BUALTHLENG MAWITU BUNG 21-25

Sapuiin chet a rawn thawh tih an hriat rual chuan Chawiliana te chu hmanrua chuh sawk sawkin lalnu chuan Thansanga te insiam ve mawp mawp chu hlauthawng tih hriat takin "Sangte inla naupang si a kal ve lo mai rawh u in u hi kal se a tawk viau lo a mi. Thah pawh an that leh thei chuangin ka ring lo" a rawn tia Thansanga te chuan chhan pawh chhang lem loin an insiam sawk sawia an inpeih hnu chuan silai akin meichher nen sa pui chetna lam chu an pan ta a.

Lal in atanga rawlthar pali rawn kal ve te an hmuh chuan tlangvalte chuan "Kan lal in meuha riah run remte chu lal mi leh sa an ni ngei ang. Khawi khaw mi tak ni maw" an ti ru sap sap a. Veng hmawr deuha inpakhatah chuan pa pakhat hian sakeiin an vawk a rawn lak thu te chu a lo sawi zung zung a, a hnuh liamna lam te a kawh hmuh hnu chuan sakei hnu chu an chhui zui ta nghala.

Chawiliana te pawh a hnung lamah kal velin tlangval rualte chu an zui ve zela. Chu sakei chu a tam ngang ni ngei tur a ni; tuibur hmuamda vel an chhui hnu lawkah chuan kawr ruamah a vawk seh hmang a a lo inhnawh puar mek chu an va hmu ta. A kal hmasa lamte chuan kah tumin chhak lam atang chuan an veh thla ta a. Mahse an che sual palh ta tlat. Damdep val upa hnung chiaha kal chu tawlhthlu palhin a silai chu a hmet puak nghal thawt bawka. Pawi khawih lem lo mahse sakei tan inralrinna dar a vaw ta. An kalna lah chu a rem loin lei thil a tam bawk si he lai hmun lo chu kal nan a rem deuh a awm si lo ko pang lawn ngaih hrepna te a ni bawk ai. Sakei lah chuan a saseh chu ei zawm tawh loin a vei kual thur thur reng bawka. Damdep lam lah pasaltha huaisen awm ta lo chu an thlir thup ta ringawt a.

Chawiliana dawhtheihna in a tlin ta lo, a hmaa kal te chu hma khalh thla sawk sawkin, Thansanga te thian thum chuan an rawn zui ve bawk a. Chutia an kal mek lai chuan Damdep tlangval pakhat chuan rawn auvin, "Sapui beih hi naupang at huai thil tih chi a ni love, lal mi leh sa mah ni ula, sapui khuan hre hrang tur khawp che uin finna a nei lo. In nunna inla hlut anih chuan khawtual tlangval te kuta dahin kir rang rawh u" a rawn ti a.

Chawiliana thinrimna a ti so sang chiang hle mai. "Bualthleng tlangvalte hi kan hnungtawlh ngai lo ve. Chutia in huaisen viau anih chuan a meiah zu chaih ula ti nia" a han ti let ve sak a. Chutah tlangval bawk chuan "Naupang tawngkam a tan chuan a va chaltlai deuh ve. Nauva, ngawi tak rawh hun remchang a awm veleh kut lawng ngatin kan innuai ang chu le" a han ti a Chawiliana pawh chuan "Ni e mawle" tihpahin Sakei lam chu pan thla lehin "Ramhnuai pasaltha, lo inring rawh. Pasaltha Chawiliana ka rawn kal e" tih pahin a silai dahin a chem pui nen chuan a pan thla ta chher chher mai.

Damdep tlangvalte chuan Pasaltha Chawiliana hming an han hriat meuh chuan an thum huk a, keipui kut lawnga bei ngam khawpa huaisen an cho sual teuh hle mai. Nichin lawka cho tu tlangval phei kha chu khawiah nge a awm tih pawh hriat a ni tawh lo hrim hrim a ni. Chawiliana chuan sakei awmna a zu thlen chuan a meichher chu a kut veilama keng in, a chem pui chu a kut dinglamah a keng bawk a. Chu sakeiin Chawiliana a lo hmuh chuan a lawm lo hle mai. Zuan tumin a awp hniam suai suai a, chutah rang mangkhengin a rawn dawk chhuak ta zawk mai. Mahse sakei zuan chhuah hma hreta a sir lam atanga rang taka lo zuang chhuak ve Dammawia'n a naka sahna avangin keipui chu huk tuarin Chawiliana hma deuhah chuan a va tla chat a.

Chu veleh Chawiliana leh Thansanga leh Liansanga te chuan a rem lai laiah chuan an lo sat nghal bawrh bawrh a. Chu sakei tar tawh mihring ranvulhte leh mihringte bak beisei ngam tawh lo khawpa sapel tura chak tawk tawh lo pawh chu mihrang val pathum te chempui a rem lai laia a dawn tak siah siahah chuan awp hniam suai suaiin a natuar chu a rum hum hum bawka. A mitmu pahnih chhuak perpur leh a taksa hmun hrang hrang a chem hnuhma te chu na ti tih hriat takin a tal but buta Chawiliana chuan duh tawk tura a naute chu hrilhin an kian san ta a. Chawiliana chuan "Kan tlangval huaisena khan a hnuk chu rawn chhat rawh se, a meiah te pawh zu chaih nghe nghe se la. Tin min chona kha ka pawm a a duh anih phawt chuan naktukah laltualah ngei kan sawi fel thei bawk ang" tih pahin an silai an tun chu an la sawk sawk a khaw lam panin an kal ta. Damdep tlangvalte chuan ngawi rengin an en liam ta ringawt a chu sakei na tuar chu an val upa chuan phur lem lo takin a hnuk a rawn chhat ta a. Ti chuan khaw lam panin an zawn hawng ta a.

Chawiliana ten lal in an va thlen chuan engmah pawh sawi lem loin an mutna ngaiah chuan an inthawlh leh sawk sawka Dammawian lalpa a nuih sak takah chuan lalpa pawh chuan thil awm zia hre thiamin a leihkapuiah chuan a nupui nen tlangvalte chu an lo hmuak ta zawk a. Rei loteah tlangval ho thawm chu rawn ri chhoin lal tualah chuan sakei ruang chu an nghat a, an val upa chu leihkapuiah chuan lawn chhoin Chawiliana ten sakei an beih dan zawng zawng chu a sawi ta veka. Chu veleh lalpa chuan inchhung lama Chawiliana te chu ko chhuakin nopui hlan a han tum rawka mahse Chawiliana te chuan a hnuk chhattu kan ni lo e tiin an lo ?ang tlat bawk si. An lalpa beidawng chuan a hnuk chhattu an val upa chu tlawmngaih chhuah mai turin a ti ta a. An valupa chuan tlemte lemin Chawiliana te chu a leh ve ta zawk a.

Chawiliana chuan thu sawi ve rawn dilin lalpa chuan a lo phal sak bawka "Zaninah hian inkhua ti ralti tu chu inpasaltha kut zalah ngei a fam ta. Lusei tlangvalte kan ni a, kan zam tur a ni lo. Sapui mahin min rawn zah loh hmasak ngam chuan kei ni hringfa te hian sapui hmaah kan chungnun zawk zia kan pho lang mai tur a ni" a rawn tih veleh chuan mipui lo pungkhawm te chu an lo au dar dara chutah rawn sawi zawm lehin, "Zanina min cho tu ngei kha, a chona ka pawm a, mahse a hmel hmuh hmasak ka duh a ni. Lalpa zahawm, min hrethiam la, i khaw tana theihtawp kan chhuahna lamah khual valte dahhniamna tawngka kan dawng ta mai si a, a na kan ti a ni" a rawn ti a.

Chu veleh Lalpa Ngurthana chu thinrim takin "Chu tlangval chu rawn chhuak rawh se. Ngaihdam a dil lo anih chuan naktukah an inbei ngei ang" a rawn ti ta. tlangval te chu an reh thapa nichin lawka tawngkam rawn thlah tu lah zan thilte anih avangin an inhrechiang thei si lo. Lalpa Ngurthana chuan 'Mi dawihzep tak zuk ni che a. Mahni thusawi pawh bawhzui ngam lo' a rawn ti leha Mahse Chawiliana chu lo tawng ve lehin "A tawk e lalpa, ka rilru a dam tawh e, ka ngaidam vek e. I pasaltha te zarah i khua ti raltitu a fam ta chu a ni si a, nangmah ngeiin hla do han chham ta che" a tih takah chuan Lalpa Ngurthana chuan Chawiliana silai chu la in sakei ruang chu a ke vei lama rap chungin hlado a han chham vang vanga chutah silai chu a kap puak ta dur mai a, tlangvalte pawh chuan lo nawn ve sup supin an hlim tlâng hle mai.

A tukah chuan sakei lu chu aih ngei lalpan a duh avang chuan Chawiliana te pawh chu an cham leh rih a. Nilenga lal tuala hun an hman hnu chuan ruai ropui tak an kil leh ta a. A tukah chuan lalchhungkua chu Chawilianate nen chuan Bualthleng lam pan chuan an kal chhuak ta a lalpa ber pawh Runthanga te aia u awrh tur chauh a la ni bawk nen an kal chak par par hle an hmeichhe chhawm Lalnu Sangliani lahin hmuh leh hun a lo nghahhlelh em em a lo suangtuah fo ?hin an khua leh a chhungte a hmu leh tur chu a phurin a kal chak thei phian maia. Kar laka zan sarih an riah hnu chuan Bualthleng khua chu an thleng ta. Lalpa Dohranga te chhungkuaiin chutia an fanu te chhungkaw lo kal an han hmuh chuan hlim takin an inkuah khawm a, hmeichhe ho lah an mittui a lo tla bawk. Parmawii te unau pawh Sangliani nen chuan inngaina thuaiin an nui ho dar dar renga Lalpa Dohranga pawhin a makpa chu titi puiin lal nih kawnga thu ?ha tinrengte chu a hrilh char char bawka.

Chutia Damdep lam an rawn thlen leh takah chuan Lalpa Dohranga leh a nupui chuan an tupa Ramtea chu an inchuh reng maia Ramtea lah naupang tualchai rual a lo ni ve tawhin pawm chung chung a lo duh tawh bik si lo lal nupa lahin an thlahlel bawk si chu an inzui chawt reng maia ni.

Mikhual an thlen kim hnu chuan sa pel tura chhuah zai an rel ta. Runthanga leh Rengliana chu pawl khat hotu veve an ni anga Runthanga lamah hian Hrilkunga leh Chhuahchawnga bakah Thansanga an awm anga tlangval sawm nga nen an chhuak dawn a ni. Rengliana lamah Thangkunga Chawiliana bakah Liansanga leh Dammawia an awm ve thung dawn a ni.

Ti chuan a tukah chuan chhuakin an kal hranga ni thum hnuah haw leh tur tih a ni ta. Inlamah pawh ram vaka kal lo tlangvalte chuan Runthanga leh Rengliana chhungte chu an pui char chara a hmeichhe lam pawh an inbuatsaih nasa ve hle. Lalpa Dohranga finna leh lal ?ha nihna rawn lang chhuakin a fanute chu sem darhin Sangliani leh Parmawii chu a inlama che turah dahin Biakmawii leh Herliani chu Pu Zangaia te a ?ul ang anga pui turin a tir ve ta zawk a. Ni thum a liam meuh chuan kawt chhuah lama hlado chham thawm leh silai innawn awn awn ri te chuan khawchhung chu a luahkhat hneh hle mai naupang te chu kawtchhuah lam pan sap sapin. Runthanga Sele kah lu chu rawn zawn hmasaberin a hnungah Chhuahchawnga Sakhi Chal kah lu ropui zet chu an rawn zawn leha a hnung lehah Thansanga Sanghal chal a ngho pawh sei ?ha tak sum riat zeta lian tur lu leh Hrilkunga Sanghal kah sum ruk vela lian lute chu an rawn zawn sap sapa, an hnunga tlangvalte chuan satenau deuh an kah te chu an rawn phur nual bawka an hlawhtling hle mai.

Chu mi ni chuan thawm an han ngaichang vang vanga mahse Rengliana te thawm chu a reh tlat mai.Mipuite chu an mang a ang ru viaua Sangzuali phei chu a ?ap a ?ap nghe nghe. Mahse pasal?ha ramvak an ni a nghah leh rih deuh chu an rawt ta zawka. A tuk nau ril?am lai vel chuan Rengliana aw ngeiin kawtchhuah lamah hla do a rawn chham ta mipuite chu kawtchhuah lam pan chuan an liam leh ta sup sup a a va thleng hmasa a piang chuan " a ropui lutuk" an ti chel chul maia Rengliana Sai padawp kah thu chuan khaw chhung chu a deng chhuak rang hle.Sai sa an er vanga rawn tlai pawh an ni reng bawka. Sa dang lian tham erawh ti rittu mai anih dawn avangin an la tawh lem lo a mahse Sanghal puitling pangai sum nga vel leh Sakhi tuai pariat ngawt chu an rawn hawn tel tho a ni.A hnu ni thum niah chuan Runthanga leh Renglianate chuan an hmangaihte nena chhungkaw nunbul ?an zai rel turin an insuihzawm pui ta a.

Mikhual an tamin a khaw mi leh sa an tam sak bawk nen. Ram chhuakte lah hlawhtling bawk lalpa Sechalte Rengliana pa Vawkpa sutnghak thawhte bakah Pu Zangaia Se chal leh Runthanga te vawk nen khawnbawl upaten an thawh ve bawk nen khawtlang an hrai tlai hneh nangiang mai.

Lawi ?hat zan a lo thleng ta Rengliana chu a bo ta tlat mai. Thangkunga leh Chhuahchawnga lah chuan phuba lak hun tur hun rei tak ata lo nghak tawh an ni bawk nen Rengliana zawng reng reng chuan an phili ta an hmu zo lo chu beidawng takin Runthanga ti buai phawt turin zawlbuk an pan ta a. Zawlbuk a an han mut renrawn hnu chuan Runthanga chu phuar hlawmin an inthleng tlangvalte chuan an zawna inchhungah chuan nghatin bang awng a?ang chuan an bih ta a. Niliani'n va phelh a tum a piang chuan tlangval te chuan lo au elin in te chu an lo sawi leh bawk nen Hrilkunga lah chu a va lut zuk zuk zel bawk nen va luh pahin Runthanga an phuar hlawm chu a va beng ri leh chawrh ?hin chutia an bei fe hnu chuan an duh tawk ve ta.

Zawlbuk lam an pan mek lai chuan Thanhranga te inkawta mihring ruangam ang tak chu an va hmu ta Thangkunga chuan hma hruaiin Chhuahchawnga leh Hrilkunga te nen chuan an va hnaih zela an va hmuh chian meuh chuan Rengliana lo khi ?haw leh tlanchhe nghal chu an hmu ta. Chu veleh rang lutuk a um nghalin zan rei tawh lamah Rengliana um reng rengin tlangvalte chu an ri hut hut reng maia. Mi puite rawn tho lehin lalin lama mite meuh pawhin an makpa chu an lo nuih ve dur dur bawka. Thangkunga leh Chhuahchawnga te inneih zana Rengliana chet dante chu Chhuanthanga chuan a sawi ta vek bawka. Sangzuali pawhin khawlaia tlangvalte tlan ri nuai nuai leh a pasal nui thler duai duaite chu hre vein a lo nui ve suk suk bawka. Rengliana hah thaw hlawi hlawi chu an phuar bet ve ta. Runthanga'n Rengliana chet ?hin dante Sangzuali hnena a lo sawi ruk vek tawh avangin Sangzuali chuan a huphurh ve hle maia. Tlangvalte thawm lah a hnai tual tual si. Rengliana chu tual charah chuan an han nghat ri dawp a. Chhuahchawnga leh Thangkunga chu inchhungah chuan va lutin Chawliana leh tlangval panga vel chuan Rengliana chu an rawn zawn lut ve bawka. Renglianan a nupui inlukhup tlat veilam leh ding lama Thangkunga leh Chhuahchawnga te muhil hnar der kuk kuk a hmuh chuan rak tuar tuarin "Kunglulian Chawnglerh khatiang em emin ka chet loh kha" a han tia Thangkunga te lahin hria awm pawn an awm duh der mai si lo. Mahse rei tak tibuai duh loin an tho ta a zawlbuk lam panin an liam ta sap sap hlawma. Sangzualin Rengliana an phuarna te a han phelh takah chuan Rengliana chuan "Zawlbuk pawh ka kai lo ve em em a, min rawn hmu leh tho sia" tih pahin a nupui bulah chuan a inthawlh ta. Rengliana te in chauh a ni lo Runthanga pawh a rawl lai di tuna a thai nita Niliani chungah chuan a chuang vang tawh maia. Niliani taksa chhung chu fan chhuah vek tum ang maiin a han nawr a Niliani na ti chu a hmui hupin a muttui a dir char char a. Mahse Runthanga rilru erawh "Thangkunga te mai mai pawhin an tawn tlang ngam alawm le" tih chu a awm ve tlat. A duh tawk a ngah hnu chuan Niliani kiangah chuan zawi thla hnawkin "Rengliana chu a buai ve tawh ngawt ang" a ti sap a.

Rengliana ve thung chu zawlbuk pawh kai loa hmana Thanhrangan a hrilh tawh kha hriat chian zual tum leh Thangkunga leh Chhuahchawnga te phuba lak tur chu dawl ngam loin Thanhranga te inlam a pana Thanhranga lah chuan a aia nasa in a lo hrilh leh nghal vei nen Sangzuali chungah chuan inla zei fahranin a han chuang ta. Thanhranga sawina hmun a malpui dinglam leh a kap inkara kaw awm chu hreuh a tum ta ngat ngat mai. Sangzuali lah chuan mak a ti tawlh tawlh bawk si. Rengliana lah a la mi tak em em mai si a. A tawpah a beidawng chuan "U Thanhranga khan min hrilh chiang mawle" a ti ta chu veleh Sangzuali chu rawn phuh ?hawtin a nui ta char chara a nuihza zual pui a reh hnu chuan Sailo hmeichhe kua awmna chu a hmeichhia zawk chuan a zawn hmuh sak ta a ni chek ang chu. Rengliana meuh pawh nipui khaw lum ni sen sat vanglai taka sakhi, luite tui chaka thaw huam huam ang mai a ni. A nupui bulah chuan muin a nupui na ti la reh lo chu duat taka kuahin a rilru tete chuan "Hrang putar i va han hre dawn tak em, in artui ka ru zing khawp ang a hmanna kan inneih ?hat hleih e mai" tih pahin a nui vur vur a. Sangzuali lahin a na tuar chu a nuih emaw a lo ti bawk si Rengliana kutzungte chu ri rawp khawpa seh sak chawrhin Rengliana aiah tuar chu "Mi nuih aiah na ve rawh" a ti ?uau a Rengliana tihngaihna hre lo na ti bawk si chuan "KA NA DUH TAWH LO KA NAUTE" tihpahin a nupui chu a kuah leh ta hle hle a.

Runthanga leh Rengliana te nupui neih boruak a reh fela khual khua atanga lo kalte pawh haw leh tawhin mitinin chu favang awllen chu nuam ti takin an hmang tlang a. Tlai khat chu Thansanga te sava veh haw Liansanga te ina an sava perh thlak an insem nak nak lai chuan lal in a?angin Pu Zangaia pawh a lo haw ve a, a fapate thian thum bulah chuan ?hu vein an sava perh thlak chanchinte chu a hriat ang ang a sawi pui a ti chuan an insem fel ta maw tihah chuan "Hei rawlthar inrawn ni ve ta der mai a, inrual pui te pawhin Zawlbuk an kai tawh der tawh mai a, nang ni pawh zanin ngeiah hian kai ve ula ka duh a ni. Tlangval hoin an lo buan ngei ang che u nga mahse nang ni zawng ngaihtuahawm in ni hauh lo ang zaninah keimah ngeiin ka va hruai che u anga kai ve tawh rawh u"a rawn ti a Thansangate pawh chuan chutia Pu Zangaian a tih takah chuan kai ve ngei chu tumin zanriah kil turin an hawng ve ta a.

Zanriah kil lai chuan Thansanga chu a u Chawiliana leh a pa Thanhrangate chuan zawlbuka awm dan tur leh thu tha tinreng an fah mawlh mawlh bawk a. Zan riah eikham veleh rang takin a puan thuah nen Pu Zangaia te in lam chu a pan leh ta a Dammawia pawh lo thu khi leh vur vur tawhin chutia Thansanga a rawn thlen ve takah chuan Zawlbuk lam chu an pan ta a. Zawlbukah chuan tlangval ?henkhatte pawh lo thleng ve tawhin Pu Zangaia chuan a fate tan chuan lawi luh a han dil a tlangvalte pawhin hawihhawm taka lo pawmin Thansanga te thianthum chuan bawhbel bulah an puanthuah te chu an dah ve a leng len ar a khuan takah chuan tlangvalte pawh leng chhuak sap sapin Thansanga te erawh leng chhuak ve loin Zawlbuka leng lut pa ho titi an ngaithla a.

Chu zan chuan Bualthleng khaw boruak chu a thlak danglam chiang hle mai. A chhan chu sa leh ral hmaa tlangval tam tak tluk loh ni der tawh Thansanga te thian thum zawlbuka an lawi luh vang a ni. Chawiliana Bualthleng zawlbuka a kai zan khan hmana Thansangate naupan laia Thangliani lo vel tu Chhuanmawia khan chapo taka ?awngkhumin a han buana Chawiliana chu a han vawrh dawp maia a la nuih zui huah huah lehnghal a.

A thawh hnihna leh a thawh thumnaa Chawilianan a vawrhna avangin a ban dinglam ruh chu rei tak a silawng nghe nghe a ni. Chawiliana naute an ni bawk nen an naupan tet ata huaisen ti a sawi hat hat an ni bawk nen tlangvalte chu mawnga hawlh ang maiin a za sek tawha lêng hawn ar a khuan hma atanga haw tanin leng hawn ar a khuan meuh chuan zawlbuk chu a khat hneh hle mai. Pa ho lahin haw tum hek suh zawlbuk tualah chuan mei pui an chhep alh ta hluah a. Val upa Ruma chu rawn dingin Hei zanin chu zawlbuk kai thar buan tur pathum ngawt mai kan nei a, tlangvalte khan kan naute hi kan fiam dawn a ni. Infiamna anih angin tumah thinrim tur a ni lo a tin. Chak zawk nih avanga inhmuhsitna leh indahhniamna tawngkam a chhuak tur a ni lo Bualthleng tlangvalte kan ni a Bualthleng khuain unaua a phuar khawmte kan ni tih hre rengin kan infiam dawn nia, Tunah kai thar lam atangin pakhat lo chhuak se la tlangval ho pawh kha a buan tur rawn inthlang chhuak rawh u"a ti ta a. Liansanga chu rawn ding chhuakin a hmaah chuan an khaw buan chak ve pawl tak Rengliana nu nutapa fapa Vunglaia chu rawn dingin Liansanga chuan 'U Vung min dim deuh la aw' a han ti a Vunglaia ve thung chuan 'Khawnbawl upa fa leh fa lo kan thliar hauh lo a nia' nui sung chungin a rawn ti a.

Chu ?awngkam chu fiamthu mai mai leh inchotuah fiamna mai mai a ni tih Vunglaia hmela a lan takah chuan Liansanga pawh chu nui vur vurin Vunglaia puanven chu a va man ve ta a. Chutah an inring penpawn ta maw tihah chuan Val upa Ruma chuan "Tan rawh u le' a rawn ti ta Liansanga chuan Vunglaia chu tha hruai a ngah tawh hle tih hriain fimkhur takin a buana Vunglaia erawh chuan Liansanga tha hrui ngah dan em em chu mak a ti viau thung. A thawh khatna atana rei fe an inbuan hnu chuan Liansanga ke chheh sual chu Vunglaia chuan remchangah lain a phawi ta vawk a. Tlangval ho chu lo au dur durin a thawh hnihna an han tan leh a Vunglaia chu tang hman eih loin Liansanga chuan a phawi kang nghal zawk mai a, Tlangval ho mak ti lutuk chu thawm chhuahna chang pawh an hre lo thelh hial a ni.

A thawh thumna an han tan leh a tha tawpin an innawr tawn zak zak a, an taksa chu thlanin a bual tle zur tawh bawk nen; Vunglaia phei chu a hah tawh hle mai. Liansanga vawrh kan lawk tuma a awp hniam chu Liansanga chuan lo daikhalh vatin a sir tluk pui ta bur mai a. Tlangval ho chu lo au dur durin Vunglaia chu a ke kan hmasa zawk anih avangin a chak lo ta a. Ti chuan tha taka inchibaiin an thiante lam panin an kal leh ta a. A dawt leh atan Dammawia chu rawn chhuakin tlangval lam atangin Dammawia ai lian hlek taksa sek phiar tha zet mai a rawn chhuak ve bawk a.

Val upa Ruman tan tura thu a pek rual chiah chuan Dammawia chuan chu tlangval tha ngah zia a hriat avang chuan phawi kan rem a awm duh hauh loin a che kual zung zung a, tlangval ho hmuhnawm ti chu an lo au dur dur bawka rei fe an inbuan hnuah chuan Dammawia chuan a tlangval buan hah tawh tak chu a chawi kang ta nge nge a, tlangval ho lawm lutuk chu an lo au dur dur a. A thawh hnihnaah erawh chu tlangval chuan Dammawia phawi kang tur chuan a tuanin a tlin ve lo tih hriain a inphawi luih tir ta a. Dammawia a thutna lam pana a kal tur chu 'ka lo buan ve chhin reng reng a nge kan inbuan thiama chu' tihna lam an va hawi chuan, a naupan laia lo sawisa tu Thansanga leh Liansanga nen phuba lakna'n a an lo sual rawn hrep tawh Chalngenga chu lo dingin Chalngenga lah buan thiam pawla an neih ve a lo ni bawk nen, tlangval ho chu an lo au nghal dur dur a. Mahse Chalngenga'n a mala 'min la ngam lo cheu anih chuan in pathum pawh khan min beih rawn leh thei ang' a rawn tih takah chuan tlangval ho chu a phun mur mur a.

Mahse Dammawia chuan eng khaw sawi set set loin a va pan a, Val upa thusawi pawh nghak hman loin an han inman chat a. Dammawia chuan, "I inring maw"a han ti fiak that a, Chalngenga chuan, "Tang rawh le, hmeithai fapa" a han ti sap a. Chu veleh Dammawia chuan Chalngenga kap kara a ke dinglam rawlh luh pah chuan hnung lamah Chalngenga chu vaivut bar huang khawpin a bin mai zawng tlangval ho mak ti chu an lo ka hau mai a. Chalngenga chu then tlawk tlawk chungin a rawn ding chhuak leh a, an inman leh ta. An han tan leh chiah chu Dammawia chu a dinna lei atangin a theih tawpa sangah a han zuang lui vak a. "I chak hle mai" tiin Chalngenga chu a nuih sak a, tlangval ho chu an ngawi thup tawh a. A thawh thumnaah phei chuan a aia sang zawkin Dammawia chu a zuang lui leh ngat a, "Ka hneh ngang lo a ni e, hmeithai fapa tan zawng i chak lua a ni" a han ti a. Chalngenga zak lutuk chuan a bula thing fak chu la lawkin vuak a tum ta. Mahse Rengliana'n a banah lo chelhin lei sehchilh thawt khawpa na a an beng mai zawng tawng pawh tawng chhuak ngam lovin a thutna lam a pan hna hna a.

Thansanga lo ding chhuak ve lehin tlangval zing atang chuan pakhat rawn chhuak bawkin an inbuan a, Thansanga chuan awlsam tein a hneh ta a. Chumi hnuah pahnih buan lehin a hneh ve ve hnuah Dammawia leh Liansanga chuan pakhat ve ve an rawn buan leh a, anni pawhin hnehna an chan ve leh takah chuan mut zai rel an tum ta. Mahse kil khat atanga aw lo chhuak chuan an vaiin a ngawih tir thup mai. "Liansanga kha ka makpa nen khan han inchai teh se" rawn ti tu, a thim laia lalpa leh a kianga a khawnbawlte lo ding thup chu an va hmu ta.

Lal thu hnial chi ni hek suh, Liansanga leh Rengliana chu an inbuan ta. Val upa Ruma'n khai le a tih rual chiahin inbuan chu an han tan nghal a. Liansanga pawhin a len thlawn bik loh zia lan tirin Rengliana chu a chawi kang lek lek fo ta mai. Rengliana pawhin a rilru tete in, "Nauva, nakin lawkah keini ang chu i duh tawkin min la vawrh theih dawn hi le" tih pahin a thiam thil zawng zawngin a han bei let a, mahse a chawi kang thei awzawng bik hauh lo mai. Mahse kum lama upa zawk leh tawnhriat ngah tawh zawk Rengliana chan chu tha hret hretin, a tawp atawpah Liansanga chu a tlawm ta nge nge a.

A thawh hnihna an tan leh hma chuan lalpa bawk chu lo tawng lehin "Thansanga leh Upa Zangaia makpa kha han ti ve teh se" a rawn tih leh takah chuan Thansanga leh Runthanga pawh buan tualah chuan rawn chhuakin an han inchai ve leh ta. Hman atanga an mahni kaihruaia lo zirtir thintute che zia chu Thansanga te thian thum chuan an lo man kher mai. Rei fee an han inbeih hnu pawn chak zawk an awm thei tlat lo. Val upa Ruma chuan chawlh rawtin tuibur hmuamda vel an han chawl tete a an tan leh ta.

Chutah pawh a hma ang bawkin an inchai rei leh hle mah se Thansanga'n a kil thim laia a pa lo dingin a mitmei dan chu lo hrethiamin Runthanga'n chawi tuma tha a rawn pek rual chuan inthlah dul hlekin Runthanga tan pawh hneh tawk tawk anga lang turin a kang ta zawk a. Mipuite mit a tlaiin an ri dur dur reng mai a. Lalpa chuan Dammawia leh Chawiliana chu ko chhuak ve lehin an inbuan ta. Anni zet zawng mipuite lawm an hlawh zual hle Chawiliana lah mi tuanrang pangngai tak a lo ni ve bawk nen; Dammawia nen chuan an in daikhalh zung zung mai a. Mahse rawlthar chhuah hlima an keipui beih vanga pasaltha khual kai pha lo ni daih tawh Chawiliana chuan Dammawia chu a phawi kan tak vawkah chuan mipuite pawh tinin tlangvalte pawh an mu ta sang sang hlawm a. Khaw mipuite titiah chuan Thansanga te thian thum chan chin bak a leng hauh lo. An mahni leh an mahni inbuan ta se tunge chak ber ang ti a lo inhnial pawlte pawh an kat nuk maia. Chutiang karah chuan Thansanga te erawh Runthanga leh Rengliana te zirtirna hnuaia seilian tih takah chapo duh hauh lo leh inngaitlawm tak chungin an awm zel thung a ni.

Ni khat chu behliang mun hun laiin Bualthleng khua chuan mikhual thlengin ranngo zawnga an lalpa fanu Damdep lam a?anga Zehtet lama kal tum Bualthleng lama rawn peng hmasa te an ni a, mikhualte chu khawnbawl upa fate an ni bawk a fel pawh an felin chapo zual deuh hmuh tur pawh an awm hauh lo va. Lalpa Dohrangate nupa pawh chu an makpa in a khaw mi leh sate a enkawl dan avang chuan an lawm ve hle maia. Khaw lam chanchinte an inzawh fe hnuah an mikhualte zinga pakhat chuan an rawn kal lama Tumpang hnu thar tak mai an hmuh thu a sawi ta. Lal leh upate beng pawh a verh hle maia Bualthleng khaw ram china hmu an ni bawk nen favang awllen lai a la ni bawk nen tlangvalte tirh chu an rel thlu ta.

Zanah lalinah chuan Rengliana leh Runthanga bakah Chawiliana chu koh an ni a lalpa Dohranga chuan, "He tumpang lu hi ka banglaia tar thei a piang hnenah lawmman tha tawk tak ka pe ang" a ti a tlangvalte hnena chanchin thlen turin Chawiliana pawh zawlbuk lamah a chhuk thla ta vata a tuk nileng chu inbuatsaihnana hmangin a tuk lehah chuan tlangval sawmnga rualte chu tumpang hnu an hmuhna lamah chuan Chawiliana hoin an liam ta. Lalpa Dohranga hi lal fing tak a ni a a mikhualte kha Damdep anga insawi mah nise an khaw run tum tu lem rawn changa an tlangvalte thlem chhuak saktu an ni lo tih hriat anih loh avangin Runthanga leh Rengliana bakah tlangval tam zawk khaw lama la awm tir a ni. Tlangval sawm nga rual chuan tumpang chu lo hmu ta pawh ni se a lam hawia thal an thlah tam chuan an tukdawl thei dawn thoa favang awllen lai hi inrun nan chuan hun tha tak a lo ni bawk nen a fimkhur thiam hle mai.

Chawiliana ten tumpang hnu an hmuhna an zu thlen chuan behliang mun hun a ni tawh a tumpang hnu chu an han chhui kual ngar ngara mahse khua a hniam tawh bawk nen an hmuh loh avangin buk sualna remchang an zawnga Thansangate thian thum pawh kal tel vein buk sualna lamah chuan an buai char char bawk a.

Chu zanah vek chuan Bualthleng lamah pawh boruak danglam thleng lem lo mahse khaw mawng lama nu pakhat a pasal leh a fapa rawlthar chhuak hlim awrh nen chauha cheng chuan a fapa thang en haw thei lo chu a ngaihtuahin a pasal chu zawng turin a tur chhen tawh maia. Leng hawn ar khuan hnu pawha a la rawn lan tak mai si loah chuan a pa pawh chu a mangang ve ta hle mai. Lal inlam panin lal inah chanchinte a han thlen sawk sawk a Lalpa Dohranga chuan a lo hlauhthawn ruk chu a thleng dik ta angah a ngai nghet hmiah tawh a ni. Tlangval te hnena chanchin thlen tur leh an mibo chu zawng tura chah turin tlangaupa an tir chhuak ta vata Runthanga hoin tlangval sawmthum chu an chhuak ta a, an mibo nu leh pa te sawi dan hmangin a thangkamna thin lamah chuan an kal ta a.

A thangkamna hmun an zu thlen chuan a hnuhma an han chhui zui char char a, a thangkamsa te chu a per vek bawk nen mak an ti hle mai. Mahse chutia an chhui zel takah chuan an khaw rawlthar chu lubunga luikawr lungbula a lo mu reng an hmu ta. Ruang chu va pan hnaiin kawrah chuan an han thut chilh a, chutih lai tak chuan "Che tawh suh u, hual beh vek in ni tawh e" tih ri an hre ta mai. Runthanga chuan "Mipa takin min hmachhawn ngam lo em ni? Nge a thim chinah chauh khan mipa i ni zawk?" a han ti let ve sak a, chu pa bawk chuan "In silai kha indah lo anih chuan kan kap nghal ang che u" a rawn ti ta. Runthanga te chuan eng zat nge an nih an hriat si loh avangin an silai chu an dah ta a. Chutah a thim chin atang chuan mi pathum rawn chhuakin, anni chu Runthanga chuan a en vang vang hnu chuan Damdep khaw mi leh sa anga an khuaa rawn lutte kha an ni tih a hre ta.

An silai chu an han khawm sawk sawk a, chutah midang chu rawn chhuah belh zelin an sam zial dan atang chuan lusei niloin hmar hnam an ni tih an hre ta bawk a. Runthanga chuan buma an awm chu hriatthiam har a tiin a thinrim kher mai.

Hmar pasaltha chu rawn pen hnaiin lusei aw phawi dik taka rawn tawngin, anmahni puitu lusei tlangval te chu rawn biain silai pakhat theuh leh thi hna pakhat theuh a pe ta a. Anni pawh chuan ti fuh inti takin kal leh nghal an han tum a. Runthanga chuan "Mahni lusei puite pawh phiar ru duh khawpa mi duham ho, ka la rawn zawng chhuak ngei ang che u" a han ti sak a. Anni chuan engahmaha ngai lo tih hriat zetin an kal liamsan ta nghal a.

Chu veleh hmar pasaltha chuan a naute chu mitmeiin an zui nghal a, rei loteah silai vawi thum rawn puakin an rawn let leh hnu chuan anmahni puitute hnena silai leh thi hna an hlan te nen chuan an rawn let leh a. Hmar pasaltha chu rawn kal hnaiin "Bualthleng lalpa hausakna zawng zawng chu ka ta a ni tawh ang" tih pahin Runthanga chu a rawn beng hawi ta sawk a.

Chu pa chu a en vang vang hnu chuan Runthanga chuan hmar hnam zinga an pasaltha chhuan tawlawl Hmar tawng mai bakah lusei, paite, pawih tawng thlengin nal takin a thiam an tih huai huai thin, Mangawia ngei anih chu a ring ta a, a bula lo ding ngawi reng chu amah ang bawka huaisena an sawi thin pasaltha Vanhulha anih chu a ring nghal bawk a. Runthanga chuan "Mal leh mala inbeihah ka cho a che. Ka hneh loh che chuan insal kan ni ang, ka hneh che anih chuan in let leh tur a ni" a han ti a Mahse Mangawia erawh lungtum biak ang chauh a ni a, a naute chu an tawnga biain Runthanga te chu an rawn hnungkhirh ta sap sap a.

Kawr ruam rem deuh laiah insawn thlain, an vai chuan mi zahnih vel zet chu an ni. Bualthleng khaw run tuma rawn thawk chhuak niin an rawn kalna lama lusei tlangval pathum zin vei vak an hmuh chu Mangawia hian thiam taka bumin a thurualpui ta kha a ni a. Mahse an lalpa a fin em avangin rawl ralin an che leh ta phawt a, mahse an ngaih ang ngawtin tlangval bum chhuah an la nei tam thei lo chu an mang a ang hle. A lehlama an bum chhuah tam fe hnua khua an run chuan tlangval an bum chhuahte khan an rawn umzui leh ngei ang tih pawh a hlauhawm em avangin ruahmanna siam thiam har an ti hle mai. Mahse Mangawia chuan hnehna an chan theih a ring tlata Bualthleng lalpa hausakna chu khual ka a?anga a lo hriat ve avangin Bualthleng run chu a tum nghet bur mai a ni an pasal?ha te bakah an khaw ?henawm pasal?ha te nena an inunauna te chu hre mahse hmar hnam zingah chuan an chhuanvawr ve ber a ni bawk nen a huphurh lo kher mai. Anihna takah chuan Thanhranga leh Chhuanthanga ral bei turin an chak tawk tawh lo a, anni bak chu huphurh awm an awmin a hre hauh lo a a ni.

Khaw lamah ve thung chuan Rengliana chu a tei sek tawh mai a, an rawn let har a ti kher mai. An inah pawh awm loin a nupui nen chuan lal inah awmin lalpa leh a upate pawh chhuatlaiah chuan thuin an inbe khat hle mai a. Zanlai ar khuan hun a rawn nih takah chuan Rengliana dawhtheihnain a tlin ta ngang lo. A silai chu la lawkin zawlbuk lam a pan ta. Tlangval sawmhnih hruaiin sawm dang chu Chawiliana te ko turin a ti ta bawk a.

Hmar ho erawh meipui chhep alh hluahin a rem lai laiah chuan an mu ther fur hlawm a. Khawfing chah ruala khua beih phawta, an rawn umzui hmaa hnungtawlh leh anmahni rawn umzui tu rawn thleng hmasa apiang lo thah zel chu an tum dan a ni a. An mimante rawn kalna hi a hla tham vein mibo zawng an ni bawk nen, zaninah chuan an rawn chhui zui lo tawp ang tih chu an ngaihdan a nih miau avangin thlamuang takin an mu sap sap a. Mahse Mangawia hian hriat loh a neih chu Thanhranga upa lam ni tawh mah se, Rengliana leh Runthanga hian Thanhranga vanglai kha an tluk pha mai pawh niloin khumna pawh an nei tam fu tawh zawk tih hi a ni. Rengliana te pawh hmanhmawh taka kal zelin khawfing chah hma chuan Runthanga te awmna chu an zu thleng thla ta. Runthangate an lo man vek tih Rengliana'n a hmuh chuan a thin a rim kher mai.

Hmar ho lah chuan an khua run an tum tih hriat takin an inkai tho sap sap bawk a, an mut kham lo han zimar kual vel chu Rengliana chuan kah thluk tawp a chak hle mai a. Mahse Runthanga te an kutah an awm bakah a tam zawk an nih tlat avangin tih chi a ni si lo. Tlangval pahnih chu tirin, "Rang takin khaw lamah let ula, U Thanhranga hnenah chanchin han thlen ang che u. Lambunna tur remchang inhmuh velah lo chang ula, mahse kan rawn lang hmasa zawk anih chuan Runthanga te nunna a derthawn avangin kah chi an ni lo tih hria ula, anni an rawn lang hmasa anih chuan lo chimih phiar ang che u," a ti ta a. Rengliana te pawh insawn nghalin an biru ta vek a.

Hmar ho an inkaitho kim ta maw tihah chuan an pasaltha chuan thu sawiin kal an siam ta a. A tam zawk an kal liam hnu chuan tlangval sawm hnih rualin Runthanga te chu an awm pui ta. Rengliana chu a lawm kher mai a rilru tetein "Hmar mi mawl ho, min run intum ve khanglang a, kan chimih thak dawn che u zu nia" tih pahin Runthanga te lam chu an pan ta a.

Rengliana chu Runthangate an phuarna lamah chuan tawlh hret hretin, a hote chuan hlauthawng dep depin an lo thlir bawk a. Hmar tlangval ho pawh Runthanga te kiang maiah chuan thuin an nui dar dar bawk a. Runthanga chuan Rengliana rawn hnai hrut hrut chu a hmuh veleh a let leh turin a han mit mei a, Rengliana lahin a hre thiam si lo. Runthanga rilruah chuan an khua chu an chan tawh riakah a inngai a ni. An khua run tura an kal lai te pawh a a rilru a - "Rengliana nunrawnna inkai chhuak mai mai awm si a" tia a lo inthlamuanna ve ber Rengliana chu an bul lawkah a awm leh ta si chu a mang a ang zual hle a ni.

Rengliana chuan Runthanga te zinga tlangval pakhat amah hnaih bertu an phuarna chu dimtea zai sakin a zai chah rual chuan chempui chu hlan nghalin a insaseng leh nghal a, Runthanga te pawh fimkhur taka inphelh zelin hmanhmawh chi a ni si lo. An vanneihna erawh hmar ho chu pasaltha an awm loh bakah ral bei tura laktlak loh zual nia an hriat an mimante vengtura an hnutchhiahte an ni hlauh chu a ni.

An inphelh zo tawh tih chu Rengliana chuan hmu mah se, hmar ho chuan silai panga lai an keng ve tlat. Runthanga te tan pawh phuar an la nih lai ang chiaha la thut rih an ngai tlat bawk. Rengliana tih ngaihna hre lo chuan chu kawr ruam chhak lawka hmawng kung lian tâk a zar pawh sei tha takah chuan lawn tumin a phei leh ta a. A tlangval hruaite lah chuan hlauthawng takin an lo thlir tlawk tlawk ringawt a. Chu hmawng kungah chuan lawnin hmar tlangval ho tihthaihna'n chuan ring taka rakin hmawng zar chu a sawi che ta luai luai mai. Hmar ho lah chuan hlauh namen lova hlauin zunte an cheh tuar tuar mai a. An zinga pakhatin Rengliana lama khur dar dar chunga a silai a siam rem chhoh lai tak chuan silai rawn puak thuai thuaiin, hmar tlangval silai kengte chu an tlu ta phiar a. Chu veleh Runthanga te ho chuan a la dam awm chhun ho chu inhrikthlaknan an hmang leh ta.

Rengliana chu rawn chhukin Runthanga chuan "Khaw lamah let vat a ngai a ni" a rawn ti a. Rengliana pawh lo bu nghutin Runthanga te ralthuam chu an la leh sawk sawk a, khaw lam panin an kal leh ta a. Chutih lai tak chuan khua atanga tuibur hmuamda vela hlaah chuan silai a puak dur dur reng bawka. Hmar ho chu a tirah sawm nga rual vel rawn kalin, Thanhranga ten an lo channa hmun an rawn thlen phei chuan tlangval ho chu an nuih a za ru hle mai. Tlangval sawmnga rual lekin run an tum mai chu mak an ti hial a ni. Thanhranga erawh chuan thuchah thlen tute thusawi dan leh tuna rawn lang zatte atang hian bumna a ni tih a hrethiam a, mahse a naute hrilh kualna hman a awm tawh lo.

A silai chuan tin vang vangin, a hmahruaitu chu a kap thlu tawp mai a, chu veleh silai dang rawn puah chhunzawm leh nghalin hmar ho chu an thal phuk phuk maia mah se silai rik ruala tlan let nghal an ni bawk a, pathum vel chu an dam khaw chhuak hlauh mai. Tlangval ho chuan haw haw chungin an um ta. Thanhranga'n um suh u ti mah se an hre pha tawh lo. Pawi ti tak chungin a hnung lamah chuan va tlan vein kar lovah a hma lamah chuan silai a rawn puak ta thuai thuai mai.

Bualthleng lam pawh an tlu ve ta phuk phuk a an rawn let leh chu hmar ho chuan rawn umzui nghalin Thanranga chuan rang takin a tawlh let pui char char a, silai chu an kap pah zel bawk a. A khat tawkin a khawi lam ve ve pawh an thal pheuh pheuh mai a. Thanhranga chuan khua a rawn en chuan an chan a chhe thei tih hriain tlangval sawm nga tirin hmar ho chu chhak lamah a hel tir ta.

Thanhranga tlangval tirhten an awm hmun tur an thlen chuan hmar ho chu an kap ta. Thanhranga te pawhin rawn bawh zui ve nghalin chhak lam leh hma lam atanga ngenmu a rawn thlawh tak fua fuaah chuan Mangawia leh Vanhulha te chuan tawlh let puiin ram ngaw pil ril lamah chuan an tawlh zel a, Thanhranga te pawhin zawi muangin an um ve bek bek bawk a. An inkap pah reng bawk a. Runthanga te pawhin an hma lawka inkap thawm chu an hre ta. An silai te en dik mawlh mawlhin hma lam chu an pan leh ta a, khaw rawn var chuan hmar ho tanhmun khawhna lai chu Runthanga te chu kawhhmuh in hmar ho chuan an hnung lam atangin ngen mu an dawng leh ta siah siah mai. Hmar tlangval zahnih bawr velin Bualthleng in zaruk nufa a inchhal run an tum chu an tisual chho chiang hle mai.

Mahse Mangawia an nei tlat. Pasaltha tawp thang a ni bawk a, a hote chu insem darh tirin min hual hmain kan theih dan danin kan relh ru bo ang a, tlai khaw thim rualin helai hmunah hian kan kir leh anga, tichuan khua kan hal ang," a ti a. Mahse a hmaah pasaltha uaithla lam anih tawh avanga a lo huphurh loh rilruk em em Thanhranga a awm tlat. A chakna te uai thlà tawh mah se a finna chuan a la kiansan hauh lo. Tlangvalte chu sem darhin hmar ho relhbo tum chu an hual hman ta tlat mai. Hmar ho an talbuai ta maw tihah chuan silai dahin chem sen nen an bawh phei ta.

Thanhranga hma chu a la kaw duai duai thei tho mai. Rengliana leh Runthanga pawh Mangawia chuan a rin ang ngawt an ni lo hle tih a hre ta. Hmanhmawh takin inbeihna mual atang chuan a tawlh hla zel a, thingbula a silai tun chu lain a mu a sawh sawk sawk a. Thanhranga lam hawi zawng chuan a hmet puak ta. Runthanga chuan khatia Mangawian Thanhranga a tin lai kha hmu hman mah se a chhan hman tlat lo. Thinrim taka tlan thlain Rengliana chuan a rawn zui bawk a. Mangawia tlan chhiat tum chu Rengliana chuan bawh thlu thuaiin a ban veilampang chu a fik sak hmawk mai a. Runthanga pawh chuan a ke dinglam pang chu a khup chen velah chuan rawn fik sak ve lehin na tuar chung chuan kalsanin inbeihna lam chu an pan leh ta.

Hmar hoin chutia Mangawia an hmuh chuan hnam kawlhsen an nihna a rawn lang chho ta telh telh mai. A tlem zawk daih mah nise an tawh a khirh hle mai. Vanhulha thinrim chu a che na riap riap hle mai. Rengliana chuan pan phei vatin Vanhulha'n lo sah thluk tawp a tum lai tak chuan a bân rekah man sakin Vanhulha kap zawnah chuan a chem chu an vai phei fua mai zawng, Vanhulha serh rawn tla hlawm tawp leh a na tuar rak ri chu hmuh leh ngaihthlak a hrehawm hial ta ve ang. La duh tawk mai lovin a chem humna lam pang chu a chhawk sak leh ta.

Kalsan lehnghalin inbeihna lam chu a pan phei leh ta a. Hmar tlangval la dam sawmnga rual vel chu an bawh rawn ta tak tak mai zawng, kar lovah sawm thum vel chu an inpe ta maia. An tawng an inhre pawh thei si lo. Rengliana thinrimna kaltluang laklawh tawh chuan an hnar chu a hleh sak ta diat diat a, tichuan a kal tir ta hlawm a. Runthanga chuan a rilruin "Rengnunrawnga ngei chi a nih kha" a ti sapa. Tukthuan kil hun a hnai tawh bawk nen, inthingharh vatin khaw lama let vat a ngai tih hriaiin Thanhranga bulah chuan a kal phei thuai a Thanhranga dar veilam pang kaw phut leh a ruang lo khawng tan mek chu a kuah vawng vawng mai a. Rengliana pawh chu rawn kal vein Thanhranga beng bulah chuan, "I phuba hi ka lak hma loh zawng ka chawl lo ang"a ti sap a, tlangval dangte chu aukhawmin Mangawia leh Vanhulha te na tuar rum kawk kawk thithei si lo chu Thanhranga ruang nen an zawn hawng ta, ruang dang chu nakina senghawiah tiin an rel ta a. Pasaltha Thanhranga, lusei ram mai pawh ni lo, Tiau ral pawih ho te hmar hnamte mai bakah hnam peng dang chi hrang hrang te chenna khua thleng thlenga a hming a chher thei khawpa pasaltha BUALTHLENG MAWITU ngei chu a fam ta. Tialthangin engtin tak ngai ang maw? A pasal, ram mu tura a chhuah hlana chaw pawh ei mumal thei ngai lo, a chhuah dawn apianga mittui nena thlah thintu hlauhthawn ang chu a thleng dik ta.

Rengliana leh Runthanga chuan Thanhranga ruang an zawnna chu an thlah duh hauh lo a an en ngai enin tawng pawh tawng eih loin mittui luang zawih zawih chungin an kal zel a. An mittui hruk kian zai pawh rel thei loin Thanhranga thihna avanga an tawrhna leh thinrimna chuan a kal tir zela, an inkahna a hlat tham loh avangin kar loah khua an thleng dawn ta. Val upa Ruma kaihhruaina hnuaia seilian tlangvalte chu harh chhuakin tirh chawp ngai loin khaw lamah chanchin lo han thlen turin a then chu an tlan ta vat vat a.

Thanhranga ruangin khua a luh dawn meuh chuan lal leh upate chu khaw daiah lo awmin Tialthangi leh a fanu Thangliani chu an lo tap hawm hawm bawk a, Lalpa Dohranga chu rawn kalin "Ka khaw daingul kum hlun. Ka khawnbawl upa nih tling em em ni bawk. Thanhrang ka fapa i vullai a va rei lo em." tih pahin a rawn tap hawm hawm a. Tialthangi nikhaw hre lo a awm chu tlangval ho chuan zawnin khaw lam an pan puia mipui lo thleng khawm a piang mittui a ko chhuak a. Thansangaten khua an rawn thlen hunah engtin tak ngai ang maw. Khaw lam pana kal an siam dawn chuan Thanhranga ruang an zawnna hma lam chu lalpa chuan chuh vatin kal an siam ta. Kawt chhuah an han kal pel a, Bualthleng khaw ropui chu hnehna changtu mah nise an tuar nasa hle maia, a ngui ruai mai a ni.

BUALTHLENG ropui, i ropuina peng pakhatin mual a liam e. I ropuina puan hlip thlain i MAWITU taksa a kham phei zawnga rawn lawi lut tur hi lo hmuak la, piallei thuah riat hnuaia a ruang dai zalh anih thlengin rawn thlah liam ve ta che.


Khaw chhung an lut a mipuite chuan hman ata tawh an pasaltha, an ngainat em em ruang chu rawn tahin an zui dul dul a. Darchhep lam mipui Bualthlenga awm ta te thleng pawhin Thanhranga an tana a inpek zia hriain an tap hawm hawm a. Thanhranga te inkawtah chuan lalnu lo dingin, "Hranga, i pa a awm tawh si lo, nang leh zel i awm loh leh si chuan engtin nge kan awm tak ang, i naute leh i fate ho hi i lainat lovem ni" tiin a rawn tap hawm hawm a, ruang chu lalpa chuan inchhungah dah luh vat a duh avangin lalnu chu kai sawnin inchhungah a nupui thi danga let reng kiangah chuan an va mut ta a.

Mangawia leh Vanhulha te chu lal tualah chuan dahin che sawn thei an ni chuang lo bawka phuar pawh an phuar lo a an na tuar chu an rum kawk kawk reng a. Rengliana leh Runthanga chu an la tawng chhuak hauh lo va, an mittui luang chu hruk fai zai pawh rel an tum lo a ni. Mahse Runthanga chu rawn inngaihtuah harhin 'E Renga, a zahthlak mange. Hetianga kan awm vek chuan Sangtea te unau rawn thlen hunah tunge lo lawm ang. Inthing harh la, inlengte hi keiin ka lo chhawn ange. Nangin Zehtet lama zualko tur lo va tir mai ta che. Kan lalpa hi rawn tlak a ni rih tlat lo, kan chet mai a ngai a ni' tih pahin lalpa meng a phut, Thanhranga kut vuan chunga phun bul bul chu a en sap a. Rengliana pawh chuan "Ni e, U Hranga chu pasaltha takin a thi ta" tih pahin a chhuak a, tlangval pahnih chu koin Zehtet lama zualko turin a tir a, tlangval dang zawng nen chuan inbeihna hmuna ruang hlawm turin an kal leh ta a.

Inbeihna hmun an va thlen chuan an khaw mi leh sa tlangval sawm nga dawn an inchan tih an va hmu ta an senghawi sawk sawk a, ruang chu khaw lamah thiar pheiin thlan an lai leh sap sap a. Chutia thlan an laih lai tak chuan Chawiliana te hmanhmawh baklenga rawn haw te pawh an rawn thleng ve ta. Khaw chhunga thil thleng an hmuh chuan inbeihna chu a lo zo fel diam tawh tih an hria a. Thansanga te inkawta mi tam tak lo awm chu hmu vatin Chawiliana chuan "Ka pa" tih sap pahin rang takin a tlan chho nghal a. Thansanga te thianthum pawhin zui ve nghalin an inchhung an han luha an thil hmuh chuan a deng na tlang hle mai. Chawiliana chu intipachang hram hramin Runthanga bulah a naute chu hruai pheiin Runthanga chuan thil thlen dan zawng zawng chu a lo sawi ta bawk a.

Chu veleh rang mang khengin an pali chuan inzui chhuak leh nghalin lal tuala rualban lo nuaia mu reng, Mangawia leh Vunghulha te lam chu an pan ta. Mangawia chuan a lam pana rawlthar pali lo kalte chu hmuin a na tawrh tawpna thlen tu turah ngaiin lo thleng vat vat se a ti zawk hle mai. Mahse Thansanga chuan Mangawia dul chu thuk lutuk si loin a zai sak puat a, Vunghulha pawh chu Chawiliana chuan a ban velah te pawi tham em em si loin a lo sawisa ve mêk bawk a. Chutah an ke atanga hlepin an taksa chu anni pali chuan an chhuah bung rem rum ta mai. Mipuite chuan an rap rualin Thansangate demna awka chhak chhuak tumah an awm loh bakah a awm an tih pui hliah hliah zawk a. Rengliana chuan an ruang chu a theih ang anga rawn hlawmin khaw daiah a kal puia ramsa te chaw atan a va dah ta hmiah a.

Thansanga leh a thiante pahnih chu a pa ruang bulah chuan thuin a pa ruang chungah chuan phuba an lak ngei tur thu an tiam ve sap sap a Chawiliana erawh Thangliani nen a nu thidang chu buaipuiin an che char chara Tialthangi rawn harh leh chuan a pasal chu kuah thlawpin a tap ta hawm hawm a. Chutah zet zawng hun rei tak pa neih lo chak ve em em tu, Thanhranga fapa anih tak hnua pa neih nawmzia hre chho mek Chawiliana pawh chu insum zo bik tawh loin khual kai khawpa pasaltha meuh pawhin a pa ruang chu bawhin a tap ve hawm hawm bawk a. Kan pi leh pute atanga chin dan kan neih kal pelh a thiang si lo a Thanhranga ruang pawh chu chumi niah chuan phum a ni ta. A ruang an phumna chungah chuan Chawiliana leh a naute pathum chu an ding thap a, ral hla tak thlirin Chawiliana chuan, "Hmar hnam tawh phawt chu ka hmelma an ni ta. Naute u, ka kal chhuak dawn a, ka ruang in ka nu hnen a rawn thleng lo anih pawhin ka phuba chu rawn la ngei ang che u. Nang ni zawng ka nu lo hnem tura awm tur cheu in ka duh che u a, ka thu hi hnial suh ang che u," tiin kal a tum ta a.

Mahse Dammawia chu lo tawng ve lehin "U Chawi, i thu chu kan hnial hauh lo vang, ikal dawn anih chuan. Amaherawh chu tunah hian va kal ta ringawt la, khawi khua leh tui nge an nih tih kan hriat loh bakah an khaw awmna kawng takngial pawh kan hre lo a ni si a. Chuvangin kan lalpa hian phuba lak ngei a duh dawn a, a thu nghak phawt zawk ang u hmiang. Kan tam na nana chuan kan nek pawh a na zawk ngei ang"a rawn ti a Liansanga pawh chuan "Ni e, U Runthangate pawh an inti pachang hram hram a keini pawh intipachang ve tur kan ni phuba zawng kan la la ngei ang" a rawn tih ve takah chuan Chawiliana pawh inngaihtuah harhin tunah hian va kalin va thi ta se thil awmze nei lo tak a ni dawn tih a hria a. A inthlah dul ve leh ta a.

Chu mi ni chu Bualthleng khaw mipui te tan tahna ni a ni a, mi tamtakin an unaupa an fapa an pa an pasal te an chan a ni.

Zan riah eikham leng len ar a khuan rual chuan kawtchhuah lamah thawm lo awmin an hnai zela khaw mipuiten an hmuh meuh chuan lalpa Puithanga a ni reng mai. Lal in pawh tlawh hmasa loin Lalpa Puithanga chuan Thanhranga te inlam chu a pan nghal chata inchhung a va luh chuan Lalpa Puithanga chu a ?ap lut nghal rawih rawih bawka. Chhuanthanga pawh inkhap per sak sak chungin Thanhranga nupuiin a tah khum mawlh mawlh chu a hnem ve mek bawk a.

Pawn lamah Runthanga leh Rengliana chuan Chhuahchawnga te hnenah chuan chanchin an lo hrilh ve mek bawk a. Chanchin kim chang an hriat hnu phei chuan an thinrimna a sosang zual hle mai. Ti chuan lalpa Puithanga leh a pasaltha te bakah Bualthleng pasaltha te chu Chawiliana leh Thansangate thian thum nen lal inah chuan lutin rorel an tan ta riap riap mai. Lalpa Dohranga chuan "He thil thleng hi engti kawng zawng mahin ka ngaithiam dawn hauh lo va, chuvangin rorelna chu inkutah ka hlan e. Puithanga hian sawi duh a nei anih chuanin sawi se la, upa dangte pawhin sawi duh innei anih phawt chuan insawi thei bawk ang" a rawn ti a. Lal Puithanga chu rawn tawng chhuakin "Thanhranga thihna hi a thlawn tur a ni lo va, lusei fate hi hmar hnam lakah hian kan tlawm ngai lo ang tih lan tirnan kan chet chhuah ve atul a. In rorelna ang ang ka pawm bakah in chet dan a rawva deuh anih pawhin ka pawm pui vek che u tih inhre dawn nia" rawn tih pahin a vaibel dawn chu a seh ri rap rap bawk a.

Chhuanthanga chu rawn tawng chhuak ve leh in "Kei zawng, ka silai hi ka banglaia tun mai hi ka la thei ve lo anih hi. Ka thiana thisen hian min au a ni" a rawn ti mah se Runthanga chu lo inrawlh vatin "U Thang kan chin tur kan hre si lo a, U Hranga kan chan ta bawk si nen; nang lo chu innghahna tur kan nei tawh lo tih hi hrethiam la kan thang hlanin kar te a hla lem lo bawka kan khua leh inkhua hi lo nghak kawp zawk mai la, tih hi kei leh ka aihnahphahpuite'n kan duh dan a ni. Nupui nei tawhte kan awm a, kan nupuite min lo thlamuan sak thei ber tur chu nangmah hi i ni tlat a ni"a rawn ti ve leh a. Midangte pawh chuan Chhuanthanga kal ve chu an phal lo bur ta tlat maia. Chhuanthanga pawh chuan khap per sak sak chungin "Anih leh naute u, rorel chu han tan ta che u, kei zawng in duh angin ka lo awm ange mahse in va thangnaah nunna chan awm lo u la ka duh a ni" a rawn ti ve leh a Chhuahchawnga chu rawn tawng ve lehin "Keini ho hi kal ta mai i la, min puibawm turin tlangval tlem a zawng hruai tel bawk i la, khaw lian deuh hleka rawl rala chet a khaw te deuh hlek chu run mai ka duh dan a ni" a rawn ti a. Chhuahchawnga thusawi chu an pawm tlâng hle. An thinrimna hian hmar hnam tawh phawt chu hmelma hmuhin a hmuhtir vek a ni. An rorel an zawh hnu chuan ni nga chhung inbuatsaihna hun neih ni se ni ruknaah Zehtet lamah intawh khawm ni se hmar hnam ho chenna khua enge maw zat lakah phuba lak ni rawh se tih chu a ni ta. Lusei mihrang valte hi tunge dang zo ang le?

?ialthangi chuan afapa te pahnih funpui er tluk tluk chu ngaihtuah viau mahse kal ngei se a duh tlat. Pasal?ha nupui rilru tur dik tak rawn puin afapa te pahnih chu fimkhur tur leh phuba la ngei turin a fuih mawlh mawlh a a nu meuhin chutianga a fuih takah chuan Thansanga phei chu a phur hle mai. Theih pa tawpa ni nga an inbuatsaih hnu chuan tlangval sawm thlang chhuakin an vaia silai an hum kim turin lalpa Dohranga chuan a pe bawka ti chuan an kal chhuak ta. ?ialthangi chuan a fapa te pahnih chu mittui nen hlawhtling taka phuba la ngei chunga haw turin a thlah ta a.

Zehtet khua an va luh chuan Chhuahchawnga te pawh an lo inpeih tawh hle mai. Rengliana chuan Chhuahchawnga fapa Lianmawia chu koki chhuan chungin a tei kual pui reng maia hlim pawh a hlim ve hle mai. Thangkunga nupui Biakliani pawhin rai puar ul chungin a pasal leh a nau Liansanga chu phuba la ngei turin a chah ve mawlh mawlh bawk a.

Zehtet khuaa zan khat an riah hnu chuan an chhuak ta. Zehtet lam pawhin silai nei thah sawm tho thlang chhuak vein chung ho nen chuan rawlrala che tur leh an thang chin tur pawh hre loin Hmar ho khaw lam ni a an hriatna hmunah chuan an kal ta mawp mawp a. Khaw kar kawnga zan nga lai an riah leh hnu chuan eng khua nge tih pawh an hriat loh kawtchhuahah chuan an thu vang hlawma zan riah kil hun anih tawh avangin mi vei vak pawh an tlem hle a, favang khaw thengthaw nuam tak chu thlasikin a rawn pawlh vawt tan deuh tawh bawka. Ti chuan khaw chhungah chuan inzui lutin lal inlam an pan ta a. Khaw chhunga mi vei vak te'n an lo hmuh chuan mak an tih hmelin tlangval thenkhatte leh patling thenkhatte chuan ralthuam chuhin an zui ru sap sap bawka. Lal inah chuan luh han dilin Runthanga leh Chhuahchawnga chu an va lut dun ta a.

An kal chhan te an han sawi meuh chuan chu lal chuan a lo hre chiang hlawm hle mai. Lalpa chuan engmah la sawi lang duh lovin tlangaupa chu a mit mei zuk zuk a, tlangaupa pawh chhuak vatin rei loteah an khaw pasaltha ni ngei tur nen chuan an rawn inzui lut ta a. Chu an khaw pasaltha chuan Runthanga te chu a en vang vang hnu chuan, "Bualthleng pasaltha te maw?" a han ti a. Runthanga pawh chuan nuisang chunga lo chhangin, "Pasaltha Kapthanga, i dam maw?" a han ti a Kapthanga pawh chuan a dam thu te hrilhin, an lo kal chhan awm ang tur chu a lo ring thiam nghal maia. Thanhranga thih thu chuan lusei ram mai niloin Tiau chhak lam khua thlengin a thang tlat. Chu tia hman lawka an tlangvalte suattu leh an pasaltha Kapthanga inbe bawrh bawrh a hmuh takah chuan Darkawn lalpa pawh chuan buaina siam tuma rawn kal an nih a ring ta bik lo va. Lal inah chuan an vaia ei tur zanriah a buat saih sak ta zawk a.

Zan riah eikhamah chuan tumah zawlbuk kai lo lem loin lal in leh khawnbawl upa in remchanga riak turin lalpa chuan a ti ta zawka. Ti chuan an tum dante an han sawi a Darkawn lalpa pawh chuan hmar hnam ho chenna, a khua atanga ni ruk vel kal ngai Leisen khua chu hrilhin inzahnih nufa an nih thu te leh pasaltha khual kai khawp an neihloh thute chu a hrilh a. Runthanga te pawh an lawm hle mai a. Darkawn lal fanu te pahnih chu an hmelthain an hleitling dun hle mai a. A upa zawk Zoliani phei chu kawm a nuamin an nui ho dar dar a, Chawiliana nen chuan an mit chu a intawng leh zauh zauh thin bawk, Runthanga te chuan an hmuh hmaih lo nasa bawk si a, an fiam lai nasa dun teh e.

Ti chuan hlim taka inkawmin mut zai an rel ta a. Lal inah chuan Rengliana leh Chawiliana bakah Thansangate thianthum chu riakin, midang chu khawnbawl upa dang inah an riak ve thung a. A tuk zing an han tho chu lal tuala Kapthanga, a thuam famkim nena an mahni lo nghak reng an hmuh chuan mak an ti hle mai. Rengliana chuan "Khawi lamah nge vah chhuah i tum deuh?" a han ti a Kapthanga ve thung chuan "Hmar ho mawngpet sak a khat emai a, i kal tlang teh ang u" a ti a. Rengliana chuan, "A khai, chutiang zawngin an ti ngai lo ve. Kan rawn let leh lamah kan rawn tlawh haw leh zawk ang che. In lalpa kan ngam dawn teuh lo a nia, buaina i tawh palh hlauh chuan" a han ti a. Mahse an hnung lawka lo ding reng Darkawn Lalpa chuan, "Kapa, pumpelh lamah khan va hruai la, tluang takin rawn haw leh vek ang che u" tih pahin a luhsan leh ta daih a.

Rengliana pawh chuan dan mi a ni lo tih hriain kawtchhuah lam a pan pui ta a. Kawt chhuah an va thlen chuan midangte chu lo awm vek tawhin Runthanga chuan "Lal ina riah chu mut a tui duh deuh a niang maw, Chawia?" a han ti a. Chawiliana lah chuan rum fe a lo melhin a khi suk suk a. Chhuahchawnga te pawh chuan an rawn fiam nghal sap sap a "Mitmei hmu tha a" tih ringawtin an fiam a. Kapthanga pawh chuan hrethiam thuaiin "Zoliani te unau hi zawng khual kai khawpa hmeltha an la ni ngei dawn a ni, chutia lo ngaihmelhtu in lo awmte chuan min biak that hle a ngai ang" a han ti vei suk suk bawka. Kapthanga chuan kawngtluana hma hruaiin kar laka zan nga an riah hnu chuan Leisen khua chu an hnaih ta hle mai. Buk sakna tur remchang melhin an duh ang an hmuh hnu chuan ei rel pawlte buk sa pawlte leh chawhmeh lo vai pawlte chu an insulpel thliah thluah mai a ni.

Zan riah an han kil zo tete a ro an rel leh ta. "Leisen khua hi inzahnih nufa anga inchhal an ni a, hmar ho chhenna khua rau rauah chuan lusei ho hnaih ber tu an ni. Leisen khua atanga zan thum riaka kal ngaihna khua Tuipang a awm leh a, in zali nufa an ni ve bawk. Hmar hnam ho hian pasaltha khualkai an nei tlem khawp a, chung tlemte zinga pahnih phei chu intukdawl tawh nghe nghe a. Anni khua leh tui erawh kha chu ka hre ngai bik hauh lo. Hmar pasaltha tih ringawta kan lo hriat thin an ni bawk nen. Zan inah leisen khua hi lut ila, lal in kan thunun theih chuan kan duhtawkin kan che thei ngeiin ka ring" a han ti charh charh a. Leisen khua te ang khaw lian lem lo han run chu an huphurh lem lo hle. An kal pui tlangvalte lah anni khaw hnih zinga a ber kaite an ni ve bawk a, an inring tawk hlawm hle mai. Leisen khuaah erawh pasaltha Thanhranga thihna chuan lusei pasaltha te thinrimna berhbu a tawn darh dawn leh an bitum hmasak ber tur an ni dawn tih inhriain chhungkaw thenkhat chu an lo pem chhuak tawh hial a. Tlangval dama an rawn haw tirte hnar an hlehsak vek vang khan lusei pasaltha te chu nunrawng tawpthangah an chhuah vek a, hmar khaw hrang hrangah Rengliana nunrawnna chu a lar hle maia an rawn er let tur chu nunau tam tak thinthi a an muttheih lohna chhan a ni.

Kapthanga, a ramchin hre berin chutia a tihtakah chuan pawm tlangin an han inbuatsaih ta sang sang a, buk nghak pawh indah lem lovin khaw chhunga riah tumin an kal ta diak a. Kawt chhuah an thlen chuan leng len ar a khuang meka inthen darh sap sapin khua chu an lut ta a. A thim lai zel belin lal in chu an hnaih hret hret a. Lal inchhungah chuan eng khaw sawi set set loin Runthanga leh Kapthanga chu an lut nghal thawr a. Lal leh upate chu an lo hawi phawk nasa kher mai.

Chutah Hmar tawng ngeiin Kapthanga chuan, "Che tawh suh u, hual beh vek in ni tawh e" a han ti a. Leisen lal leh upa te pawh chu che ngam awm lovin, an hlauh em em rawn thleng dik mek chu an lo en liam ringawt mai a ni. Runthanga leh Kapthanga lut chuam Chhuahchawnga hoin Hrilkunga leh Thansanga te thian thum chuan an zui lut nghal bawk a, lal leh upa te chu an han phuar sawk sawk a. Chu veleh Runthanga chuan a van vawr zawnga silai chu hmet puak thuaiin, pawn lamah lal inchhunga awm zawng zawng chu an hnuk chhuak ta bawk a. Chutia lal ina silai a puah takah chuan khaw mipuite chu an hmanrua chuhin an rawn tlan khawm ve sap sap ,a mahse lusei tlangval sawmthum rual kuta an lal chhungkua leh upate an hmuh takah chuan an tim dui hlawm a. Runthanga chuan thu sawiin Kapthanga chuan a lo let chhawng zel bawk a, pasaltha Thanhranga thihna avanga phuba la tura lo kal an nih thute sawiin an khua an hal dawn avangin khaw mipuite chu an bungrua chuh turin an ti ta a, mipuite pawhin hreh takin mittui nen hman hmawh takin an bungrua chu an chuh sap sap a. Tichuan tumah Tuipang khaw lama an kal phal sak loin an kal lui anih chuan an thah tur thu an sawi bawka.

Ti chuan in chu tlangvalte chuan an hal tan ta. Khaw mipuite chuan tap zawih zawih chungin an in kang mekte chu an thlir liam ta a. Hmar tlangval te tlawm lutuk chu an zak kher mai. An pasaltha ve berte pahnih chu rawn pen chhuakin in mal beihah an rawn cho ta. Chu veleh lusei ho chu phur takin chu mite hmachhawntu nih chu an inchuh ta rap rap mai. Mahse pasaltha Thanhranga phuba la tura kal an nih ang takin Thansanga leh Chawiliana te kutah an dah ta a. Thansanga phei chu a phur kher mai. Hei leh chen kal tawh a, a uten zahngaihna lan tirnana mipuite an bungrua an lak tir leh avanga thinrim ru tun tawh a lo ni bawk nen; a chem vilik zauh zauh chung chuan hmar pa lam pan chuan a tlan ta a.

Chawiliana pawh chuan zui ve nghal in hmar pasaltha pahnih te nen chuan an innuai ta. Thansanga te unau chuan an tham loin an fiam kual nasa kher mai. Mipuite chuan khawngaih luat avangin tap zawih zawih chungin an lo thlir ve bawk a. Thansanga chuan a beih pui pa in a nghawng zawna chem a rawn vai chu lo kun hniam zauh pahin a chem chu a vai chho nghal puat mai zawng, a tumpui pa dul chu a nghawng thlengin a thler chho vek a, chutah la duh tawk mai lovin a ke pahnih chu a tan bul leh a, a nghawng chu a sahna ngaia sat duh loin chik hrup leh pawr fer fur khawpin a chhum lo tawk chiahin a sat bawk a, naupangin zei lo taka sa an chan ve hi a ang ber e. Chawiliana ve thung chuan a tumpui pa chu a ke vei lam a tan sak hnu chuan kal san hmakin a bei zui duh ta lo va.

Thansangan chutia a u-in a beihpuipa a lo hnutchhiah a hmuh chuan pan pui lehin, chupa kut ding lam chu a sah chhum sak ve leh hmawk mai a, la duh tawk mai lovin a serh tansakin mipui vawm nan chuan a hmang zui leh nghala. Mipuite chuan chu rawlthar la naupang tak a hmel en chuan thisen a chhuah duh hauh lo ang tih khawpa hmeltha mah se, a mitmeng erawh thisen chhuah chakna a khat thung chu rap tak leh hlau takin an en khur tlawk tlawk a. Leisen lalpa rilru na lutuk chuan a bula ding Chhuahchawnga silai chu hmet perin amah leh amah chu a inkap ta mai.

Chu veleh hmar tlangval ho chu rawn tlanin Runthangate silai a puak thuai thuai a, lusei pasaltha rualte leh hmar tlangval naran insamte chu intam hleih viau mahse an inkhan lo hle mai. Kar loah hmar lam chu sawm nga vel bak an dam tawh si lohah chuan an inpe ta. Mahse chutia an thaza hrikthlakna ber an inpek takah chuan phuba lak tuma tuihalte thinurna chu nasa zual sauhin a inpe tawhte thleng chuan an vaihma ta hmiah hmiah mai. Nunau lo rak teng tungte chu an hma lam pan mawp mawpin an tlanchhia a, Zehtet leh Bualthleng tlangval an hruaite chuan umzuiin an duh zawng an man fuh rual chuan an pawngsual zui hmiah hmiah bawk a. An pasaltha te tih loh chuan hmar nula te chu nawmchennan an hmang nasa hle mai.

An buai zual pui a reh meuh chuan zanlai ar khuan a hun tep tawha. An chet dan chu rawva hle mahse inthiam lohna an neih loh bakah an hlim phah zawk hle. Pasaltha nunnem leh zaidam nunau laka zahngai thin tura an naute fuih tute meuh pawh Thanhranga thihna chuan a deng nain an rilru chu nunrawnnain a thlak tlat tawh. Tunge dem thei ang le, an u, an pa, an unaupa leh an thianpa ni bawk Thanhranga chu hmar ho kutah a thi miau a ni.

Khaw chhunga pa ho leh nunau tlanchhia chu an theih ang ang umzuiin an man zel a, khaw lamah hruai let leh vekin Runthanga chuan "In duh duh kha rawn hruai ula, sal atana induh zawng pawh in ta a ni nghal e" a tih takah chuan tlangval thenkhatte chuan nula te chu hruaiin an hruai bang zawngte erawh khaw chhungah chuan an kal san ve thung a.

Khaw dai lawkah riah buk sualin zan mu an han chhing a, a tuk zing an han tho chu an lo chauvin, hliam an lo awm ve deuh bawk nen chawlh hah dam an rawt rih ta zawk a. Tlangval thenkhat chu khaw chhungah va lut lehin an ran vulh lai chu an duh duh an va thah sak a, tukthuan atan an rin sak nghal bawk a. Khawchhunga la dam chhunte chu an kal chhuah hma chhuah khap sakin khaw chhung ruang leh inkang bang tam tak awmna ah chuan an hnut chhiaha. Chu mi ni nileng chuan tlangval thenkhatte chuan an sal nulate chu nawmchen nan an hmang deuh chhen mai a, tumah inkhap tum hek suh nuam an ti tlangin an hlim tlang hle mai.

Zanah chuan ro relin Tuipang khua chu beih nghal tawp tawh lo a rawl rala chet an rel thlu ta a. An sal nula te chu ti muangtu an nih dawn avangin khaw lama let leh an phal sak ta zawk a. A tukah chuan chhuak leh nghalin kawng lakah an ei khawp tawk satenau te kap pah zelin kar laka zan thum an riah hnu chuan a ni lina nau ril ?am hun lai chuan Tuipang khaw ho zau lamah chuan an inzui phei ta diat diat a. An hnaih zual ta maw tihah chuan en thla tur insiamin an han insem darh sang sanga feh haw tur lam chauh beih tur an tih avangin enthlak hna an thawk ta phawt a. Zauah chuan lawm rual hlo thlo te pawh lo awmin an lo hlim dar dar hle mai. Thansanga chuan an kalna lama an enthlakte zingah chuan mipa pahnih bak an awm loh avangin beih tur atan a hual ta hmaka ti chuan innghahkhawmna hmunah let lehin an thlen khawm hnu chuan an thil va hmuh te an sawi sap sap a Chhuahchawnga te va hmuh chu Chhuahchawnga leh Thangkunga bakah Hrilkunga pawh telin tlangval panga in an va bei ang a, rawl rala che an nih miau avangin hmeichhia pawh ni se an luhlul an chhuah chuan dim loh tur tih chu an thutlukna a ni bur mai.

Runthanga leh Rengliana hoin tlangval sawm nen Runthanga te va hmuh te an bei thung anga. Chawiliana leh Kapthanga hoin Thansangate thian thum bakah tlangval panga in Thansanga te hual lawk an va bei dawn bawk a ni. Tuipang ho zau hi inhlat lo tete anih avangin an beih tuma te pawh a inhnaih ber berte an thlang a ni a. Silai hmeh puah a chi dawn loh avangin an mipate rang taka an tukdawl pawl leh thawm chhuah lo tura hmeichhiate vau bet pawl an awm angaih bakah zau pathum a che tur an nih avangin a rual tlang taka an chet a ngai a, pawl tinte an inrin veleh an zinga pakhat zel chhemhur sava hram dan anga hramin an inchhawn kual anga an inpeih veleh an che tan nghal dawn a ni. Chaw te an han fak tete a ti chuan an nghak leh ta ngat ngata an phur tawh hlawmin Leisen khuaa nula hmanga nuam lo chen tawhte phei chuan kal thuai thuai an chak tawh a ni ber mai. Lo sul hawn hun an hnaih tawh bawk nen an che chhuak ta an beih turte lo lu lama an awm vek hnu chuan hlo thlo a bung tlauh tlauh te pawh in lo lu lama chhemhur hram ri chu an hre pha ve hial a zau hran hran a thlawk kuala vawi thum a hram hnu chuan a thlawk bo hlen ta a lusei tlangvalte pawh an beih tur ?heuh te lam panin an chhuk thla ta.

Hlo thlo lawm rualte pawh thlam lam pan turin an inau a, haw rual tura zau hrana mi te inau chungin thlam lam an pan ve mek bawk a. Chawiliana chuan thlama an luh veleh an mipate pahnih khu kei leh Kapthangan kan bitum ang a, midang zawngin nula te khi in lo vau bet ang. Behliang mun hun hma chu thlam kan chhuahsan tawh lo bawk ang"a rawn ti charh charh a, an bitum turte thlam an luh takah chuan rang takin an pan thla ta a.

Rei lo te an han nghak leh a thlam chhungah an nuih dar dar lai tak chuan Liansanga chuan kawngka chu phih hawng lawpin Chawiliana leh Kapthanga chu rang zeta lum lutin mipa lo awm ve pahnih te lu chu an han fik hmawk ve ve a. Hmeichhe hlau te tumte chu Thansangate chuan silaiin an vau bet hmak bawk a. Chutah nula panga te chu thu an han zawt ta. An zinga pahnih chu an tawngkamah lalfanu, an thiante puia kal ve an ni tih Kapthanga'n a hriat takah chuan nui vur vur chungin Chawiliana beng bulah chuan, "Hawh teh, lal thisen kai laka fa neihna remchang anih hi. Kan thang chin tur leh kan hma hun kan hre bawk si lo, duh han thlang teh" a han ti a. Chawiliana chuan lalfanute pahnih chu en vang vangin a naupan hmel zawk chu a thlang ta. Tichuan lalfanu te pahnih chu silaia tin chungin lo mawng lam an pan pui leh ta a, an hlo thlawh a fai that leh that loh an en pui a niang chu an bung tlauh tlauh hnu chuan an rawn chho leh ta a, thlam an rawn luh chuan Thansanga te thianthum chauh chu lo awmin nula pahnih dang la awm chu tlangval ho chuan an lo hruai chhuak ve daih tawh chu lo niin. Lalfanu te pahnih chu tap zawih zawih chungin an inkuah a, Chawiliana te lah chuan hre lo ang hmakin an titi san daih bawk a, tlangval dangte leh nula pahnihte an rawn luh chuan tlangvalte chu an khi tha hlawm a, ka rammu lo ang tih ka va hlau em tih menin an meng deuh sat hlawm bawk a.

Innghah khawmna lam pan tura kal an han siam tur chu nula te chu an tang ve ta tlat mai an han hnuh luih pawn an theih tawpa an lo tan ve tak zelah chuan Thansanga thinin tuar ta lo. Nula pakhat chu man lawkin a puan chu a phih thlak sak hmawk hmawk a, leiah chuan bawh betin a nghawng chu bung lek lekin a sat ta siah mai. Nula ho chu lo inhupin a then an lo tap a, chung ho chu tap lo turin leh kal turin a hrilha mahse an la hrehin an kal chu a muang hle mai a. Thansanga chuan lalfanute hi zualko turin tir haw ila a tawk mai hi tih pahin pakhat zawk chu a hma a mi a thah ang bawk chuan a that leh a. Lal fanu te pahnih pawh chu haw turin an hrilh a. An kal dawn lai tak chuan lalfanu naupang zawk samah chuan kek dak lawpin Thansanga chuan "Pasaltha Thanhranga fapa Thansanga thinrimna berhbu intawndarh man anih hi" a han ti a Kapthanga pawh chuan lo let chhawng ve leh nghalin an chhuah ta a.

Innghah khawmna hmun an va thlen chuan ruang hlawm tura lo kalten an hmuh loh nan hla tawk tak atangin Tuipang khúa chu an hel leh ta ngat ngata. Leng hawn ar a khuan meuh chuan an awmna hmasa lam ep chiah a khaw lu lamah chuan zanriah tur an rel mawp mawpa an chet dante chu an sawi sap sap bawka. He mi ni hian Tuipang khuaah chuan nula leh tlangval ruang sawm lai a lut a ni. Tuipang khua chu an mangang hle mai an lalfanu naupang zawk thu thlen chuan an mang a ti ang tlang hle maia. Pasaltha Thanhranga chu an hre ngeia a dam laiin an tan a hnawk sak ngai lo a a huaisenna a pho chhuahdan chu an hriat chhun a ni ve maia mahse a ni chu an hnam puite kut tuarin a thi tawh a phuba la tura lo kal a fapa erawh an bul hnai lawkah awmin mi nunrawng rapthlak tak a nih zia chu an hre chiang ta hle mai. Ruang hlawm tur an ngah bawk nen an ralti bawk nen tlangval pawh tam tham tak kalin ruang chu an zu hlawm hram a he khua hian pasaltha pawh pali lai an nei ve bawka chu mite hona hnuaiah chuan ruang pawh an hlawm ngam tawk a ni.


Tuipang khaw mi leh sa reng reng thinlungah chuan thlamuanna a awm thei lo. Lusei pasaltha te chu engzat fakau tam nge an nih ang ? Engtik hunah nge an rawn chet leh anga tu ber hi nge min thah leh dawn? tih chu mitinin anmahni leh anmahni an inzawh mawlh mawlh chu a ni. Chu zan ruang tam tak an khuain an neih zanah chuan lusun khawhar hnemtute rilru chu a hnambei lo hlawmin an hlauthawng em em vek a, an rawn run mai an hlau a ni. Tlangvalte pawhin an ralthuam te chu puan hnuai ve bawk mah se lusei tlangvalte chet dan rawng tak avang chuan an ralthuam chu chelek ngai thut pawh nise an che a zangkhai lo tlang viau ngei ang le. Chutia hlauthawng ru dep dep leh thin thi pawha an mut theih loh lai chuan Runthanga te erawh thawveng fahranin an hnar bawrh bawrh thung a.

Zing khua a lo var meuh chuan Tuipang khua leh tui te chu an thaw a veng deuh huaia runa an awm lo chu an lawm hle mai. Mahse rawlrala chete chet hun chu khaw thim lai ni loin khaw en lai ngei a ni tlat chuan feh tura kal ngam pawh awm tir loin khawchhungah chuan an tawmim thiap a an pasaltha neih ve pali te pawh han inhrosa ve viau mahse lusei pasaltha te hmachhawn tu nih chu an chak lo tlang hle mai. An khua atanga ni hnih kala hla Chalkawn khuaa an pasaltha chhuan tawlawl pathum Chhunhreuva Hniarthangvunga leh Ngulsanga te pun mai chu an duh hle mai. Mahse pun tur pawhin khua chhuahsan ngam an awm tlat lo.

Rawlrala che satliah an nih loh bakah an nula an thahte ruang an zu hmuh dan a rapthlak em avangin an tih zuala an thinlung a khur ru dar dar vek hlawm a an unau, Pasaltha Thanhranga thattu Rengbawk khaw ho thla chu an tawng an tawng mai a ni. Chu mi ni nileng chuan thawm dang engmah a awm tak lohah chuan lusei ho chuan an kian san tawh angah an ngai deuh fur hlawma an thaw deuh huai mai. Mahse khawnbawl upa pakhat erawh a ngaih a ?ha thei tlat lo a sepui no pathum hruai lai chu a no te nen an rawn haw thei lo chu a mang a ang hle mai. Ral?itna in khua a bual khah lai a ni bawk nen lal hnenah thu pawh thlen ngam loin chu zan chu a se pui leh a no te ngaihtuah reng rengin khua a nghak var ringawt maia. Khawvar veleh lal hnenah a han thlen a lalpa pawh chuan tlangvalte kohkhawm sakin pasaltha pahnih hona hnuaiah tlangval sawmthum bawr vel chu an va kal ta. Khawnbawl upa se tlat thinna mual an va thlen meuh chuan an thil hmuh chuan a rap tlang hle mai a.

An khawnbawl sepui no hruai lai chu a no hruai lai te nen ngei chuan a lo inchan darh nasa maia a sa chu a thangin thoin an chim luai luai bawka a rim lah a chhe viau lehnghala an khawnbawl upa hnena thu thlen tur leh a sa chu a rimchhiat hman em avanga rawn hawn lo an nih thu thlen turin mi panga an intir ta a chu veleh an ni ho chuan lei lai khuar sawk sawkin sapuiin a hai mai an hlau bawk nen an lai thuk phian mai. Ral khat atanga lo thlir ru rengtu Thansanga te thian thum bakah Chawiliana leh Kapthanga te chuan khaw lama an tirh mi panga te chu zui ruin khua an thlen hma chuan an hnung lam atanga bei thutin, kar lovah an lu chu an khai far duah duah vek mai a. Ti chuan an taksa chu bung hrang hrangah chhuah lehin tu ke nge tih pawh hriat theih loh turin a hlawmin an dah khawma an hnuhma thup zel chungin an kalsan leh ta.

Tlangval dang sepui leh a no te sa phumtute khaw lama rawn lette chuan an hma lawka mihring taksa bung rem rum an hmuhte chu pan hnai sawk sawkin an han en chianga nichin lawka an khawnbawl upa hnena thu thlen tira an tihte kha an ni tih an hre ta. Tlangval te chu an zamin an khur hlawk hlawk a an thil tawn rapthlak tak avang chuan pem bo vang vangte pawh an duh vek hial tawh hlawm a ni. Ruang chu a theih ang anga hlawmin an let leh ta. Khua an luha chanchin kimchang mipuiin an han hriat leh chuan a hma aia nasa zawkin an hlauhthawnna a zual leh tawh a. Thansanga hming chu a ri nasa hle mai hmeichhe chunga a chet duh dan pawh khatiang kha a ni a mipa chunga a chet dan an hmuh phei chuan an hlau zualin mihring pawh a ni lo vang ramhuai a ni zawk ang ti pawlte pawh tam tak an awm a ni.

Tuipang khua chu a hma aia nasain an thlaphang leh ta, behliang mun hun anih meuh chuan khaw lai vei vak hmuh tur pawh an awm mang tawh meuh lo a mitinte chu inchhungah inkharkhip tlatin hlauin an khur der der vek mai a ni. Chu zan chu khua a thiang nuamin thla pawh a eng viau mai. Zan dang chu nise Tuipang khua chu an ri chel chul ngei ang le mahse a dan a dang tlat tlangval te pawh zawlbukah awmin nula rima chhuak vak pawh an tlem hle mai.

Leng hawn ar a khuan hnu lawkah chuan Runthanga te pawh lal in lam panin an kal a. Lal in an han thlen chuan Runthanga leh Chhuahchawnga chu Kapthanga te nen luh an tum ta a midang zawng chu laltualah lo biruin Runthangate silai a puah velah khua chu an hal dawn a ni, a puak lo anih erawh chuan hal kher loin an chhuahsan ang. Runthanga te pawh Kapthanga hoa lutin lal inchhunga an mahni hlau tih hriat taka en rengtu lal chhungkua te leh khawnbawl upate chu ngai pawimawh lo tih hriat fahranin lalpa thla thum zu chu an han khiat tete phawta. Kapthanga chu rawn ?awng chhuakin "Lalpa zaninah hian thu kan zawt dawn che a tha taka min chhan nge i thlan i khua leh tuite rawng taka kan suat lai?" a han ti a. Tuipang lalpa chuan aw khur beuh beuh chungin "Tlangval i duh chu min han zawt ta che" a rawn ti tham tuak a. Kapthanga chuan an hriat duh ang angte a zawh hnu chuan lalpa thla thum zu chu khiat pahin Mangawia leh Vanhulha te khaw chanchin a zawt ta a, lalpa pawh chuan hrilh vekin an hriat duh an hriat hnu chuan a khaw mipui te laka chet an thawh tawh loh tur thute hrilhin anmahni an umzui tawh loh tur thute an intiam tir leh a an umzui anih chuan a khua an hal darh vek tur thu leh lalpa ngei pawh rualban lo a an siam tur thute hrilhin kal an tum ta.

Kapthanga chuan lalfanu upa zawk chu en pahin a nui vur vura lalfanu te lah chuan an lo hlau tawh nasa mai si an lo ip chawih chawih bawka. "Lalpa tupa i neih hunah chuan kei a pa Pasal?ha Kapthanga emaw Pasaltha Chawiliana te hming hi lo chhawm tir ngei ang che" tih pahin lalfanu te pahnih chu a kawk vah a nui vur vur chungin a chhuak ta a. An chhuah hnu chuan khawnbawl upa ?henkhatte chu rawn ?awng chhuakin Rengkawn lamah palai tirin an lo va hrilh lawk dawn nge lusei ho chu an umzui anga an bei ve dawn? tihte an han sawi khawm a, mahse an lalpa ber chuan an thusawi kha an ti hlawhtling ngei dawn tih an hriat avangin umzui loh chu a rawt ta zawk a. Tlangval ho hnenah leh khaw mipuite hnenah tlangaupa tirin thu an han thlen a mipuite pawh an ngaih a ngam ta. Tunah chuan thinthiin an mu thei leh dawn ta.

A tuk zing vartianah chuan Runthanga te chu chhuakin Rengbawk khua chu pumpelh lam atanga kal ngat ngatin Tuipang lalpa sawi ang ngei chuan a ni rukna behliang mun hun lai chuan an va thleng ta. Khua atanga hla tawk takah inkulhin an pasaltha Thanhranga thattute chu ching phil vek an tum a ni. Mahse in zanga nufa run tur chuan an tlem hle tih pawh an inhria.

Rengbawk lal pawhin lusei pasaltha te chet dan rapthlak tak chu khual ka atanga lo hriain Rengbawk lalpa chuan a khua an la rawn thleng ngei dawn tih a hriat avangin hmar hnam lal ropui ber te zinga mi anihna angin pasaltha khaw hran hran a mi panga lai a chah khawm ve tlat mai. Chalkawn pasaltha chhuantawlawl pathum Chhunhreuva Hniarthangvunga Ngulsanga bakah Dapzar pasaltha pahnih Chuaithanga leh Dengkura te nen chuan an lo inbuatsaih ve nasa kher mai.

Hmar hnamah chuan pasaltha ralhrat taka an neih te vek an ni bawk nen, an hlauhthawnna pawh a zia awm viau mai. Mahse zan khat chu lal inah hmeichhe naupang pakhat leh a nau mipa naupang chu rawn lut hlawlin chu hmeichhe naupang chuan a nu leh pa feh an lo haw theih loh thu a rawn thlen ta mai. Rengbawk lalpa Chawngzathanga chu a hlauthawng rilru hle mai a rilruah chuan an rawn thleng ta ngei e a ti sap a. Pasal?ha Hniarthangvunga leh Pasal?ha Ngulsanga hoin tlangval sawmthum rual vel chu lalpa chuan chung naupang nu leh pate chu zawng turin a ti ta a. Rengbawk khaw ho zau an thlen chuan an mizawnte lo awmna lam an pan leh ta sap sap a an thlam an zu hmuh chuan mei eng de va va an hmu ta. Mak an ti tlang hle maia thlamah chuan dimte a chuang kaiin Ngulsanga chuan kawngka chu an phih hawng lawpa chutih rual chuan Hniarthangvunga chu rang zeta lum lutin a hawi kual nghala a thil hmuh chu a rapthlak kher mai an mizawnte nupa saruak ngal ngata lo awm leh an pa phei chu a serh an tan sak hial a ni.

Chutia thlama an awmkhawm lai chuan thlam hnuai lam a?ang chuan silai rawn puak zawt zawtin an thal chiang hlawm hle mai chutah thlam hnuai lam a?anga silai a reh fel rualin thlam chu hualtu an awm tih hriat takin a silai chu kil tin atangin a rawn puak leh ta zawt zawt a Rengbawk khaw tlangval sawmhnih zet chu an thal chiang hle mai. Chutah an silai an han sawh sawh leh zawt zawt lai tak chuan Hniarthangvunga chu rawn tawng chhuakin inmalbeihah a rawn cho ta. Kha tia thlam hnuai lam atanga silai a rawn puah rual khan nupa ruang chu bawh nghalin Ngulsanga pawhin rawn bawh ve nghal bawk a an him hram a ni. Chutia inmal beiha an rawn cho takah chuan thlam atang chuan an rawn chhuak ta. Thansanga chuan beih tumin a han kala mahse Chawiliana'n "Hei chu midang kutah i dah zawk teh ang khaw dangah kan chet tawh kha" a rawn tih takah chuan a ding ve leh ta hle hle a. A bei tur an han inthlang nak nak a Chhuahchawnga leh Rengliana te kutah an nghat ta.

Thlam bul hmun zawl zimteah chuan pasaltha pali te chu an inveh ta them them mai le. Ngulsanga rawn zuang kang chuan a chem chu rawn vai puatin Chhuahchawnga nghawng a vai thlet hma a vai tleu chhuk daihin a dar chu a zu tum ta Chhuahchawng chu lo eu zawkin a darah loin a hnute veilam pang vel chu a inrin thla ve kulh maia mahse pawi erawh a khawih lo hlauh. Hniarthangvunga vei chem hmang chu Rengliana chuan beih har a ti hle mai inveng pahin a tawlhhnung zela a tawpna ni a thleng ve ta angah a ngai hial a ni. Mahse Hniarthangvungan hma lam chauh ngaih tuaha a pen buan buan lai chuan a ke artuiin lung rap hrual pahin a tha an han thlah hlek lai tak chu Rengliana chuan a dulah rawn tlawh siahin a bawh phei ve ta. Mi chak Rengliana chemchu dan tumin a tawlh hnung pah char char bawk a Chhuahchawnga chuan Ngulsanga zawn zuan kan lai tak chuan hnaih phei thutin a dul zawnah chuana chem chu an vai fua a. A vai thlawn lo tih a chiang hle mahse a ni pawh a dar chu a rawn kak ve hlawih tho. Ngulsanga chu ril uai chhuak pur chung chuan a fam ta. Hniarthangvunga pawh a dar leh a awm leh a malpui hliam nen amah hah tawh bawk si nen Rengliana hmaah chuan ?hing?hiin a tlawm thu a sawi ta. Rengliana chuan eng khaw sawi set set loin a lu chu a sat lir nghal tawl bawka chu veleh silai rawn puak ?huaiin Hmar tlangval Rengliana lo tin ru zal zal tu chu a thal chiang hle mai thlam chhungah a tam zawk an thih tawh avangin chu tlang val sawm rual vel chu awlsam takin an chimih thei maia mahse an zinga pahnihin nunna an chan ve tlat maia an lawm a kim lo hle. Hei leh chen an lo awm ho tawha an inpawh tlang tawhin an inngaina tawh hle bawk nen tawrh thiam har an tiin phuba lak duhna an thinlungah a tuhnghet nasa zual sauh sauh a ni.

Ti chuan hmar ho lu chu la vekin hmun khatah an dah khawm a an ?hiante ruang chu zawnin an insaseng ta a. Rengbawk lalinah chuan Chhunhreuva chu a tei chhen tawha a aihnahphah puite pahnih chu a ngaihtuah takzet tih a hriat a ni. Zanlai ar a khuang ta maw tihah pawh rawn haw tikni an nei si lo chu Chhunhreuva chuan tlangval sawm hruaiin a ?hiante chu a zu zawng ta. Ngulsangate thihna hmun a zu thlen chuan thlam chhungah leh pawn lama ruang lu bung lo awm ?euh an hmuh meuh chuan rapthlak an tiin an thin a rim hle mai. Mahse tih theih engmah a awm si lo. Ruang chu an han singsa kual char char a an inpeih meuh chuan khawfing a chat der ta mai Chhunhreuva chuan zualko tirin anniin an lo nghak dawn a ni. Khaw var rual chuan Chuaithanga hoin tlangval za rual zet chu an rawn thleng ta. Chuaithanga ten ruang an han hmuh chuan an thinrim lutuk chu an tha a khur der der hial a ni.

Tlangval sawm nga in khaw lamah ruang an haw pui anga midang zawngin lusei ho hnu an chhui ang. Ti chuan an inpeih fel ta maw tihah chuan hnu chu an chhui ?an ta. Mi sawmthum rual kalna chu zawn hmuh a har loh bakah an hnu an thup lem lo hle bawk nen an chhui zui ngar ngar a. Chawhma chhung an chhui hnu pawh chuan hmuh tikni an la nei thei si lo ngaw hnuaiah chuan an kal kual chhen maia Runthanga te pawhin an hnuhma hnutchhiat avanga Hmar ho tal buai vel chu an bihrukna hmun ?heuh a?angin an lo thlir ve a. Hmar ho beidawng chu kalkhawmin khaw lama let leh mai an rawt taa chutia an kal ?an chauh chu silai rawn puak zawt zawtin hnung lama kalte chu an thal nghal zawih zawih mai a. Runthanga te chuan silai an kah puah zawh hnu chuan an silai pawh sawh tawh lem loin an lo nghaka Hmar ho pawh chuan rawn sai let ve mahse an ?anhmunin a zir em a an vunchhia pawh a pilh pha lo a ni. Hmar hoin silai an sawh ?an leh ta maw tihah chuan chem sen nen an bawh ta. Hmar tlangval la dam sawmthum vel nen chuan an insam ta nuai nuai mai. Chhunhreuva chu Runthanga nen chuan an inmal thlur chata Chuaithanga pawh Thangkunga nen chuan inthlurbing chatin Runthanga leh Thangkunga te pawhin thaza tihrehna tur an hmu ve ta Runthanga chu Chhunhreuva lam pan a chak taka tlanin a sah phak awm loh velah chuan ?hing?hiin a khup hmangin phulah chuan a tawlha chumi pah chuan a chem sen chu vai chhuak nghal puatin Chhunhreuva tisa ri no chawk chuan a zui nghala chutah bawh leh vat vatin kar loah Chhunhreuva lu chu a khai ta Thangkunga pawhin Chuaithanga ban chu tan sakin a lu chu a la zuia mahse a ni pawh a darah leh a nakah hliam na tak a tuar ve tho mai. Midanf inbeihna lam an va en chuan a khawi lam veve pawh an lo tlu nual tawha an lam chu sawm panga vel bak an ni tawh lo a hmar ho pawh chutiang zat vel tho chu an ni.

Hmar tlangvalten an pasal?ha te pahnih thi an hmuh chuan an hlauthawng tawh kher mai mahse chutih lai tak chuan Rengbawk tlangvalte u lo zam suh u kan lo kal e tih ri rawn chhuahna lam an va hawi chuan Hmar tlangval za rual rawn kal an hmu ta. Kar loah rawn thlengin an rawn hual ta Runthanga chuan nunna chan belh leh a duh tawh loh avangin inpek mai a rawt ta a. Ti chuan Hmar ho chuan dim lo taka hnungkhirhin khaw lamah an hnuk haw ta. Kawng tluanin Hmar pasal?ha la dam awm chhun Dengkura chu a inhrosa kuk kuk renga a ?awng awm zia an hre si lo Kapthanga erawh hmar ?awngin eng emaw a han sawi zauhva a sawi zawh rualin a ri leh pawp ?hin. Runthanga chuan a rilru tetein he nau zet hi zawng kan Dammawia nen khaw khat ni ngat se chu nghal thanin an than ngei dawn hi a ti rilru vawng vawng a. Khua an luh chuan hmar mipui ho chuan an rawn ankhuma chilte an chhak a a rem dan ang angin kut an rawn thlaka an diriam hlawm hle. Lal tual an han thleng chho a lalpa Chawngzathanga chuan thu sawiin a sawi zawhah chuan rip chhungah an khung ta hmak hlawm a vengtur tlangval sawm silai keng ?hah dahin Kapthanga chuan an lu naktuka an tan tur chu nui vur vur chungin a la sawi thei tlat. Khaw mipuite lah chuan an thinrim hrilthlaknan hmangin lungten an rawn vawm thul an vung ber bur tawha, a ?hen lah chempui nen rawn kalin rawn thah te an tuma an mahni vengtu tura an dahte nen chuan an inhnial buai phah nasa hlawm hle mai. Mahse lalpa berin a tuka an lu an tan tur thu leh an lu an tan hmasa nasa thei ang bera hrehawm an tawrh tir ve thu a rawn puan leh takah chuan an rilru a dam deuh nge an haw ve ta hlawm a.

Lalpa Chawngzathanga fanu Chawngpuiin thing seng tura rawn chhuakin rip chhunga awm te zinga amah ang rual vel hmel?ha tak a mitko duk char leh khabe kak thi deuh ser serin a lo en a hmuh chuan nghilh dup hiana inhria a Thansanga pawhin Chawngpuii hmel a hmuh chuan a lungphu te chu rawn ri dup dupin a awm dan chu a hrethiam lo hle mai. Chawngpuii chu ?ha a ti ve hle maia mahse Chawngpuii chuan an sawi dan hmangin Pasal?ha Thanhranga fapa ngei kha anih ringin a en rei duh hauh lo mahse a rilru chhungrilah erawh a vei reng thung si. Zanah chuan chaw pawh pe loin an dah renga Runthanga te chu an beidawng ru ang reng tawh hle mai.

Zan a han reia an phuarna chu an nawt tlauh tlauh hlawma anmahni vengtura an dahte an muthlu ta maw tihah phei chuan a aia uarin an nawt char char a mahse a fei ?hain chuti maia chah chu a tum loh hmel khawp mai. Zan lai ar khuan a hun meuh chuan an kutte chu a thi phung tawha hlawhtling erawh an la hlat hle mai. Nih nih ni tawh mai ang tiin a ?hen phei chu tal chhuah pawh tum tawh lem loin an ?hu hle hle tawh a. Anmahni vengtute lah a rem leh rem loin an hnar vei kuk kuk leh nghal. Chutih lai tak chuan lal inkawng ka chu rawn inhawngin dimtein nula pakhat hi an lam panin a rawn kal zan zan maia. Vengtute zawn a thlen chuan dim te a kal kanin rip awmna a rawn thleng ta ripah chuan engkhaw sawi set set loin chempui a theh lut rawka lal in lam panin a kal leh ta a. Lal in a luh dawna a rawn hawi let thla engin a hmel fiah lo riai a a chhun chu Thansanga chuan a hmu chiang hman hle mai. "Ka lawm e" tih sap pahin chempui chu a theih ang anga a ke hmanga la kualin a kut an phuarna zawna a dah rual chuan awlsam tein a nawt chat ta ti chuan a ?hiante chu chhuah nghal vekin rip chu ti chhiaiin an chhuak ta vengtu lo mu hnar bawrh bawrh te chu chan insemin an han that leh veka. Thangkunga hliam tuar chu enkawl vat a ngai tlat lal inah chuan thawm dimte a lutin khum pui lama lal nu leh lalpa mutui lai chu Runthanga leh Chhuahchawnga te chuan an va ?ham tho nawk nawk a. Lalfanu lo thaw dep dep chu Thansanga chuan a samah ?hamin bawlpu ko turin a hruai chhuak nghal a kawng lakah chuan ?awng inhre pawh miau lo chu biak pawh inbe loin an kal zela bawlpu te inah lalfanu chu lutin bawlpu nen an rawn inzui chhuah leh chuan silai nena vau bet nghalin lal in lam chu an pan pui nghala Thangkunga chu a tlawmngaiin chhuah vat a rawt sek tawha a ?hiante lahin enkawl anih vat loh chuan a chau chhe thuai dawn tih a mitmeng dul deuh lap tawh a?ang chuan an hre bawk si.

Bawlpu chuan a thiam ang anga buai puiin a phe nghal vat vat a. Lalfanu hlauthawng khur dar dar kut chu Thansanga chuan vawn sakin a mitah tak a en kalh a ?awngka in thu sawi lo mahse an mitmeng chuan thu a sawi tlat a ni. Mahse hmelma an ni a an tan run hmuna len dun chu vana rah ang a ni tih an hre ve ve a ni. Bawl puin a Thangkunga hliam te a sawngbawl zawh hnu chuan khua chhuahsan chu an tum ta. Mahse lalpa Chawngzathanga chuan a bula ding Kapthanga silai chu lalawkin a hmet puak ta mai. Pawi khawih lem lo mahse zawlbuka tlangval riakte tan chuan "thawh a hun e" tihna a ni tlat. Zawlbuka tlangvalte pawh chuan hmanrua chuh vat vatin lal in lam an pan ta. Dengkura rawn tlan lai chu Hrilkunga chuan lal in bang awng a?anga tin vang vangin a kap thal ?huai maia "Ka la awl bik tlat" tih pahin a nui vur vura. Chutiang bawkin midangte pawh chuan Rengbawk tlangvalte lamah chuan ngenmu chu an thlawh tir ve ta. Rengbawk tlangvalte tan chuan tihngaihna a awm lo kher mai. An lalin hmelma kutah a awm tlat si. Kal hnaih ngam a ni si lo. Pasal?ha te an thi zo tawh si an mang a ang tak zet a ni. Lusei pasal?ha te nunrawn zia an hriat avangin an hlauthawng tawh hle mai. Mahse an rin loh takin lal ina?ang chuan lusei tlangval pakhat rawn chhuakin an hnam ?awng ngei chuan thu a rawn sawi ta. "tunah hian khua hi kan chhuahsan dawn a in lalchhungkua hi kan hruai ang min rawn umzui anih chuan kan that nghal vek ang. Min rawn umzui lo anih chuan ni hnih hnuah nung damin an rawn let leh ang" a ti ta a. Tlangvalte pawh chuan duhthlan tur nei hek lo lusei tlangval sawm panga te kianga an lal chhungkua an kal hnak hnak lai chu an en liam ta ringawt a.

Kawt chhuah an thlen chuan an han inrawnkhawm nak naka ti chuan tuibur hmuamda vel kal lehin thingkung an hmuh remchanah chuan lalpa chu phuar betin a ka an hnawh sak a a piah leh deuhah lalnu chu phuar hlawm lehin a ka an hnawh sak ve bawka. Lal fanu mittui luang zawih zawih chunga lo en rengtu hnenah chuan Thansanga leh Kapthanga chu kalin Thansanga chuan "Lalfanu min puihna avangin kan lawm e. I nu leh i pate hi khawvar rual rualin khuaah i let pui nghal thei ang" tih pahin chempui lalfanuin a rawn pek ngei chu a kuta hlan chungin a kut chu a vawn sak vawng vawnga. Ti chuan kal sanin khaw lamah chuan Dammawia leh Liansanga te chu va let lehin in lo awm hmasa ber hnuaiah chuan lutin lal tual lamah an han kal chho zela zawlbuk kawta tlangval lo ?hu ngui bar an hmuh chuan let lehin khaw mawng lama in pathum chu halin an insa seng ta a. Ral khat a?angin Rengbawk khaw kang mek chu thlirin Runthanga chuan "I haw tawh mai ang u" a rawn tih takah chuan an pawm tlang hle mai. Ti chuan khawvar hma rei lo te tal chawlh hahdamna tur zawngin an kal leh ta a. Thanhranga thihna avanga an rilru natna chuan hmar ho tihkhai berah a siama an hming chu hmar hnam ho chuan an theihnghilh tawh ngai lo ang.


Zing khawvar a nih meuh chuan Rengbawk khua te chu an ngui bar hlawm maia an lalpa chuan leihkapuiah dingin thu a rawn sawi a "Ka khua leh tuite u tunah hian kei in lalpa duhamna avangin kan khua chauh niloin tlang hrana kan unaute thlengin kan tawrh phaha a pawi ka tiin in lal ni tlak niin ka inhre lo a ni. Chu vangin lal thar neih induh zawk anih pawhin kei chuan hrethiam takin induhdan ang chu ka pawm ngei ang. Mahse he khua a la awm ve tal min phalsak turin ka ngen che u a ni". A han ti a mahse a rin loh takin mipui zing ațangin putar pakhat rawn chhuakin "Lalpa, hei leh chen i khua leh tuite hi min muanin kan lakah tih dikloh i nei ngai lo. Vawi khat tihsual chu a awm thei a lawm. Mahse kei chuan lal nih chhunzawm zel la ka duh a ni" a rawn tih takah chuan mipui te pawh chuan an lo pawm vek a ti chuan Rengbawk khuate chuan bul an țan thar leh dawn ta a ni.

Runthanga te pawh an theih ang tawka chakin an kal zela hmar mipuite inhmuh tir loh dan ngawt an ngaihtuah avangin ramhnuaiah zel an kal a Thangkunga hliam kal chak pui chi a ni bawk si lo nen zawi awiin an inchhawm bek bek a. Thansanga hmel danglam em em chu mak an tiin han zawh ngawt chi niin an hre si lo, an en liam tawp mai a ni. Zanriah na tur buk an sual zo ei an rel țan mek lai chuan Chhuahchawnga leh Runthanga te chuan Thansanga chu ko hrangin a chhan an han zawt ta a Thansanga chuan "Ka pa thattu te khua kan thleng a, a hma ai nasa in kan che ang chu tih laia hetianga kan haw leh mai tur hi ka hrethiam lo a ni" a han ti a Runthanga chuan "Sangte i sawi chu a dik khawp mai tiraw. Kan beih te hi lusei mite ni se chuan kan u thattute khua chu kan chimih ngei ang. Mahse hmar ho hi chu keini lusei te ang an ni lo a keinin inrun mai kan awlsam viau laiin an ni erawh an inthurual em em a an chenna khuate dang ve bawk mah se hmar hnam an nihna hian a phuarkhawma an inlungrual em em țhin. Hmar hnam pakhat chunga kut i lek chuan hmar hnam pumpui chungah kut i lek tihna a ni. Lusei tlangval chunga kut i lek ve thung chuan a chenna khua te chungah chauh kut i lek tihna a ni"a han ti charh charh a. Thansanga pawh chuan dik ti viau mahse a rilru chu a dam thei chuang lo a ni. Chhuahchawnga pawh chu lo țawng ve lehin "Sangte kan chet dan hi lusei pasalțhate tih atan chuan a mawi lo a ni. Kan pasalțha kalta te khan kan chet dan hi hria se lusei mi kan nihna hi min zah pui ngei ang, tuna tan chuan kan duh tawk a ngai a ni. I pa thla hian pialral ațanga kan chet dan a rawn hriat chuan a rilru a na anga a zak viau bawk ang. Chuvangin hrethiam hram hram ang che"a rawn ti ve bawka. Zanriah an han eikhama chhuah lam hma leh i la an tih avangin hma takah an mu ta diaka. Thansanga pawh tui taka muin a mumangah chuan a pa nen ramah lo kalin apa in thang a lo kam puia an lo hlim hle mai. Chutia an hlim em em lai chuan ama pa ngei chuan a nghawng chu chhawk sakin, "mi nunrawng ni turin ka hring lo che, dam reng tlak i ni lo e" a lo ti fak fak maia a han harh chu thlanin a lo bual huh vek tawh maia. Ti chuan mut tumin a han maimitchhing leh vang vanga mahse a pa thusawi "mi nunrawng ni turin ka hring lo che, dam reng tlak i ni lo e" tih chu a bengah a ri nawn tlut tlut maia. Khawvar dawn hnaih lamah chuan chhing sekin a mumangah chuan Hmar tlangval tam tak hian lo hual betin thah an lo tum meka chutih lai tak chuan a bulah a pa chu lo dingin hmar ho chu an bei dun ta. Hmar ho chu tam hle mahse a pa nen chuan an hneh zela a tawpah dam panga chauh awmin an inpe ta tihah chuan Thansanga chuan thah luih tumin a pan hnaia mahse a pa chuan lo dang vatin "Mi tlawmtawh hnu i bei anih chuan pawnfen feng tlak i ni" a rawn ti leh a. Thansanga chu țhangharh leh hlawlin khawfing a lo chat meka. Mahse a taksa chu chau deuh nghulh hian a hria a thawh pawh tho chhuak loin thil dang ngaihtuah kualin a let sek a. Chutia a let sek chu lo chhing lehin a pa bawk chu a mumangah a hmu leh a. Mi na tuar rak ri te, nunau țap rite leh mangang ri te an mahni hmuh theih si loh hian a bulah chuan an lo awm nuai nuai a. A pa chu rawn țawng chhuakin "ka fapa i ni a i chet dan hi i sim vat tur a ni. Nangmah avanga nunaute mangang thla bar thawm hi ngai thla la i nu leh ifarnu chanah han dah teh le. Ka fapa hetiang mi i nih chuan i dam rei hauh lo ang. ka thil zirtir zawng zawng che kha hre reng la nunkawng dik tak lo zawh tawh ang che. I pi leh i pute nen kan lo thlir reng che a nia" tih pahin a thamral leh ta riai riai a.

Thansanga a harh meuh chuan midangte chu lo tho chhuak vek tawhin ei an lo rel meka hmanhmawh taka va inphih harh sawk sawkin a pui ve ta a. A mumang pathum te chu a rilruah a riak reng maia ngaihtuah loh a tum pawhin a thei thlawt si lo. A pa thla chu a rilruin ngaihdam a dil mawlh mawlh a. Tuk țhuan an han kil fel kal an siam tur chu Thansanga chuan a mumang chu a kal pui te chu a hrilh ta veka Chawiliana chuan a nau chu lo hnem mawlh mawlhin "tunah chuan kan haw anga nun bul kan țan țha leh ang ka pa duh ang ngei chuan nun kan tum dawn nia mumang satliah a ni hauhin ka ring lo" a ti ta ti chuan rei tak an rammut tawh hnuah lusei khaw lama let leh turin an kal ta hnak hnak a.

Kawngah te tluang taka kalin zan riat zet an thang hnu chuan Darkawn khaw ram chinah awm tawhin an kal lam aiin an kal chak zawk a a hliam ber Thangkunga lah a nupui hmuh chak vang nge a kal chakin hma hruaitu ber a ni bawka an hlim tlang hle mai. Darkawn lalfanu Zoliani leh Chawiliana te inmelh dan lo hre tawh sa vek an ni a an fiam deuh reng tawh maia. Kapthanga lah chuan pem turin a sawm fiam chhen lehnghal bawk nen an hlim hle mai. Zankhat ramhnuaia riak lehin Darkawn khua chu a tuk nau rilțam hun laiin an thleng ta. Hlo thlawh hun anih leh der tawh avangin khaw chhungah chuan awm an tlem hle maia. Lal in lam pana an kal chu lo hmutu te chuan țha taka lo be zelin lal in an han thlen meuh chuan lalpa chuan zu te lo zukin an chet dan erawh a thang rang kher em a zawh nawn pawh tum buai duh loin thu dang a sawi pui daih bawka. A nihna takah chuan an chet dan chu lusei fate tih atan mawi lo hle mahse han sawisel em chu duh loin nun dan dik te leh pasalțha nun ngil tak chanchin te sawi puiin thiam takin an rilruah pasalțha ngaihsanawm te nunzia chu a tuh a ni.

Runthangate pawn an khúa thleng ang riakah ngaiin nuam an ti hle maia. Lo sul haw hun a lo nih chuan lal ina thleng vek loin khawnbawl upa inah te insem darhin a tuka Zehtet lam pan nghal mai turin an rel thlu ta a. Zan lamah zawlbukah kaiin Darkawn tlangvalte hmuh chak chu a thleng dawn ta. Khaw tual tlangvalte nen an inbuan kual hnu chuan Chawiliana leh Kapthanga te chu inbuan turin an nawr thlu ta a. Chutah an puan venah inman sakin an han inchai ta tlangvalte chuan hmuhnawm an tiin an phur kher mai thawm lah an chhuah nasa. Chawiliana chuan Kapthanga tha hrui chu a tha hrui aiin a fei zawk tih a hriat avangin a dai khalh zung zung a chutianga rei fe inphawi tuma an beih hnu chuan Kapthanga chu a kang ta nge nge a tawnhriat ngah zawk leh khual kai hial lo ni tawh Chawiliana thiamna chu a khan lo deuh hlek a ni. A thawh hnihnaah erawh Chawiliana chu kang ve thungin a thawh thumna an han țan leh chuan Kapthanga chu kang ve lehin an hlim tlang dar dar hle mai.

Ti chuan nula rim tura inzui chhuakin Kapthanga lawmnu Zikpuii te runah chuan an kai ta. Kapthanga rin lawk ang ngeiin an khawnbawl upa fapa chapo tak an tette ațanga Kapthanga er ran tu leh nula rimnaah pawh hmeithai fa anihna hmanga meinei zet zeta țawng khum fo tu Chalchhunga pawh lo awmin Zikpuii kiangah chuan a lo tawlh hrut hrut a chu tia Kapthanga leh a khual țhian rawn inzui lut a hmuh chuan a hmel chu chawp leh chilha inthlak nghalin Kapthanga chu a khual țhianpa laka inthlahrung taka siam a tum ta hmiah a. Amah Chalchhunga lah pasalțha ve tawk tak a lo ni bawk nen khawtualah pawh zah a kaiin chapo hle lo phei se lang chuan mipui tam tak thlamuanna a ni ve ngei ang.

Chalchhunga chuan a kil thim laia țhu ve Kapthanga tih chhan zet chuan "Pasalțha khual kai thei lo thangtlawm lutuk pawh khualkaite zuiin an zarah a thang ve hiala mahse a than dan erawh lusei fate tih atan chuan a rapthlak mah mah a ni. A pasalțha zuite erawh ka dem hauh lo a phuba la tura kal an ni miaua mahse a ni khan zui chhan pawh nei loin hming than a chak vanga zui ve lek a ni si a"a han ti a a țhuihruaite pawh chu lo nui dar darin Zikpuii chuan nuam lo a tih hmel khawp maia. Mahse Kapthanga hming a sawi lang duh si lo chu tutan mah han huat vak chi a ni si lo thil dang sawi pui a han tum a mahse Chalchhunga erawh Kapthangan thawm engmah a rawn neih loh takah chuana thinrim zualin tih dan dang a dap kual leh ta. A tawpah chuan a hre chhuak ta a ni ngei ang ti fuh inti zetin a nui vur vur leh nghala rawn țawng chhuak lehin "Lalfanu te hi kan rin ang ngawt hi an lo ni miah lo țhin a nia, fel tak tak emaw kan tih lai te hian khawi lam pasalțha emaw te hi lo kawp ringawt an chinga kan Rangte lalfanu te kha kei zawng ka lainat tak zet a ni a pa khan a kawp pui pa lakah khan a tir phalin ka ring si lo. Mahse kha hun lo takah a thi ta hlauha a hahdam thlak hial zawk mahna a tan chuan"a rawn ti ta. Kapthanga pawhin zan dang zawnga a lo dawh liam mai mai țhin ngawt ang khan a dawh thei tawh hauh lo. He khawvela a hmangaih ber Rangte lalfanu thihna hmanga a rawn hmusit chu a rilru a nain hrehawm a ti hle. Kha lalfanu thihna avang khan rei tak a tawmim a mahse a nu fuihna avanga intichak lehin a hma aia pasalțha zawk nih tumin țan a la a a tet laia hmeithai fa anih avanga hmuhsitna a tawrh laia hmusit ve duh ngai lo tu Zikpuii nen chuan inhmel duhin bul an han țan thar ve a Kapthanga pawh a hlim ve leh ta tial tial a lalpa pawh a lawmin chutia a pasalțha chhuanvawrin nun thar a rawn zawh a hmuh chuan nuam a ti hle anih kha mahse Chalchhunga'n Lianthangi chungchang a rawn sawi chhuah takah chuan ding chhuak nghal zawtin a thinrim lutuk chu a khur dar dara Chalchhunga chu kawkin țawng chhuah a han tuma mahse a thei tlat lo a kha a chih tlat a ni. Chawiliana chuan rawn kuahin a hruai chhuak ta. A chhuah dawnah Chalchhunga lam hawiin Chawiliana chuan "Kan la inhmu leh dawn nia, pasalțha Kapthanga țhianpa hi Pasalțha Thanhranga fapa Pasalțha Chawiliana, țhian chhan thih ngam ka ni e" a han ti sak a.Chalchhunga hmelah chuan a hlauh zia a lang chiang hle mai. Țawng pawh țawng chhunzawm tawh loin Zikpuii bulah chuan țhuin a en ngai a en tlawk tlawk reng ringawt a. Zikpuii lah a rilru a nain țah hawm hawm mai a chaka chutia a kawppuipa rei tak a hmuh tawh lo a hmuh leh hmasak ber zana a mihring ten ber leh nin em emin chuti fakaua a hmusit mai chu a khawngaih em em a. Lianthangi chungchang a sawi te phei kha chuan a lo ip chawih chawih a a chhan chu Kapthanga thinlungah hian Lianthangi hi a thi thei dawn lo tih hrechiang ber tu a ni tlat. Mahse Kapthanga a hmangaihna chuan Lianthangi chu thik hauh loin Kapthanga chu a hrethiamin a lainat zawk em em a ni.

Kapthanga te chhuak ta erawh Zawlbuk lamah pawh kal loin Kapthanga te in lamah an luta an zu luh chuan Kapthanga nu chauh lo awmin a fapa hmelah chuan thil dik lo a awm tih a hai lo kher mai. Kapthanga'n chutia a nu a hmu chu a rilru te rawn na thar lehin a mittui a sur nghal zung zunga Chawilianan chanchin a han hrilh chuan Kapthanga nu rilru pawh a na hle mai. Chawiliana chuan lal hnena thlen țha a tih thu a sawi a mahse Chalchhunga khawnbawl fapa anih avangin thlen lo mai turin an han ti a. Mahse Chawiliana erawh chuan 'In lalpa hian he thilah hian dik taka ro a rel lo anih chuan kan khaw lamah in lo pem mai dawn nia kan lalpa pawh a lawm khawp ang" tih pahin a chhuak nghal daiha. Lal in thlen hmain Runthanga leh Chhuahchawnga te chu tawkin chanchin a han hrilh leh zung zunga an ni pawh chuan Kapthanga chu an lainat ve hle mai. Ti chuan lal in lama an pathuma kalin lal in an han luh chuan lalpa chuan țha taka lo lawmin zu te a lo zuk a Chawiliana chuan tap lama lo țhu lalfanu Zoliani amah lo nuih seihtu chu hmu mahse a nuih let thei hauh lo a rilru chhungril chu a na ve tlat a ni. Lalpa hnenah chuan Chawiliana chuan an kal chhan chu zep nei hauh loin a hrilh ta. Lalpa hmelah chuan thinrimna nasa tak rawn lang thuaiin Chalchhunga pa chu rum taka enin "I fapa hian min ti zak hle mai, ka pasalțha chhuanvawr heti khawpa hmusittu hi ka chhuah hauh lo ang" a han ti a Chalchhunga pa erawh hmel danglam pu miah si loa rawn țawng chhuakin "Lalpa ka fapa hian chutiang thil chu atih duh ka ring hauh lo a ni. Kan khual valte hian kan Zikpuii kianga ka fapa tlana hi an thik mai niin ka hria lalpa ka fapa leh a țhiante kan ko ve phawt dawn lawmni?" a han ti let a lalpa pawh chuan tlangaupa tir nghalin Chalchhunga te țhianzaho chu a zu koh tir ta. An rawn thleng chu dawt phuahchawp sawi nghal char charin Kapthanga leh Chawiliana te chu an rawn luh tirh ata chapo taka rawn țawng nghalin an rammutnaa an chet dante chu uan puiin deuhsawh takin Chalchhunga chu an țawngkhum a Chalchhunga rilru na in Kapthanga chu a țawngkhum ve hlak tiin an han sawi a Chawiliana thinrim lutuk chu inhumruh ngat ngatin a thlanfim a tla zawih zawih bawka. Chhuahchawnga chuan insum tura rawn mitmei vatin a ni pawh a inthlah dul leh rih a Lalpa chuan Chalchhunga te an țan huai em avang chuan Kapthanga bakah Zikpuii te chhungkua ko turin a ti ta. Runthanga chuan Chalchhunga hmela phur rukna awm tlat a hmuhin thiam loh an chang ngei dawnin a hre tlat Chalchhunga hian ruahmanna tenawm tak a siam fel diam tawhin a ring tlat a ni. Chalchhunga chhungte rawn thlen hnu chuan Kapthanga pawh mit meng nelawm loh zet pu chungin a rawn lut ve a. Lalpa chuan Chalchhunga thusawi te chu sawi chhawng zar zarin a dawtah Chawiliana thusawite chu a han sawi leh zar zar a Zikpuii te chhung chu zawtin a khawi lam nge dik zawk tih chu a zawt leh ta a. Chalchhungan an hausakna hmanga a lo hminfel diam tawh Zikpuii nu leh pa te chuan Chalchhunga chu an țan zawk ta tlat. A pa phei chuan khum pui lama țangin an țawng thawm pawh a hriat vek thu a sawi ta hmiah hmiah bawk si Zikpuii erawh a nu bulah dingin a kun tlawk tlawk a. Kapthanga thinrim lutuk chu tlan phutin Chalchhunga chu a biang dinglamah a hnek ta siah mai,khawih zui a tum lai takin Runthanga leh Chhuahchawnga chuan rawn dang vatin an buai laih laih maia. Chalchhunga pa chu rawn țawng chhuakin "Kan lal in meuh pawh zah pah lo a ka fapa kutthlak ngamtu chu i va huai pang pang ve, kan pasalțha i nih kan hai lo mahse i dik lohna hailan anih avangin lal ina mawi lo taka chet meuh pawh i hreh lo a maw, hmeithai fapa zilhna dawng țha lo ho tak hi chu inhnawk khawp mai" a rawn ti ta phiar phiar mai. Mahse lalpa lo inrawlh vatin "He lal inah hian kei aia thu in awm lo chu vangin ka thu inzawm lo anih chuan ka pawi insawi tihna a ni" a rawn tih takah chuan an han inbeng daia mahse Chawiliana chuan "Lalpa he lal inah hian rorelna hi a dik tawk lo deuh a ni e, i khua leh tuite chunga rorel tur chu nang i ni mahse i khaw mi leh sa ka ni lo a ka chunga ro rel tu tur i ni lo bawk. Dikna hailannan chuan leido pawh kan ni mai ta lawng. Bualthleng leh Zehtet pasalțha te che tla i hmu anga ti nia. Chalchhung kan la intawng leh ang tih hre reng rawh" tiin chhuah mai a han tuma mahse Chhuahchawnga chuan lo chelh betin "Lalpa kan naua hi a kum lam a la nauin a rilru a la puitling tawk lo deuh a ni. Eng pawh chu nise i thutlukna min han hrilh ve hram ta che" a han ti a. Darkawn lalpa rilru chu a buai kher mai amah lal huaisen dikna chauh duh mi anih avangin Bualthleng leh Zehtet nena leido nih chu hlauhna a nei lo a a chak lo zawk ni dawn mahse dikna hailan duhmi anihna avangin a chak lo zawng nih pawh a thlang ngei ang mahse Kapthanga a pasalțha chhuanvawr ber a ni a, a nun a enin Chalchhunga te puhlet dan hi a awih hauh lo mahse lai taka rorel duh mi anihna chu rawn langin. "He thilah hian Kapthanga hi thiam loh chan tir a ni a. Khawbawl upa fa kut a thlak man hi vawkpui a chawi ngei a ngai ang" a rawn ti a.

Chhuahchawnga chuan rilru na takin "Lalpa kan lawm e naktukah chawi tur chu kan rawn dah ang mahse Kapthanga erawh kan rualin kan hruai haw ve zawk ange" tiin lalin chu chhuahsan a tum ta a. Kapthanga chuan Zikpuii lo kun reng chu enin "Ziki thudik i sawi ngam lo maw? A țha e Mangțha aw" tih pahin a inher ve ta a. Mahse Zikpuiin "Lalpa thu ka sawi ve thei angem?" a rawn tih takah chuan ding chawtin Zikpuii chu a va en nghala Lalpa pawh chuan lo phalin chutah Zikpuii chuan thudik a sawi mai bakah Chalchhungan an neih rosum hmanga a nu leh pate a thlem dan leh amah ngei pawh Chalchhunga bakah ama nu leh pa ngeiin engmah sawi lo tura an vauna te chu a sawi ta vek mai. Lalpa chu thinrim taka Chalchhunga leh a țhiante bakah Zikpuii nu leh pa lo kun tlawk tlawk te chu enin. "In lal hi min bum ngam a maw mi tenawm ho? Zaninah la la hian ka khua hi chhuahsan rang rawh u" a ti tuar a Zikpuii chu enin "Chemte nang erawh he khuaah hian i la awm thei ang, ka lal in ațang ngei hian pasal i nei ang" a ti leh a. Chalchhunga pa khawnbawl upa lo țhu tum bar lam hawiin "Ka thusawi kha ka sawi nawn a ngai kher em ni zaninah la la hian ka hmuhphak loah thlawk bo rang rawh u" a ti leh tuara chu veleh Chalchhunga leh a țhiante bakah Zikpuii nu leh pa te chu an chhuak ta nghala an ruahmanna tenawm tak chuan Darkawn lalpa "Dikna ka țanna kawnga min daktu chu ka nupui pawh nise ka chhuah lo ang" ti țhintu thinbutut an kai chhuak tlat. Kar loah an chanchin chuan khaw chhung a al hneh kher mai. Mi dawheh leh rosum it vanga mi daw heh te țantute chuan hnawhchhuah tawkin chu zan khaw thim hnuaiah chuan pan lam tur pawh hreloin kawt chhuah lam an pan hnak hnaka.

Runthanga te pawh chuan lalpa hnena lawmthute an sawi zawh hnu chuan zawlbuk lam an pan ve leh ta a. A tuk zing a lo nih meuh chuan Buakthleng leh Zehtet lamte chu kawtchhuahah an awm țhap tawpa Kapthanga chuan chibai kual vekin dam taka thleng tur leh a hma thei ang bera rawn zin leh turin a chah hlawma Chawiliana en pah chuan "i thuchah chu ka lo sawi ngei ngei dawn nia" a han ti a nui put put chunga inherin khaw chhung lam a pan leh ta a. Runthanga te pawh chhuak nghalin an kal par par a tukțhuan kilna remchang an hmuhnaah ei relin an kal leh zar zar a. Chhun chawfak hun anih meuh chuan luite pakhatah chawl hahdamin an han insil thlan daia. Chawiliana leh Dammawia chuan zanriah hmeh atan tiin chakai chu man hnem pawh tum em em chuang loin an han dap kuala an chawlhna hmun ațanga kawi hnih vel an kal hnu chuan lui sirah chuan buk an hmuh bakah chu buka riakte chu an inkeng bawr hle tih buk chhunga an thil hnutchhiahah chuan an hre ta ngaih țha lo tak chungin buk bula mihring hniak pherh vengvung chu an han chhui ta tuibur hmuamda lek an chhui chuan an kal lehna tur lama mi pa pariat silai keng vek chunga thingkung phena lo ding an hmu ta. Hlauthawng taka let leh vat vatin Runthanga te hnenah chuan chanchin an zu thlen vata. Chutia anmahni lo changtu te chu tute nge niang an han ti sap sap a. Mahse Chalchhunga leh a țhiante bak ni theiin an ring lo a ni. Ti chuan anmahni changtute barakhaih turin Chawiliana te hmuhna lamah chuan an kal ta diak a.

Buk an han thlen hnu chuan thawm dim takin an mahni lo changtute chu an veh let ve ta. Rei loteah anmahni lo chang tute chu an zu hmu ta mi pariat lai an ni ve a silai an hum kim ve vek bawk avangin bawh buan buan chi ni hek lo an tawlh hnai hret hret a. Mahse Chalchhunga pasalțha vantlang ve tak chu a mawl bik hauh lo, an mi chante rawn thlen hun tawh tur an la rawn thlen theih si loah chuan a țhiante chu kokhawmin buk lama let anmahni khaw hlui a zan rei lama let leha Kapthanga va thah a Zikpuii ruk chhuah chu an rel ta. Chu tia let leh an tum lai tak chuan "Che tawh suh u" an rawn ti ta. Chalchhunga chu nui sukin "Ka rin dan chiah a ni, kan tlai hlek a ni e" tih pahin a silai dahin chung lamah ban a phar ta a, a țhiante pawh chuan a tih anga ti vein Dammawia chuan an silai chu a zu lakhawm sawk sawk a, hmun rual rem laiah hruai thlain eng vanga lo chang nge an nih an zawt ta. Mahse lungtum biak ang hlauh an ni hlawm tlat. An zinga pakhat chu Rengliana chuan țham tho lawpin "i hnar hi ka hlep dawn nge? I sawi dawn" a ti ta mai Runthanga chuan "Pasalțha Rengliana nunrawnna inkai chhuak palh ange" a rawn ti ve leh sak bawka. Chu tlangval chuan hmana ta tawh pasalțha Rengliana nunrawnna chu a hre chiang kher mai hmar tlangvalte hnar a hleh sak te,pawih tlangval inpe te saruak ngal ngata a haw tir te kha hre ve miau hek "Khua ațanga hnawh chhuah kan nih avang khan phuba laka kan thah vek hunah che u khaw lama let leh a Zikpuii ruk chhuah kan tum a ni"a rawn ti khur dar dar a Rengliana chu nui sukin "i ti țha e, khaw lama kan let leh a ngai dawn tlat, lal hnenah kan hlan dawn che u" a han ti a Runthanga chu rawn kal ve lehin Renglianan a dawp pa bawk chu rawn dawp ve lehin Zikpuii nu leh pate bakah Chalchhunga nu leh pate kha khawnge an awm? A rawn ti ve a chu pa chuan hlau tih hriat takin Rangte khaw lam pan phawt kan rel a chutah chuan min lo nghak dawn a rawn ti a Chawiliana chuan Thansanga chem pui chu lain Chalchhunga hmaah chuan a theh thla bawla "Kan intawng leh ta" tih sup pahin a țanhmun chu a siam rem ta nghala Chalchhunga chuan chem chu a en tlawk tlawk ringawt a, a phur loh hmel kher mai. Chhuahchawnga"n "pasalțha chem kha chhar rawh le i chak anih chuan tumah hi kan ti na lo ang che u" a tih takah chuan Chalchhunga pawh chu a phur ve leh ta deuh hleka chem chu chharin Chawiliana lamah chuan a tlan nghal thut a. Chawiliana lu chu sah phel vek tumin a chem chu a vai puat a mahse Chawiliana'n Chalchhunga chem dang tura a chem a vai chhuah ruala a ke dinglama Chalchhunga dul a tlawh nghal na avang chuan Chalchhunga chu a vial nghal ngawih ngawih maia. Chutah khur der der chunga rawn tho chhuak lehin Chawiliana chu a rawn bei ve leh a, mahse Chawiliana tan chuan infiamna a ang zawk mah a ni. Chutia Chalchhunga a tal chauh hnap hnu chuan Chawiliana hmaah chuan țhingțhiin a inpe ta. Chawiliana chuan a chem chu ak țhain Chalchhunga chu hnai set sawtah enin a chapona avang chuan a zilh ta hrep a. Chalchhunga chuan kun tlawk tlawk chungin a lo ngaithla a, a inchhir thute leh nun ngil taka a nun ve ngei tawh tur thua a intiam hnu chuan khuaah pawh hruai let leh loin an kalsan ta zawk a.

Rengliana chuan "Chawia, mi lu i khai leh mai dawn emaw ka lo ti hman a. I chet dan kha a mawi khawp mai. I pa pawhin a chhuang ngawt ang che" a rawn ti a. Chawiliana pawh chuan, "Ka lusei pui, kan leido leh ka mimal hmelma em pawh ni lo lu ka lak chuan pialralah ka pa ka hmu ngam dawn lo a ni" a rawn ti ve bawk a. Thanhranga thihna avanga rawng taka an chetna chu a tawp ta lusei pasalțha rilru diktak pu leh tawhin, Thanhranga thihna avanga an phuba lakna chuan anmahni nun pangai lusei pasalțha nunze mawi takah a hruai let leh ta a ni

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

BUALTHLENG MAWITU BUNG - 55 (BUNG TAWP BER)

BUALTHLENG MAWITU BUNG-1

PASALṬHA LIANMAWIA BUNG - 1