BUALTHLENG MAWITU BUNG - 42
Bualthleng khua an han luh leh meuh chuan Thasangate chu mahni in thleng an ni bawk nen an hah a damin, nuam an ti sawng sawng hle mai a. Tlai ni nêma lut an ni bawk nen boruak dai nuam tak hnuaia an ngaih em em anmahni khua ngei an han lut chu an thaw sawng sawng mai a ni. Thansanga in thleng chu a nu leh a nau chuan an lo chiau au vat a, an kalna chanchinte an han zawt sawk sawk bawk a. Thansanga'n Zoliani ei rel mek a hmuh chuan khi sukin "U Zote khawnge ka u hi?" a han ti a Zoliani chuan lai tih hriat takin "Min u kher suh a hma paw'n min u ngai loh kha, dai hnaiah Doliana sava a veh pui anih kha a lo haw țep ang" a ti a, Thansanga chu a han insil thlan dai sawk sawka leihkapuiah chuan țhuin thil chi hrang hrang a ngaihtuah kuala, tunah chuan nupui neihnaa dal tu ber a uin a nei ve ta bawka, muangmarin han ngaihtuah ve a ngai a ni ti rilru nauh nauhvin an kawtkaia Doliana iptepui puar deuh âl ak chunga a rawn tlan chu hmuin a pan vata, Doliana chuan "U Sangte ka pe ve ang che, U Chawia'n a perh tlâk sa min pe vek a, ka ngah lutuk" a rawn ti a, inchhung lamah tlan lut nghalin "A pi, U Chawia'n a perh tlâk sa min pe veka sava ka nei tam lutuk ka pe ve ang che u" tih pahin "Hei hi a pi ta tur, hei hi U Thangtei, hei hi U Sangtea, hei hi U Chawia țhiannu" a han ti a Pi Țialthangi chuan nuih insum deuh takin "Taite, tunge U Chawia țhiannu chu?" a han ti a chu veleh Doliana chuan Zoliani chu kawkin "He nu hi, engati nge a țawng ve ngai miah loh a?" a han ti zawm zata Pi Țialthangi chuan "Taite, U Zotei anih kha aw, han ko chhin teh a fel a nia" a han ti a Doliana lah chuan "A țawng thei lo a maw ka tia lawm" tih pahin a ko zak chu pawn lamah tlan chhuakin leihkapuia Chawiliana lo țhu ve chu a hnungah va bei thlawpin "U Chawi naktukah min hruai leh rawh aw" tih pahin an inlam panin a tlan nghala, Lal in kawta Parmawii thing seng chu hmuin "Nute, sava ka nei tam lutuk a nia" tih pahin a han ban nghal a Parmawii chuan "Ehe, Taite a hi Pasalțha i ni tawh anih hi, lo kal rawh lut ang, i pa va hmuh la a lawm viau ang" tih pahin a kai lut ta a.
Zan riah ei khamah chuan Thansanga te chu Lal inlamah an leng luta Lal Rengliana hnenah chuan an zinna chanchinte hrilhin an thil tawnte chu an han sawi a, Lal Rengliana pawhin a chhuan zia lan tirna'n zu a lo zûk ve bawka. Parmawii hmel thla engin a chhun pawt pheu a han hmuh chuan Thansanga chuan han kuah vawng vawng a chakin a thlahlel hle mai, mah se an kiangah an țhiante an titi ve reng bawk nen kut insuih riala țhu dunin, an hma hun tûr dâwnin, fanau maltluan chawi dun hun turte thlengin an han sawi duna, an hlimin chu zan chu an hmang nuam hle tho mai.
Dimlam khaw lamah erawh an Lal inah chuan Lalnu Hratzaui chu thinrim eng phiara ang tawn tawnin "Pu Zangaia leh afapa a huat zia chu a chhak chhuak mawlh mawlh mai a" a kiang lawka țhu pawih pasalțha tih a hmel en reng renga hriat em em, a awma sapui tin ser awm thla ruak chu rawn țawng chhuak vein "Phuba chu kan la ngei tur a ni, mah se eng tianga chet nge kan duh i han sawi ho teh ang u" tih pahin Lal nu chu a han kiai zeuha. Upa pakhat chu rawn țawng chhuakin "Lalnu min hrethiam la kei zawng a dawih chan ka lo chang mai a nge, an ni ralhrat zia kan hre tawha hriat nawn leh hi ka duh tawh lo a ni" a han ti a chu veleh pawih pasalțha chuan "Upa ni tlâk pawh zuk ni hlek lo che a" a han ti a Khawnbawl upa lah lo duai hek suh "He khuaah hian enge tih tur i neih a i rawn kal zin tak viau mai a? Tiin Lal nu nen a rinhlelh rûkna chu ti langin a rawn chhang ve siah maia. Dimlam Lalnu rawllai di pawih pasalțha huaisen chu rawn ding chhuak hluaiin" He khuaa ka tih tur hi nang mi dawihzep khan mi zawh a ngai lo ang, Pasalțha Chhawnlinga hian kan lusei ho chu an huangtau man ka hmuh tir dawn tih ka tiam a che u"vin zetin a han ti a Khawnbawl upa chuan "Anih chuan kal ta mai che, tu'n kan dal lo che, kan tlangvalte'n nunna an chân leh hi kan hlau tawh a ni kei ni chuan" a han ti a, a hmelah chuan zâmna hmuh tur a awm lo hle, Lal nu chu rawn dingin "Phuba ka lâkna kawng dâl tumtu apiangte chu ka khua hi inchhuahsan nghal thei ang" a rawn ti a, khawnbawl upa chu a rilru a nat hmel kher mai Lal nu en pah chuan "Zaute a țha e, ka chhungte nen kan chhuak ange. Mahse, Pasalțha Zangaia'n i pa a thah hnua enkawl seilian tu che chu ka nu leh pate kha an ni tih i hre reng țhin dawn nia" tih pahin a chhuak ta a, Lalnu pawh chuan a naupan tet ata unaupa anga a neih ve țhin laka a țawngkau chheh dan chu a inchhirin hrehawm a ti hle, a phuba lak duhna chuan a bual â vek a ni tih inhre chhuakin pawi a ti hnuhnawh hle mai a. Pasalțha Chhawnlinga'n "Lalnu khua an chhuahsan hnu lawkah va that phiar teh ang u, kha tiang mi tenawm kha dam reng tlâk a ni lo ve" a han ti a, khawnbawl upa dang ho chuan an melh rum nasa ngei mai, Chhawnlinga lah chuan a huat thla la awm tur tawk leka awmin khawnbawl upa ho chu meinei takin a han nuih sawh thul mah se Lalnu chuan "Ni lo e umzui kher an ngai lo, kan hmelma an ni hleinem" a rawn tih chuan a nui hmel chu a tawp rang kher mai, mahse engmah sawi zui bîk loin a țhu tum vuau mai a, khawnbawl upa ho lah chuan a tih ang chiah chuan an rawn nuih țha hlawm bawk nen a thinrim chu a insehruh ngawt ngawt mai a.
Pasalțha Chhawnlinga pa hi Pasalțha Mungthangliana (Dimlam Lalnu Hratzaui pa) aihnahphah pui ber Pasalțha Sangchhuma a ni a, khaw khatah an chêng dun țhin nghe nghe, mah se Pasalțha Mungthangliana kha Lal nen an inhmuh thiam loh avangin Hratzaui tleirawlh tirh hian khua ațanga hnawh chhuah a tawk ta a, khaw dang bêlin a han awm a,chu khuaah ngei chuan a ni Pasalțha Zangaia khan a lu a lâk, chuta chin chu Pasalțha Mungthangliana nupui leh a fanu chuan khua an luh tirha an thlenna khawnbawl upate chhungkua chu bêl chawtin an ni pawhin fanu tak tak anga enin an lo tuam hlawm bawk a ni. Chu khua chuan khaw thar kaiin an khaw thar hmingah Dimlam tih chu an sa bawk. Dimlam an kai ațanga rei lo teah Lal fapa leh Mungthangliana fanu chu an innei ta maia. Hun kal zela an Lalpa thih hnu chuan a fapa chuan Lalna chelh chhunzawmin Hratzaui pawh Lalnu a ni ta maia, Lalnu anih takah chuan an khaw pasalțha ni bawk, amah leh a nu baihvai taka an awm laia lo tuamhlawmtu pa fapa, chu khawnbawl upa atan an seng lut ve bawka. Mahse chu khawnbawl upa bawk chu amah ngeiin a hnawt chhuak leh ta a ni. Thinurna hian mihringte hi khaw hmu loin min va siam nasa tak em.
Chutia Dimlam Lalpa thih thu a hriat veleh chuan Lalnu Hratzaui hmangaih hmasa Pasalțha Chhawnlinga chuan lo hriain, Pasalțha nun rawng leh sual tak anih vanga an khaw nula hoin an neih duh loh, tun thlenga la leng reng chuan a rawllai di chu a rawn pan rawih mai a. Lalnu Hratzaui pawhin a hmangaih hmasa ber a hmuh leh chuan pasalțha ral hrat tak a ni ve bawk nen phuba lakna remchangah hman a tum ta a, mahse a thu hnuaiah a dah ngawt theih bik si loh avangin amah a la hrisel țhain a la valai ve bawk nen Chhawnlinga tan chuan a inhlan ta fo mai.
Sengzau khaw lamah erawh Pasalțha Ginliana chuan a aihnahphahpui a makpa ni bawk Pasalțha Singlawia fapa ,Singlawia pawhin a hmuh ve hman tak loh chu pawmin a tupa nui ker ker karah chuan a ngaihtuahna erawh Bualthleng khuaah a awm daih thung a. Mahse, an ral hrat zia a hriat miau avangin pawng beih chi an nih loh zia leh pasalțha pawh tam ve tawk tak nih a ngaih thu a hre chiang hle. Rengbawk Lalfanu Chawngpuii tuna a nupui ni ta chu en vang vangin, a lung a awi hliah hliah maia, țha a ti ve hle. Kha tia Thansangate'n Sengzau an chhuahsan hnu lawk khan Ginliana leh tlangval dang panga te chu Hmar ho khaw awmna tlawhin, phuba la duh khua an awm chuan khawm chhoh zela an khaw lam a țanga kal pui an ni a, mahse, an beidawng ru hle an pasalțhate'n duh țhin mah se, an Lal te emawin an lo phal sak leh ngai si lo anmahni chauh chuan an chak tawk si lo an beidawng chu Rengbawk Lal inah an lut rawih maia, Rengbawk khua hi buaina ințanna anih angin an ni tal chuan an puih theih an beiseia mahse tlangval an ngah loh zia an hre chiang hle. Ginliana'n Chawngpuii a hmu chu Bualthleng leh Zehtet rûn lam reng a lang ta lo. Lalpa Chawngzathanga hnenah chuan a dil ta tawp maia. Lalpa Chawngzathanga chuan tih lungawi loh a hlauh em avangin a phal ta a. Lalfanu Chawngpuii chu Sengzau monu a ni ta a ni.
Hun a liam zela Bualthleng khaw ho pawh dan ngai tein lo lam hna țul te an thawk mawp mawp maia, pawih ho, paite ho leh hmar ho leido ni mah se an chak tawk loh zia an hriat avangin an lung a muang dar dar hle. Mahse an rin loh takin ni khat chu Thansanga nau Thangliani leh Lal fanu Biakmawii thing phur chu an haw thei ta reng reng lo mai. Lalpa Dohranga'n a thih hmaa a chah kha hre rengin Lal Rengliana chu a rilru a buai hle mai a, Biakmawii leh Thangliani bo chu a khaw nawtin an zawng ta, ni thum lai an zawn hnu pawh chuan an hnuhma awm ang pawh an hmu si lo, palai an tirh tawh angin Zehtet lam paw'n an lo zawng nasa ve tho mai Lalpa Puithanga phei chu a mang angin Rengliana Lalna a la rei si lo, amah hi an pa en ber a ni tawh tih a inhre ve bawk si a, a fapa thar Kapthanga te(Kapthangi hi a lak thu kan sawi tawh kha Lalfapa tiin kan sawi zel tawh ang) chu a tur chhen reng maia. Chawiliana chuan thil kal dan a chhut a chhutin an hmelma te bak an nih a ring ta hauh lo. Runthanga hnenah a han sawia Runthanga ngaihdan chiah a lo ni ve bawk a. Lalpa Rengliana hnenah chuan an han sawia an pathum chuan ro an rel ta ringawta, chu mi ni zanah la la chuan Runthanga leh Chawiliana te chu Dammawia nen Dimlam lam panin an chhuak ta nghala, zan lama an chhuah loha chhun lama an kal chuan khaw mipui tlawmngaiten an zui an hlauh vang a ni, thu chiang awm si lo a mipui tih phawklek kha țha an ti lo a, Thansanga leh Liansanga bakah Hmingthanga pawh Rengbawk khua leh Sengzau khaw lam pan turin an kal ve bawka. Zing karah Zehtet khua va thlengin Lal inah chawhma chhung an han chawl hahdam tetea chhun chaw fak zawh hlimah chuan Kapthanga hoin an chhuak ta nghala.
Pasalțha Chhawnlinga chuan Thangliani chu it hmel taka melhin khum pui kai pui a chak zek zek hle, mahse lo rum tak lo melh tu Lalnu Hratzaui chu a han nuih tlawn leh rih tete a, mahse Thangliani a itna chu reh thei hek lo, hma lak dan tur kawng a dap chung reng mai a. Fing taka ruahmanna siamin Lalnu chu a hmin thei ta. Tlangvalte chuan Thangliani chu hnuk chhuakin khaw dai lam an pan pui ta a, an kal hla tawk ta maw tihah chuan Thangliani chu thingkung pakhatah an phuar bet ta a. Thangliani hlau lutuk chuan ngaihdam dilin a țap reng maia tlangval pakhat chuan a ka a rawn hnawh sak leh hmak bawk si. A beidawngin thi ngei tawh turah a inngai a, chu tih lai mek chuan tlangval pakhat hian pitar pakhat phuar hlawm chunga rawn hruaiin Thangliani bul lawkah chuan chu pitar lu chu an tana a hmai te chu nasa takin an sawi sa a, a hmel hmuh tlak a lawi pawh a awm lo a ni. A ruang chu khamah paihin pitar lu nen chuan an let leh ta a. Thangliani rap lutuk chu a dang sawp sawp thei hial a ni. Zanlai ar khuan hnu lawkah chuan Thangliani chuan thawm a hre ta, a hlauh a zualin zan thimah lehnghal chutah a ril a țamin a chau tawh bawk si, a rilru chuan a unaute a ko nasa hle maia. Chu tih lai chuan thawm pawh lo hnai zelin Lal ina pasalțha a hmuh rothap hmel zet kha meichher nen a rawn lang ta hlawl mai. Thangliani an phuar na chu a han phelh sawk sawk a. "An ti na che em" tih paha a chul kual vel chu Thangliani chuan a hlau kher mai, "Thu awih takin awm la, i dam khaw chhuak ang" tih pahin Thangliani puan chu a phih thla ta lawp mai. Thangliani chu inhup nasa teh mah se Chhawnlinga chuan a vau bet tlat bawk si it hmel taka amah thlir rengtu Chhawnlinga chu en pawh en ngam loin zak takin a țap zawih zawih maia, a rilru a na in a nu a ngaih a zual hle mai.
Chu hmeichhe țap thawm chu Dammawiate pawh chuan an hnaih chho zêl a, meichher eng hnuaia nula pakhat saruak veka ding leh a hmaa pasalțha pakhat lo ding reng chu hmuin Chawiliana chuan "Ka farnu ngei anih saw" a ti sapa Dammawia chuan "A va tenawmin ka ngeng a va chhun em, ka nau kan lo kal e hlauthawng suh" a han ti a Runthanga chuan "Kan va pawh mai chuan Thangtei nunna kan chân a hlauhawm bakah Biakmawii he lamah a awm ve lo tih kan hre tur a ni. Khaw lamah Dama Chawia nen han kal u la Biakmawii han zawng ang che u, he lam chu ka kutah dah rawh u" tiin chu pawih pasalțha hmachhawn tu nih chu a chuh ta rap mai le. Chawiliana chuan a farnu kalsan chu hreh hle mah se upa zawkte thu hnial chu duh loin phur lo takin khaw lamah chuan an kal ta a. Khaw chhung chu a thimin kal thiam pawh a harsa hle mai, meichher chhit ngam a ni si lo. Lal inlam panin an kal zel a. Lal inchhunga mei eng de va va an hmuh chuan mak an ti hle mai, hmanhmawh taka pan sawk sawkin Lal in hnuaiah chuan an lut ta. Lalnu Hratzaui chuan Biakmawii chu kekin "Dawt i sawi a maw, i laizawnnu hur lutuk khan ka pasal min thlem chhuah sak hi i hmu em? Khawi lam panin nge ka pasal chu a kal sawi rawh" a ti hrawka. Biakmawii chuan țap chungin "Ka pi ka hre lo a ni min ngaidam rawh" a han ti a.
Lalnu Hratzaui chuan Biakmawii'n a hre lo tak tak tih leh Chhawnlinga bumin a awm tih chu hre chiang hle mah se a thinrim hrikthlakna neih chhun a ni tlat beng hawi sawkin "Dawheh lutuk" tih pahin chil a han chhak tlawrh a. "Kan tlangval tirhte'n in khua an thleng tawh ngei ang. An rawn tlan vat lo che anih chuan keimah ngei hian ka that ang che" tih paha ben leh a han tum chu ban tha chak tak hian rawn man betin "Kan farnu hi kut i thlak ngam a maw" tih pahin Dammawia chuan Lalnu Hratzaui chu lal in chhuat laiah chuan a beng thal tawp maia. Biakmawii taksa bal tak leh sam thur bim bem hmek cher dâk bawk si chu an lainat kher mai. Biakmawii chuan Chawiliana chu kuah thlawpin "In va thang rei em em ve, Thangtei an that a sin" tih pahin Chawiliana awm chu a chum sak dawp dawpa. Chawiliana pawhin insum har a ti hle, mittui khap per sak sak chungin "Biaki Thangtei chu a țha e, nang pawh, kan hruai haw ang che" tih pahin Dammawia'n Lalnu chhir a tum lai tak chu khapin "Dama hmeichhia anih kha, a tawk e" a han ti a Dammawia pawh chu tawp chatin Lal nu chu a han țhut chilh a hnai set sawta melh chungin "Lalnu hetianga che lo hian min cho zia thu rawn thawn la, i tlangvalte rawn tir bawk la mipa leh mipa chu kan insat bung nuai mai ta lawng. A chak lo zawk zawk khua inram sakah kan ti nghal anga" a han ti a Lalnu Hratzaui chuan "Ka pasalțha a rawn haw hunah in chak lo ang" a han ti zo chiah chu a luah tak enge mawni hian rawn deng dawtin a hmai chu a huh nal nghal hlup bawka, a rim pawh a thang țha kher mai. Runthanga leh Thangliani lo ding dun reng chu a hmuhin thinrim takin a han hawi kuala, tap lam a va hawi chuan leh Chhawnlimga lu bung chu a lo meng kuau maia Lalnu Hratzaui chuan a rap hle, a hmai chu tuai sawk sawkin "Ka nuțapa thin thawk hi intuar zo hauh lo ang" a han ti leh a mahse Dammawia chuan "Kan rawn kal hmasak pawhin i sawi tawh kha Lalnu, tin kan rawn kal lama kan hmuh Țhangzing khaw khawnbawl upa thar, he khúa ațanga i hnawh chhuah tak bak kha nuța i nei em ni? I laka zahngai turin min la ngen lawm lawm a sin, dawt hmanga min tih țhaih i tumna hi engah mah ka ngai hleinem"a han ti a Lalnu Hratzaui sawi tur hre lo chu a meng kawk kawk a, mak a ti bawk si, a hnawhchhuah ngeiin zahngaihna a la dil sak chu mak a ti ngei mai. Runthanga chuan "Lalnu i hmaa ding kan nau kan pasalțha kha, kan khaw innghahna pakhat anih kha, a pa chu Țhangzing Pasalțha Mungliana saw a ni a sin. Lalnu Pawih fa mah ni se, lusei zinga seilian a ni a, mah se a hnam puite hi huatna a nei hauh lo che u a sin, a farnu in hruai luih sak vanga an chet dan khan i rilru a ti na tih kan hria, mahse tawk tawh rawh se, nang hi he khaw innghahna i ni a sin" tih pahin Thangliani leh Biakmawii chu hruaiin a chhuak ta hmaka. Dammawia chuan "Lalnu i hnam pui tho ka ni a sin. I chanchin hi i nuțapa khan min hrilha ka tawrh ang em hi chu i la tuar hleinem. Pawih pasalțha fa ka ni tih ka inhriat zan khan thih ka duh a sin. Khuanu hi ka dem hial a ni. Mahse ka inchhir ta hauh lo tunah hian, hnam huaisen pahnih inkara piang ka ni hi ka lawm hle tawh zawk a ni. " tiin a chhuak ve ta nghala" Chawiliana chuan Lalnu i palai tirhte kha dama an lo haw beisei lo la, kan farnu te tawrhna kan thungrulhna che u ah ngai zawk ang che" tih pahin rapa sarep inthiat țun chu banin a chhuak ve ta nghala.
Thansanga leh Hmingthangate thinrim chu Liansanga chuan a khap hram hrama, Rengbawk khuaah an awm si lo, Tuipang khuaah lah an awm loh bakah an Lal fanu naupang zawk chuan Chawiliana fapa tlei tawh tak a lo pawm reng tih an va hmu chhuak leh bawk nen, Kapthanga ve thung chu a rukin a nui suk suk a Lal fanu upa zawkin a fa a pai ve lo hlauh chu a lawm rilru hle mai. Khawfing chah fel rual Sengzau khaw mipuite tui taka an la mut siai siai lai chuan Kapthanga chuan Lal inkawngka chu dimtea hawngin, a rin lawk ang ngeia amah silaia lo tin reng tu Lal fapa Ginliana chu nuih sukin "Buaina siam tuma rawn kal kan ni lo e, thil thlen danin kan pawi a sawi anih erawh chuan in khua hi zing khawvar anih meuh chuan khaw ram a ni tawh ang" tih pahin Lal fapa Ginliana silai kaw hmawr chu hup sak hmakin "Sangte rawn lut rawh u" a han ti nghala Ginliana chuan a rilruin heng ho huaisen zia hi ka hmu tam telh telh ta mai a ti a Kapthanga rawn chet dan chu a huaisen thlak ve em bawk a ni. Thansanga te an rawn luh hnu chuan Lalpa pawh rawn tho ve mekin "Lusei pasalțhate u enge ka Lal inchhungah inrawn tih" a han ti nghala. Kapthanga chuan "Lalpa, kan farnute pahnih bo kan rawn zawng a ni" a han ti nem duaia Lal fapa Ginliana chuan "Lusei nula ru turin saw chen chen kan rawn kal peih love" a rawn ti ram hmaka Thansanga chuan "Ka farnu neih chhun leh ka țhiannu zawng tur hian kawlkil thleng tei pawh ka peih e" a ti ram ve hmak bawk a.
Kapthanga chuan Ginliana leh Thansanga mit tla lo lêka an inmelh ngawt ngawt chu khap vatin "Duh tawk u la, ka thusawi ngaithla rawh u, Lalpa nangni hi rinhlelhawm ber tur inni tih chu i inhrethiam ngei ang, khawngaihin thudik min hrilh rawh" a han ti a Lalpa chuan "Ka fapain a sawi tawha sawi nawn kher a țulna ka hre lo e" a han ti a "Sawi nawn turin ti ta che i la" ti tu Lusei tlangval la naupang tak mitmeng fiah kak mai leh hlauhna a hmela awm hauh lo Hmingthanga chu enin "Tlangval pasalțha nun kawng zawh țan mek i ni a, i ute hian nun dan mawi an hrilh lo che a ni chek ang chu" a han ti a Kapthanga chuan lo khap vatin "Lalpa buaina siam tuma rawn kal kan ni lo, țha taka inbiak kan duh a ni" a han ti leh a mah se Lal fapa Ginliana'n "Ka sawi tawh kha i hre lo a mi, kha kha thu dik chu a ni e, buaina siam tum tak tak innih loh chuan chhuak rang rawh u" a rawn tih takah chuan "Țha tetein kan sawi fel ang chu tiha, i hmanraw hman duh ber rawn la la, pawn lamah ka lo nghak ang che" tih pahin chhuah a han tum a Thansanga chuan lo chelhin "U Kap i naute kan awm hi, he Lal fapa tlaktlai lo, țhiante rammut laia khaw lama lo tawm bo mai mai hi chu ka chan pual a ni e" tih pahin a chhuak ta nghala. Ginliana chuan a makpa Singlawia'n kal ve a phal sak loh vanga khaw hmun nghaka a lo awmna Thansanga'n deuhsawh nana a hmang chu a thinrim hle mai Singlawia fapa rawn tho chhuak hlawl chu koin "Ka fapa, i pa phuba ka la dawn e, min lo en rawh" tih pahin a samah a han chula a chhuak ve ta.
Zing kar kara Lal muala chem inkhak ri leh inhrosa ri a an hriat chuan khaw mipuite chu an lo pungkhawm chak kher mai. An hmelma hman lawka an khua ngeia rawn che tawh pasalțha Thansanga leh an pasalțha Lalfapa ni bawk Ginliana inbei mek an hmuh chuan tlangvalte chuan ralthuam an chuh sap sap a, mahse leihkapui lama Hmingthanga'n an Lalpa silaia a tin reng an hmuh chuan tumah chet la ngam an awm lo a. Lal inchhung bang awng ațanga lo veng rengtu Kapthanga'n Chawngpuii a hmu thut chu mak a ti hle mai. Chawngpuii pawhin Kapthanga a hmu chu a phu zawk maia pawn lam chu hawi vatin a thil va hmuh chu mak a tiin a nghilh dup maia. A pasal leh a mipa tawn tawha a rilru luahkhat reng tu a theihnghilh theih ngai loh, an khuaa rip chhunga an dah laia a hmuh, amah ngeiin a puih avanga nung dama la awm Thansanga a hmuh chuan khaw dang reng hawi sawn loin a en tlawk tlawka, a pasal neih dawn zan thleng pawhin Thansanga hmuh leh a chak em em kha a ni a. Ginliana chuan a malpui kak duai chu na a tiin, chet sawn pui har a ti tawh tak zet Thansanga erawh a la zuang theuh theuh mai si. Hmingthanga lah chuan "Sanga ka lo bei ve tawh dawn em ni, i in zuang chau mai dawn" tiin Ginliana tan ngeiawm takin a la rawn țawng zui bawk nen Ginliana thinrim chuan Hmingthanga chu kawkin "In lu ka la ve ve ang" a han ti rawka Hmingthanga chuan "A teuh lo mai, i hma lam kha en la i him mahna" a han ti a Thansanga a lam pana lo tlan mek chu hmu nghalin Thansanga chem rawn vai chu dan tumin a chem chu a vai chho ve a, mahse Thansanga chem vai chu a na bawka Ginliana chem chu per lawpin a ban bul chu a thler leh nghal hlawk bawka.
Thansanga chuan Ginliana lu chu lak tumin a chem chu a han vai kanga mah se "Thansang, khawngaihin" ti a rawn tlan hlawp hlawp lam chu a va hawia Rengbawk Lalfanu Chawngpuii țap pur chunga rawn tlan a hmuh chuan a phu zuk a, a lo en reng ringawta Chawngpuii chuan a pasal chu rawn kuah thlawpin a țap nghal hawm hawma, Ginliana pawh chuan lo kuah let vein "Chawngpui kal rawh le, pasalțha thih dan tur dik takin ka thi dawn e" tih pahin a nam sawna "Lusei pasalțha ka lu chu la rawh le" tih pahin a țhingțhi ta. Thansanga chuan Chawngpuii'n țap chunga a lo en reng chu melh tlawk tlawkin an inhmuh hmasak berna hmunte a han ngaihtuah chhuaka, Ginliana țhingțhi mek chu a zakah lain "Tho rawh le,i hliam hi enkawl vat a ngai a ni" tih pahin a han kuah a, Ginliana'n mak tih hmel taka a lo en chu hawi sanin "Chawngpui i pasal hian bawlpu a mamawh e" tih pahin Ginliana chu Lal in lam panin a kuah bai chho auh auh a. Thansanga'n a vawi khat nana "Chawngpui" tia a koh a hriat chuan Chawngpuii chu a nghing deuh lawih hian a inhria a hmanhmawh takin bawlpu inlam panin a tlan ta a. Ginliana hliamte bawlpuin a han sawngbawl sak zawh hnu lawkah chuan Kapthanga chuan "Kan chhuak leh mai ange, kan farnute chu he lamah an awm lo a ni tih kan hre chiang tawh e" a han ti a Ginliana chuan mu chungin "Țan ho puiah min rawn sawma kan lo hnial fithla ta anih kha, Dimlam khaw lamah kal u la, inhmuh ngei ka ring" a rawn tih chuan Thansanga chuan "A ni maw, kan lawm hle mai Lalfapa, Dimlam khaw lamah chuan ka u te an kal e, an inhmuh tawh ngei ka beisei" a rawn ti a. Lal in chu chhuahsanin lal tualah chuan an han chhuka ti chuan kawtchhuah lam pana kal an tum ta. Mahse "Thansang" tih ri avang chuan ding chawtin Chawngpuii rawn tlan thla hlawk hlawk chu an en țhapa "Thansang ka lawm e, hrilh tur tam tak che ka nei a sin, mahse hrilh thei che ka ni tawh lo tih chu he khaw monu ka ni tih i hriat ațang khan i hrethiam ngei ang, kha hei hi inhnawhpuarna'n hmang rawh u" a han ti a Thansanga chuan "Chawngpui ka lawm e, lalnu țha tak i la nih ngei ka beisei" a han ti a
Kawtchhuah lam pan chuan an kal ta. Mahse an beisei loh takin kawtchhuah lamah chuan Lalpa hoin tlangval ho ralthuam keng țhap an lo awm a Kapthanga chuan "Naute u che tak tak i la a ni maia lawm, kan khaw hmuh tawpna ber a nih dawn hi hre rawh u, Sanga Chawngpuii sarep pai che chu kan ei hman loh hmel" a han ti a, Thansanga chuan zam hauh loin "A hmelah khan a thinlung luahtu dik tak ka ni tih a lang reng tho a lawm" a ti a Hmingthanga chu lo nui chhuak hawk hawkin "U Kap thihna hmun tur a tan chuan a va hla deuh ve le aw" a rawn ti ve bawk a.
Sengzau Lalpa chuan Kapthanga mitah tak en chungin "Ka lal ram chhunga in duh dan danin inrawn che a, ka fapa in hliam bawka, ka zawt ang che u Lusei pasalțhate u keini inkara inhmelmakna hi tawpin, buaina insiam tawn tawh lo turin in intiam thei em? In thei lo anih chuan in thi ang" a han ti a. Kapthanga chuan "Lalpa i duh ang ngei chu ni rawh se. Min bum anih erawh chuan kan phuba rawn la tu turte hi i dawl zawh chi an ni lo tih i hriat kha" a han ti ve sak bawka. Sengzau Lalpa Ginthanga chuan "Anih chuan in kal thei ang, buaina min rawn siam sak tawh lo u la keini pawhin kan siam sak tawh lo ang che u" a ti a Kapthanga chuan "Lalpa puihna i mamawh hun apiangah i tana awm reng kan inhuam e, i fapa hi nang ai maha Lal huaisen leh Lal țha a la nih ka ring" a han ti a a fapa chhuang em em rengtu Lalpa Ginthanga chuan Kapthanga chu chibaiin Thansanga chu a chibai leha Hmingthanga a chibai chuan chawl detin "BUALTHLENG MAWITU pasalțha huaisen i damni hrui ang sei mawlh rawh se" a han ti a Hmingthanga chuan "Lalpa ka lawm e" ti a chhangin an inthlah liam ta a.
A ngaihnawm ṭhin e
ReplyDeletengaihnawm hle mai
ReplyDeleteA dawtleh va nghahhlelh awm thin em, a ngaihnawm lutuk e.
ReplyDeleteI exam naah tha tak in ti la, dam reng la, hlim reng ang che
Ngaihnawm e
ReplyDeleteNgaihnawm lutuk
ReplyDeleteTha lutuk
ReplyDeleteMut atui lh dawn khawp mai a,a ngaihnawm bawk si.....
ReplyDeleteA ngaihnawm. Chhiar leh vat2 a chakawm
ReplyDelete