phal zia leh, rilru ṭhat ziate chu a hre ta a, Tumpang lu ropui, khua leh khua inkâra buaina chawk chhuak thei tûr hial khawpa ropui, pasalṭha leh pasalṭhate inkâra hêm thlâk thei hial khawp phal taka a pêk tûr thu a sawi chu mak a tih rualin a zak ta êm êm a, "Ekhai, tlangvâl ka fiamthu mai mai anih kha. Nang zawng, i dam khua hrui ang sei se, Seifate zîngah i hming lo than belh zêl mawlh rawh se." tiin mal a sâwm ta zâwk a. Chuta chin chu Pasalṭha Zabuanga ngilneihnate, thil phalnate leh a tumpang kah lu ropui chuan Lusei khaw hran hran a dêng ta a, a hria a piangte'n Zabuanga chu an ngaisâng ta êm êm a, a mizia an hriat ve chhun tlêmte te chu entawnin, ngilneih kawngah te, thil phal kawngahte hma sawn tumin an bei ṭauh ṭauh a, nun ngil tak neih phah te pawh an tam hle, chutih rualin Chhûnkhûm pasalṭha Hrângseia erawh chuan Zabuanga chu an sawi ang a ni nge ni lo tih fiah a châk ta tlat mai, a tumpang kah lu ropui ve tak, an khúaah chuan a ai ropui a awm lo an tih ṭhin aia ropui zâwk a mite sawi chu hmuh ve a duh hle bawk. Ti chuan a ṭhiante panga nên, zan ruk zet ramhnuaia riakin Tlungvêl khua chu an lo thleng ve hlawl mai a, an rawn luh tirh aṭang rêngin an huangtau nghal hle, Hrângseia lahin khual kâi pasalṭha anihna hre rânin a ṭawng fek fek a, Lal inah pawh a zum ṭit têt lêm lo. Lal Rochuhate chhûng lahin pasalṭha khual kâi, a hming an lo hriat ve fo tawh an khúa a rawn zin chu an lo be chhe bîk lo a, a duh ang anga awm tûrin an hrilh a ni. Zan lamah Hrângseiate chu Lal inah an la awm ve reng a, lêng lên âr a khuan rual chuan zawlbuk lam pan vein Val upate'n ṭha takin an lo dawngsawng a, Hrângseia chuan, "Khawnge maw, zanin chu in khaw nula hmelṭha min han rîm pui teh u. Kan khaw nula hmelṭha Siammawii a tluk nge tluk lo te pawh hriat a châkawm ve lawm le." a ti a, chu veleh Val upa Zaluaia chuan, "Ni dawn tak e, hawh teh, kan Lal tunu i han rîm teh ang u." tiin Rochami te in lam a pan pui a, Rochâmite inah chuan tlangvâl an lo khat vek tawh a, chutia an mikhualte leh an vâl upa lo inzui lût chu an hmuh rualin ṭhutna an lo kian sap sap a. Rochâmi hmêl Hrângseia'n a hmu chiah chu a duh nghâl êm êm a, a rilru zawng zawng chu Rochâmi-ah a pe nghâl vek bawk. Rochâmi bula Zabuanga ṭhu ve chu a thîk nghâl êm êm bawk a, an han inzâi leh ralh ralh ṭhin a hmuh phei chuan a thin a ur ṭûn thei hial a ni. Val upa Zaluaia'n a biak dân leh a chhân dân aṭangin Zabuanga chu a hriat bâkah a ṭawngkam fel fai tak aṭang chuan tlangvâl narân a ni lo tih chu a hre nghal chat a, chutah ani chuan hmai zangthal deuh vah chung hian, "Pasalṭha Zabuanga maw i nih? I tumpang kah lu ropui tak en ve kan châk teh a sin." tiin a han nuih deuh suk a, Zabuanga chuan, "A khai, keia kah ve te zawng eng he hu mah a ni lo ve." a lo ti a, Hrângseia chuan, "A hmingthan dân aṭang rêngin a ropui tih a hriat, naktuk lamah ka lo en ve ngei ang. Ka tumpang kah lu a tluk ange maw chu." a lo ti a,Zabuanga chuan, "Ni e, chutia i tih tlat chuan lo en mawlh ang che. Mahse, i beisei ang hû chuan a ropui dâwn hauh lo a nia." tih pahin a rawn nuih deuh suk a, Zabuanga tihêlna chu Hrângseia chuan a haw rilru hle mai a, Zabuanga ṭawngkam nêm tak, a mi dîp na tak sî chu a ngai thei dêr lo. Lêng hâwn ar a khuan tâkah chuan Zawlbuk lam panin an kal ta a, khual buan tûr an neih vâng nge tlangval ho chu an phûr kher mai, mahse, inbuan an ṭan hma deuh chuan tlangaupa a rawn lang hlawl mai a, Val upate chuan an lo be nghal sawk sawk a, ani chuan, "Hei, Pi Dârchhîngi a na riau mai a, men pui a ngai hialin ka ring. Kan Lalin khual buan nei loin a peihin men pui zâwk se la, a ti che u a ni." a rawn ti a, Val upate chuan, "A va zia lo ve aw, kan lo hre rêng rêng hleinêm, phei nghal a ngai anih chu." an lo ti a, Tlangaupa chuan, "Ni e, an inthlahrun vângin an lo sawi tam vak duh lo a." tiin a lêt san leh ta a.

A tûk zîngah chuan Hrângseia te ho chuan Zabuanga tumpang kah chu an zu en ve ta ngei a, Hrângseia tumpang ai lêta ropui an han hmu chu mak an ti êm êm a, an en ning thei lo a ni. Hrângseia rilru tenawm tak chuan Tumpang lu chu neih ngei a duh ta. Rochâmi leh a ṭhiante pahnih thing phur tûr chu zui ruin khaw dai an thlen hnu chuan man dân tûr an han suangtuah nak nak a, an pawm tlân dân ber tûr an han rêl chhuah hnu chuan Rochâmi te kalna lam pan chuan an kal leh ta a. Nula pathum thing lo ek ṭauh ṭauhte chu silaia tinin an vau ta a, Rochâmi leh a ṭhiannu pakhat chu phuar betin an pu ta nawlh a, pakhat erawh thingkûngah a kût phuar sakin an kal san a, an kal dâwnah Hrângseia chuan, "Zabuanga tumpang lû khân rawn khul rawh se. Anih loh chuan ka hmeiah an ṭang ve ve ang." tiin Rochâmi ṭhiannu chu a hrilh a, an kal san ta a.