BUALTHLENG MAWITU BUNG - 51
Lalnu Sangliani'n a laizawnnu a han hmu chu kuah nghal thlawpin rei tak inhmu tawh lo an ni bawka, an inngai dun viau a ni ngei ang. An ṭap hawm hawm bawk a, hlim tak leh ngaihngam taka a pa Lalna ram chhuahsan tu Lalnu Sangliani'n a seilenna khua a luh leh meuh chuan a pa hmel hmuh tur a awm ta lo. Lalnu Sangliani chuan a fapa Ramtea chu he khuaa a hruai ve tawh anih avangin hmelhriattirna te a nei lem lo a, a fanu erawh koin Parmawii, Biakmawii leh Sangzuali te chu a hmelhriat tira. Parzaliani te nufa pawh chu Lalpa Rengliana chuan Sangliani te chhungkaw hnenah chuan in hmelhriattirna te e nei ve bawka. Chawiliana chanchin an han hriat chuan an khawngaih hlawm hle a, hman lawka sapui laka an khua lo chhanhim tawh tu anihna kha an la theihnghilh bik lo hle. Zanriah kil lai chuan Lalnu Sangliani chuan "Biakte pasal neih i tum lo em ni? Mawitei i dal riaua ka hriat tlat chu le?" tiin a han fiam a Sangzuali chuan "Ka u, a nei ve ngei dawn chiang alawm, lo ngai tak rawh, Mawitei phei hi chu palai hmel kan hmu harin ka ring lo" a han ti a Thansanga'n palai tirh a intiam thu a sawi Sangzualin a lo hre ru chu Parmawii a zak ru hle maia, inthlahrun hmel taka zanriah kil ve Parzaliani te nufa chu Lalnu Sangliani chuan be mawlh mawlhin nelawm takin a awm a.
Zan lamah chuan Thansanga leh Hmingthanga chu an rawn inzui lut ta chat a, Sangliani chuan Parmawii te unau chu mitko san âk chungin a han melh a, anni chuan lei an lo chhuah khum ringawt bawk a. Sangliani nuih chu a za ru hle. Leihkapui lamah an pali chuan inzui chhuakin an va inkawm ta a, tuibur hmuamda hnu lekah Chawiliana pawh a rawn lang hlawl a, a fapa chuan a lo ko nghal chat bawka, a ni erawh tap kiangah ṭhuin a fapa Hrangvunga chu a kap karah a ṭhut tira, a kianga chuan la deh pahin Parzaliani chu a ṭhu ve bawka. Chawiliana pawhin a ni telin Zoliani a sunna chu a reh ve zela, Parzaliani laka ṭawngkam thlahdah zeuh zeuh chang pawh a nei ve ta, mahse Chawiliana rilru kaptu lian ber chu a fanu Zochawisangi a ni thung. Parzaliani hian fa atan a pawm angem? Pawm pawh ni se nakin lawkah nu hrawn sual tak a la ni thei mai angem? Tih te chu a buaina a ni chho ṭan tawha, Lal inah lah a chuangkai tamin a fapa lah chuan a ngai em em reng bawk si a, a chang chuan Chawiliana rilru chu a hah ve ṭhin hle a ni.
Zan khaw thiang tak, van boruak zau tak thla engin a chhun no nghulh, arsi te lan pet uarna hnuaia duh berte ṭanga bei chu a nuam viau a ni ngei ang, Parmawii pawh Thansanga awmah chuan beiin kut inkhalh sak niap niap chungin an hma hun tur chu an sawi dun sep sep a, Hmingthanga leh Biakmawii pawh an kiangah chuan ṭhuin inkawm ngeih em em vek an nih avangin an inhrethiam tlang hlawm hle bawka. Leng hawn ar a khuan takah chuan Zawlbuk lam pan thlain, an hnung lawkah chuan a zui ve bawk a. Lalpa Rengliana chuan Hrangvunga chu pawmin "Liani zanin chu a u bulah mu mai teh se" tiin a fapa Doliana kiangah chuan a va mut a, Lal Rengliana te nupa chuan Parzaliani chu leihkapui lamah chhuahpuiin khunkhan taka an titi pui fe hnuah rawn lutin Lal Rengliana chu a chhuak nghal bawka.
Zan reh tawha an kawngkhar rawn kik tu chu tunge ni ang, tiin hlauthawng rilru takin Pi Ṭialthangi chuan a hawng dek dek a, Lal Rengliana a lo ni reng tih a hmuh chuan luh tir vatin "Renga enge ni ta tun ang hun hunah te?" a han ti a Lal Rengliana chuan "U Ṭial eng dang ni lo e, Zaliani ka titipui a nichin lawk khan, Chawia nena insuihzawm mai tawh hi a hnial loin a duhdan a ni ve bawka, Chawia pawh a rawn lang tamin an innel viau tawha, lo titi pui chhin la ka duh a ni. A lehlamah chuan an nufa hi ka ning a ni hauh lo a, ka fapa Doliana phei chuan ka nute, ka nau, tiin a ko buai reng zawk a. Amarawh chu hetia han awm reng hi a ṭha ka ti lo a ni"a han ti a Pi Ṭialthangi chuan "A dik alawm mahse ka tunu saw a vengthawng deuh a ni ka fapa hian" a han ti a Lal Rengliana chuan "Zaliani hi Lal fel tak fanu a ni a, buaina a awm hauh lo ang, amah ngei pawhin Chawia'n min pawm a nih phawt chuan a fanu chu ka fanu a ni ve mai tur a ni a tih kha" a tih takah chuan Pi Ṭialthangi pawh a ngaih a ngam ta zan mai a.
A tuk zinga Chawiliana zawlbuk aṭanga a rawn haw takah chuan a mitmei hmanga Thansanga leh Thangliani te hnawt boin a titipui ta a, Chawiliana chuan rilru siam fel harsa ti viau mah se, a tawp atawpah chuan a aw ve ta a. Tukṭhuan kil zawhah chuan chhuak vatin a kalbo nghal vang vanga. Parzaliani leh Biakmawii thingphur haw lam chuan an thlang lawka patling phun bul bul an hriat chuan an han ngaithla chianga, Zaliani chuan "U Chawia aw ngei a ni" a han ti sapa Biakmawii chuan "U Zotei thlanah a kal anih chu" a rawn ti ve vat bawka. An han kal leh tur chu thlanglam chu rawn ri chho rawk rawkin Chawiliana chu a rawn chhuak chho hlawl a, Biakmawii chuan rang taka kal san vatin Parzaliani hamhaih lutuk chu a ding lai ang reng hle. Chawiliana chuan nuih sakin "Thing i phur a ni maw" a han ti a Zaliani chuan nuih seih chungin a lu a lo buk khum ve bawka. Khaw lam pana inchhawm dunin nula tlangval pangai an ni tawh lo bawka, an duh ang angte sawi ngamin an inpawh hle. Parzaliani lawm lutuk chu in a thlen rual rualin Lal Rengliana hnenah chuan a sawi ta veka Lal Rengliana pawh chu a lawm hle, a hnai thei ang bera insuihzawm tir tumin, Zehtet lama Chawiliana fanu hruai turin Thansanga te tirh a rilruk ta bawk a.
A tukah chuan Thansanga leh Hmingthanga chhuak nghalin Zehtet lamah chuan chanchin an va thlen a, Chhuahchawnga te pawh Zehtet an lo thleng ve chiah bawk nen, Lalpa Puithanga chuan rorel tur a ngah kher mai. Mahse sal tangte chungchang chu sawi hmasak phawt a duh avangin Thansangate chu nghak rih turin a han ngen a, zan lamah Chhuahchawnga leh Thangkunga te chu koin sal tangte chin tur chu khawnbawl upa te nen an rel tlang ta a. An thu a mum thei lo hle a, a ṭhenin sal a tana kawl hlen an duh laiin a ṭhenin chhuah zalen mai an duh thunga. Khawnbawl upa pakhat chu rawn ding chhuakin "He buaina inṭanna chu kan rawlthar huaisen Lianmawia a ni a, a ni kuta dah em chu a la naupang deuh bawk nen tih chiah ka la ruat lem lo a, mahse hei a pa te pahnih an awm a, an ni duhdan ang hian i kal mai teh ang u" a tih takah chian an pawm tlang hle. Thangkunga chu rawn ding chhuakin "Ni e, sal atana kawl hlen chu thil awm tak a ni, mahse an pasalṭha te pahnih dawt sawi vanga sal atana kawl erawh a tih chiin ka hre lo, khuanu'n a beng lo chhu ngawngin chapo thu hlaah min ngaihsak lo u langin, khaw lian ve pangai tak chu kan ni reng tawh a, hetia sal kan kawl ṭeuh chuan kan buai mai mai dawn a ni, tin, an Lalnu hi Lalpa Dohranga fanu a ni tih kha kan theihnghilh a thiang hauh lo ang, mahse Chawnga duh dan hi ni zawk teh se, a ni sawi ang a piang ka pawm e"a rawn ti a Chhuahchawnga chu rawn ding ve lehin "Ni e, Kunga sawi ang kha ka ngaihdan a ni e, amaherawh chu kan Lalpa'n chawi tur a duhzat a tuk ngei erawh ka phut thunga, he lam kawngah hi chuan Lalpa Dohranga pawhin min dem hauhin ka ring lo a ni"a rawn tih ve takah chuan an rorel chu an zo fel ta a.
Zehtet lamin Chawiliana leh Parzaliani te insuihzawm tur thu an hriat chuan an lawm pui hle a, Zikpuii erawh a laizawnnu fanu an khaw lama an hruai kir mai tur erawh a ui hle a, Thansangate chu zui tur awm nual mahse nausen han chhawm tur ema rin zawh a nei miau si lo a, amah ngei a kal ve ta zawk a. Bualthleng Lal inah chuan Chhuahchawnga chuan an pawi an sawi man atana an tuk zat chu Lalpa Ngurthana hnenah chuan a hrilh a, Lalpa Ngurthana pawh chuan lo pawm puiin an thiam loh a nih thu te sawiin ngaihdam te a dil ṭha ve leh bawk a. Chawiliana leh Parzaliani te chu man leh mual lo inhlan sa tawh an ni bawk a, chu bakah nuthlawi pathlawi an nih ve miau avangin inneihna ropui tak pawh an buatsaih lem lo a. Zikpuii chuan Zochawisangi muhil chu Parzaliani kutah hlanin "Ka fanu ve tho a ni a, i duh lo anih chuan min rawn pe let dawn nia, mahse ṭha takin i enkawl ang tih hi ka ring tlat a ni" a ti a Parzaliani chuan "Ka fanu a ni tawh e, nu hmangaihna ka laka ṭanga a dawn tur ang zawng zawng pe chhuak turin ka intiam e" a ti ve bawk a. Zan lamah Chawiliana chu a hminga Zawlbuk kai ṭha ve lehin a che zia reng reng chu a lai deuh rut bawka. Dammawia leh Liansanga chuan an chhaih lai hneh hle. Tlangvalte tui taka an hnar tlawrh tlawrh takah chuan Chawiliana chuan an inlam a pan vata, Dammawia zui ruk tum chu Liansanga chuan khap bet vatin "Mawl mawl ṭhin suh" tiin an inlam a pan ve vata, lo nghak zantin ziah tu a nupui Ramtei rai puar ve ṭan ik ek tawh bulah chuan a va inthlawh thaka. Dammawia lah pek chuan "An rai lai leh zel pawha riah chilh duh mihring nih hi chu a, a nula theih tam loh thlak emai" ti nu nu chungin a nupui kianga mu turin a haw ve leh ta tho a, Thansanga leh Hmingthanga erawh an mu nui vur vur thung a.
Chawiliana kakpui lawn ngei tum chu an inchhung a han lut a, an nupa khum bula a nupui tharin a fanu Zochawisangi a lo la awi delh delh a hmuh chuan nuih sakin "Chhangchhiat lai taka bul ṭan zawng a hahthlakin a hlimawm dawn e" tiin a pan phei vata. A nupui thar ṭangnem bela a fanu muhil thaw sek sek chu a biangah piai sakin a nupui sam chu duat takin a han chul sak hliau hliau a, Zochawisangi a mut ngheh takah chuan dim taka mut riai riaiin an kiangah chuan an inthawlh ve ta a. Rei tak ruah sur tawh lohna tuikhurah chuan rei tak khua a khên vanga ruah tui tla thei lo chu a baw chhuak ta hawk hawk a.
Zehtet lam ho haw turte chu an han inthlah a, Zikpuii pawh chuan Parzaliani Hrangvunga kai chung leh Zochawisangi pawm chunga a lo ding chu pan vatin a va mangṭha a, a mittui chu a hru mawlh mawlh bawka, Zochawisangi ṭawng pawh la thiam lo chu biain "Ka fanu, i nu hnenah i awm ta, khuanu'n venghim che se la, i nu thu awih la, fanu ṭha tak leh hmelṭha tak ni turin ka duhsakna ka hlan a che" tiin a kal san ve ta a. Lalpa Ngurthana te chhungkua pawh an khaw mipuite nen a huhoa haw turin Zehtet lam an pan ve nghal bawk a.
Chawiliana pawh a ni telin a rawn danglam chho a, a nupuiin a tilawm hneh bawka, a hlim hmel surh surh tawh kher mai, amah mai nilo a nu leh a unaute pawh an mo thar che ziaah chuan sawisel tur an hre loin an hlim tlang hle a. Hrangvunga chu Lal in lamah Doliana kianga riah chhoh a duh chang a tam zawk miau avangin an hahdam phian a, an pahnih a an han inzui hnak hnak ṭhin chu an nu leh pate tan chuan a va hmuhnawm dawn em.
Ni a liam a, hunin hringmite nghah zai reng rel loin a kal ngaiin a kal mawp mawp bawka, Thansanga pawhin a lo intiam tawh ang ngeia palai tirh zai chu a rel ve ta, Hmingthanga nen a ruala neih chu an duh miau avangin palai tur pawh a hran an hmang lem lo a, chu bakah a ruala an tih loha tuna Thansanga leh Parmawii te chauh an inneih chuan Hmingthanga leh Biakmawiite tan nghah rei a ngai leh dawn em a, hun an neih ṭhat lai hi an chuh ve a ni. Ni thum a liam leh meuh chuan Thansanga leh Hmingthanga chuan favang awllen hun an nghakhlel tawh kher mai, an nupui neih hunah Lal in khawtlang hrai a duh miaua, chu bakah khaw hran hrana Thansanga te ṭhian, hrilhhriat ve ṭha a tih vang a ni. Chawiliana pawh Thansanga te inneih hma ngeia a chhungkua indan pui chu a duh avangin an nupa chuan a nu hnenah an dil ta rawih a, Pi Ṭialthangi lah chuan a tute tello a awm a lo duh bau si lo, mahse Chawiliana'n thiam taka a dil nawn tak chhenah chuan a phal ve ta nge nge a, Thansanga te ṭhian ho nen chuan mi hriat lohin a ruk thei ang berin a sakna hmun tur te an rel a, Chawiliana'n Dammawia te ṭhenawm ram ruak, a hmun rem ṭha tak mai chu a it tak ber avangin chu lai hmuna sak chu Lal hnenah an dil ta a.
Lo sul haw hun anih meuh chuan Zehtet khaw chhungah chuan Sial lian tak tak panga chu an rawn kai lut a, Lalpa Ngurthana chuan ngaihdam dilna'n Lalpa Puithanga kutah chuan a hlan nghal bawk a. A tuk lama haw tur an nih tawh avangin Damdep ho chu an phurin nuam an ti tawh kher mai, Lalpa Puithanga pawh chuan a duh ang an tih hlawntlin sak takah chuan zalenna a pe leh ta vek bawk a. Lalfanu Sainguri pawh a pa leh a nuṭapa ruala Lianmawia kana a kal chu nuam a ti hle, Lianmawia leh a pa leh a unaupa titi chu ngaithla ve karin Lianmawia nui leh sen sen ṭhin chu hmuhnawm a ti rui hle, a lehlamah amah a la naupang si a hetiang em ema a awm ta mai hi a zak ru angreng viau thung. Lianmawia pawhin Lalfanu Sainguri chu a hmu lo a ni bik hauh lo. A duhna te puang chhuak turin hun a nei lo tih erawh a inhre chiang hle, a hliam chu a hma aiin zia ve deuh mah se khaw khat innghahna pasalṭha pahnih te'n duhtawka an khawihna a ni ve miaua dam pawh a dam har ve hle. Lalpa Ngurthana'n haw a rawt ruala an han inchibai hlawm chu Lianmawia leh Sainguri te tan erawh a va hlu em, Lianmawia chuan han hmer nat zeuh pahin Sainguri chu chiang takin a han melh a, Sainguri lai si chu a nui ver ver bawk a.
A tukah chuan Damdep ho chu an Lalpa hoin an khaw lam panin an chhuak leh ta a, khaw kar kawng a zan li vel riah a ngaih ve avangin an hmanhmawh buai duh lo law law a, an zingah kum lama upa te an awm ve bawk avangin Lalpa chuan a ngaichang reng bawk a. Khua an thlen rual chuan an vaia Lal tual lam pan nghalin Lalpa Saingura chuan a inchhung chu a han en zuaia, Chhuahchawnga ten engkim fel taka an lo rem thlap a hmuh chuan a ngaisang hle. Mipui amah nghak rengte hmaah chuan a nupui leh a fate nen va ding chhuakin "Kan thiamlohna avanga kan tawrhna hi insiamṭhat phahna'n hmang i la, kan vangkhua hi khaw ropui tak kan nih theihna'n kan vaia kan ṭan rual a ngai a ni" a han tih chuan mipuite chuan kut an lo beng dar dar a. Lalpa bawk chu rawn lehin "Bul kan ṭan thar leh ang. Chu mi atan chuan Zawlbuk sak ṭhat hnatlang naktukah kan nei anga, kan sial te tlangval ṭhenkhatin lo va zawng khawm bawk se la, hna ṭul ang ang kan thawh fel hnuah khawtlangin ruai kan ṭheh bawk ang" a rawn tih leh rual chuan mipui ho chuan "Lalpa dam reng rawh se" tiin an lo au dual dual a.
Zanriah kil lai chuan Lalfapa Ramliana chuan "Saite Zehtet lama cham rih i chak hmel hle mai ka ti" a han tih chuan Lalnu Sangliani chuan "Eheu Ramte han sawi chiang deuh teh, ka note hi a nula ve tawh tihna em ni? "a han ti a Sainguri chuan rum takin a u chu a han melha Ramliana lahin a lei a lo chhuah khum zek bawk si, tihtauhah tlakin a kham nghal hmak bawka, Lalnu Sangliani chuan" Ekhai Chemte pangchan lutuk tur a ni ngai lo, i rual puite'n an hria ange"a han ti a Lalpa Ngurthana ve thung chuan chhuang tih hriat takin "Ka fanu hi tuma'n ti thinrim suh u, Chemte i u in a chhaih leh vaih che chuan hmana Dâm Veng Pu Belvuana mikhual nuthlawi kha i chhaih ve dawn nia" a han ti a Lal fapa Ramliana chuan "Ka pa ṭhin hi a, nuthlawi ngaizawnga mi puh fo mai" a han ti a chu veleh Sainguri chuan "A hmelṭha i tih thu i sawi ruk pawh kha ka hre vek, a duh lo che a i rilru a nat em kha" a rawn ti a Ramliana chu tho lawkin a farnu chu man tumin a um a, Lalnu Sangliani chu a lo nui her her bawka, Lalpa Ngurthana pawh chu nui suk sukin a tho a, "Ramtea nu, ka chaw ei pawh a kal mang lo e a" tih pahin a fanu rak nui tuar tuar chunga lo dek mek tu afapa Ramliana mawngah chuan a pet sak thlawrh bawka. Chhungkaw innel tak an nih ṭhin ang chiah kha ni leh tawhin an thawm chu khaw mipuite tan chuan ngaihthlak a va nuamin a va thlamuan thlak dawn em.
Zan lamah chuan Thansanga leh Hmingthanga chu an rawn inzui lut ta chat a, Sangliani chuan Parmawii te unau chu mitko san âk chungin a han melh a, anni chuan lei an lo chhuah khum ringawt bawk a. Sangliani nuih chu a za ru hle. Leihkapui lamah an pali chuan inzui chhuakin an va inkawm ta a, tuibur hmuamda hnu lekah Chawiliana pawh a rawn lang hlawl a, a fapa chuan a lo ko nghal chat bawka, a ni erawh tap kiangah ṭhuin a fapa Hrangvunga chu a kap karah a ṭhut tira, a kianga chuan la deh pahin Parzaliani chu a ṭhu ve bawka. Chawiliana pawhin a ni telin Zoliani a sunna chu a reh ve zela, Parzaliani laka ṭawngkam thlahdah zeuh zeuh chang pawh a nei ve ta, mahse Chawiliana rilru kaptu lian ber chu a fanu Zochawisangi a ni thung. Parzaliani hian fa atan a pawm angem? Pawm pawh ni se nakin lawkah nu hrawn sual tak a la ni thei mai angem? Tih te chu a buaina a ni chho ṭan tawha, Lal inah lah a chuangkai tamin a fapa lah chuan a ngai em em reng bawk si a, a chang chuan Chawiliana rilru chu a hah ve ṭhin hle a ni.
Zan khaw thiang tak, van boruak zau tak thla engin a chhun no nghulh, arsi te lan pet uarna hnuaia duh berte ṭanga bei chu a nuam viau a ni ngei ang, Parmawii pawh Thansanga awmah chuan beiin kut inkhalh sak niap niap chungin an hma hun tur chu an sawi dun sep sep a, Hmingthanga leh Biakmawii pawh an kiangah chuan ṭhuin inkawm ngeih em em vek an nih avangin an inhrethiam tlang hlawm hle bawka. Leng hawn ar a khuan takah chuan Zawlbuk lam pan thlain, an hnung lawkah chuan a zui ve bawk a. Lalpa Rengliana chuan Hrangvunga chu pawmin "Liani zanin chu a u bulah mu mai teh se" tiin a fapa Doliana kiangah chuan a va mut a, Lal Rengliana te nupa chuan Parzaliani chu leihkapui lamah chhuahpuiin khunkhan taka an titi pui fe hnuah rawn lutin Lal Rengliana chu a chhuak nghal bawka.
Zan reh tawha an kawngkhar rawn kik tu chu tunge ni ang, tiin hlauthawng rilru takin Pi Ṭialthangi chuan a hawng dek dek a, Lal Rengliana a lo ni reng tih a hmuh chuan luh tir vatin "Renga enge ni ta tun ang hun hunah te?" a han ti a Lal Rengliana chuan "U Ṭial eng dang ni lo e, Zaliani ka titipui a nichin lawk khan, Chawia nena insuihzawm mai tawh hi a hnial loin a duhdan a ni ve bawka, Chawia pawh a rawn lang tamin an innel viau tawha, lo titi pui chhin la ka duh a ni. A lehlamah chuan an nufa hi ka ning a ni hauh lo a, ka fapa Doliana phei chuan ka nute, ka nau, tiin a ko buai reng zawk a. Amarawh chu hetia han awm reng hi a ṭha ka ti lo a ni"a han ti a Pi Ṭialthangi chuan "A dik alawm mahse ka tunu saw a vengthawng deuh a ni ka fapa hian" a han ti a Lal Rengliana chuan "Zaliani hi Lal fel tak fanu a ni a, buaina a awm hauh lo ang, amah ngei pawhin Chawia'n min pawm a nih phawt chuan a fanu chu ka fanu a ni ve mai tur a ni a tih kha" a tih takah chuan Pi Ṭialthangi pawh a ngaih a ngam ta zan mai a.
A tuk zinga Chawiliana zawlbuk aṭanga a rawn haw takah chuan a mitmei hmanga Thansanga leh Thangliani te hnawt boin a titipui ta a, Chawiliana chuan rilru siam fel harsa ti viau mah se, a tawp atawpah chuan a aw ve ta a. Tukṭhuan kil zawhah chuan chhuak vatin a kalbo nghal vang vanga. Parzaliani leh Biakmawii thingphur haw lam chuan an thlang lawka patling phun bul bul an hriat chuan an han ngaithla chianga, Zaliani chuan "U Chawia aw ngei a ni" a han ti sapa Biakmawii chuan "U Zotei thlanah a kal anih chu" a rawn ti ve vat bawka. An han kal leh tur chu thlanglam chu rawn ri chho rawk rawkin Chawiliana chu a rawn chhuak chho hlawl a, Biakmawii chuan rang taka kal san vatin Parzaliani hamhaih lutuk chu a ding lai ang reng hle. Chawiliana chuan nuih sakin "Thing i phur a ni maw" a han ti a Zaliani chuan nuih seih chungin a lu a lo buk khum ve bawka. Khaw lam pana inchhawm dunin nula tlangval pangai an ni tawh lo bawka, an duh ang angte sawi ngamin an inpawh hle. Parzaliani lawm lutuk chu in a thlen rual rualin Lal Rengliana hnenah chuan a sawi ta veka Lal Rengliana pawh chu a lawm hle, a hnai thei ang bera insuihzawm tir tumin, Zehtet lama Chawiliana fanu hruai turin Thansanga te tirh a rilruk ta bawk a.
A tukah chuan Thansanga leh Hmingthanga chhuak nghalin Zehtet lamah chuan chanchin an va thlen a, Chhuahchawnga te pawh Zehtet an lo thleng ve chiah bawk nen, Lalpa Puithanga chuan rorel tur a ngah kher mai. Mahse sal tangte chungchang chu sawi hmasak phawt a duh avangin Thansangate chu nghak rih turin a han ngen a, zan lamah Chhuahchawnga leh Thangkunga te chu koin sal tangte chin tur chu khawnbawl upa te nen an rel tlang ta a. An thu a mum thei lo hle a, a ṭhenin sal a tana kawl hlen an duh laiin a ṭhenin chhuah zalen mai an duh thunga. Khawnbawl upa pakhat chu rawn ding chhuakin "He buaina inṭanna chu kan rawlthar huaisen Lianmawia a ni a, a ni kuta dah em chu a la naupang deuh bawk nen tih chiah ka la ruat lem lo a, mahse hei a pa te pahnih an awm a, an ni duhdan ang hian i kal mai teh ang u" a tih takah chian an pawm tlang hle. Thangkunga chu rawn ding chhuakin "Ni e, sal atana kawl hlen chu thil awm tak a ni, mahse an pasalṭha te pahnih dawt sawi vanga sal atana kawl erawh a tih chiin ka hre lo, khuanu'n a beng lo chhu ngawngin chapo thu hlaah min ngaihsak lo u langin, khaw lian ve pangai tak chu kan ni reng tawh a, hetia sal kan kawl ṭeuh chuan kan buai mai mai dawn a ni, tin, an Lalnu hi Lalpa Dohranga fanu a ni tih kha kan theihnghilh a thiang hauh lo ang, mahse Chawnga duh dan hi ni zawk teh se, a ni sawi ang a piang ka pawm e"a rawn ti a Chhuahchawnga chu rawn ding ve lehin "Ni e, Kunga sawi ang kha ka ngaihdan a ni e, amaherawh chu kan Lalpa'n chawi tur a duhzat a tuk ngei erawh ka phut thunga, he lam kawngah hi chuan Lalpa Dohranga pawhin min dem hauhin ka ring lo a ni"a rawn tih ve takah chuan an rorel chu an zo fel ta a.
Zehtet lamin Chawiliana leh Parzaliani te insuihzawm tur thu an hriat chuan an lawm pui hle a, Zikpuii erawh a laizawnnu fanu an khaw lama an hruai kir mai tur erawh a ui hle a, Thansangate chu zui tur awm nual mahse nausen han chhawm tur ema rin zawh a nei miau si lo a, amah ngei a kal ve ta zawk a. Bualthleng Lal inah chuan Chhuahchawnga chuan an pawi an sawi man atana an tuk zat chu Lalpa Ngurthana hnenah chuan a hrilh a, Lalpa Ngurthana pawh chuan lo pawm puiin an thiam loh a nih thu te sawiin ngaihdam te a dil ṭha ve leh bawk a. Chawiliana leh Parzaliani te chu man leh mual lo inhlan sa tawh an ni bawk a, chu bakah nuthlawi pathlawi an nih ve miau avangin inneihna ropui tak pawh an buatsaih lem lo a. Zikpuii chuan Zochawisangi muhil chu Parzaliani kutah hlanin "Ka fanu ve tho a ni a, i duh lo anih chuan min rawn pe let dawn nia, mahse ṭha takin i enkawl ang tih hi ka ring tlat a ni" a ti a Parzaliani chuan "Ka fanu a ni tawh e, nu hmangaihna ka laka ṭanga a dawn tur ang zawng zawng pe chhuak turin ka intiam e" a ti ve bawk a. Zan lamah Chawiliana chu a hminga Zawlbuk kai ṭha ve lehin a che zia reng reng chu a lai deuh rut bawka. Dammawia leh Liansanga chuan an chhaih lai hneh hle. Tlangvalte tui taka an hnar tlawrh tlawrh takah chuan Chawiliana chuan an inlam a pan vata, Dammawia zui ruk tum chu Liansanga chuan khap bet vatin "Mawl mawl ṭhin suh" tiin an inlam a pan ve vata, lo nghak zantin ziah tu a nupui Ramtei rai puar ve ṭan ik ek tawh bulah chuan a va inthlawh thaka. Dammawia lah pek chuan "An rai lai leh zel pawha riah chilh duh mihring nih hi chu a, a nula theih tam loh thlak emai" ti nu nu chungin a nupui kianga mu turin a haw ve leh ta tho a, Thansanga leh Hmingthanga erawh an mu nui vur vur thung a.
Chawiliana kakpui lawn ngei tum chu an inchhung a han lut a, an nupa khum bula a nupui tharin a fanu Zochawisangi a lo la awi delh delh a hmuh chuan nuih sakin "Chhangchhiat lai taka bul ṭan zawng a hahthlakin a hlimawm dawn e" tiin a pan phei vata. A nupui thar ṭangnem bela a fanu muhil thaw sek sek chu a biangah piai sakin a nupui sam chu duat takin a han chul sak hliau hliau a, Zochawisangi a mut ngheh takah chuan dim taka mut riai riaiin an kiangah chuan an inthawlh ve ta a. Rei tak ruah sur tawh lohna tuikhurah chuan rei tak khua a khên vanga ruah tui tla thei lo chu a baw chhuak ta hawk hawk a.
Zehtet lam ho haw turte chu an han inthlah a, Zikpuii pawh chuan Parzaliani Hrangvunga kai chung leh Zochawisangi pawm chunga a lo ding chu pan vatin a va mangṭha a, a mittui chu a hru mawlh mawlh bawka, Zochawisangi ṭawng pawh la thiam lo chu biain "Ka fanu, i nu hnenah i awm ta, khuanu'n venghim che se la, i nu thu awih la, fanu ṭha tak leh hmelṭha tak ni turin ka duhsakna ka hlan a che" tiin a kal san ve ta a. Lalpa Ngurthana te chhungkua pawh an khaw mipuite nen a huhoa haw turin Zehtet lam an pan ve nghal bawk a.
Chawiliana pawh a ni telin a rawn danglam chho a, a nupuiin a tilawm hneh bawka, a hlim hmel surh surh tawh kher mai, amah mai nilo a nu leh a unaute pawh an mo thar che ziaah chuan sawisel tur an hre loin an hlim tlang hle a. Hrangvunga chu Lal in lamah Doliana kianga riah chhoh a duh chang a tam zawk miau avangin an hahdam phian a, an pahnih a an han inzui hnak hnak ṭhin chu an nu leh pate tan chuan a va hmuhnawm dawn em.
Ni a liam a, hunin hringmite nghah zai reng rel loin a kal ngaiin a kal mawp mawp bawka, Thansanga pawhin a lo intiam tawh ang ngeia palai tirh zai chu a rel ve ta, Hmingthanga nen a ruala neih chu an duh miau avangin palai tur pawh a hran an hmang lem lo a, chu bakah a ruala an tih loha tuna Thansanga leh Parmawii te chauh an inneih chuan Hmingthanga leh Biakmawiite tan nghah rei a ngai leh dawn em a, hun an neih ṭhat lai hi an chuh ve a ni. Ni thum a liam leh meuh chuan Thansanga leh Hmingthanga chuan favang awllen hun an nghakhlel tawh kher mai, an nupui neih hunah Lal in khawtlang hrai a duh miaua, chu bakah khaw hran hrana Thansanga te ṭhian, hrilhhriat ve ṭha a tih vang a ni. Chawiliana pawh Thansanga te inneih hma ngeia a chhungkua indan pui chu a duh avangin an nupa chuan a nu hnenah an dil ta rawih a, Pi Ṭialthangi lah chuan a tute tello a awm a lo duh bau si lo, mahse Chawiliana'n thiam taka a dil nawn tak chhenah chuan a phal ve ta nge nge a, Thansanga te ṭhian ho nen chuan mi hriat lohin a ruk thei ang berin a sakna hmun tur te an rel a, Chawiliana'n Dammawia te ṭhenawm ram ruak, a hmun rem ṭha tak mai chu a it tak ber avangin chu lai hmuna sak chu Lal hnenah an dil ta a.
Lo sul haw hun anih meuh chuan Zehtet khaw chhungah chuan Sial lian tak tak panga chu an rawn kai lut a, Lalpa Ngurthana chuan ngaihdam dilna'n Lalpa Puithanga kutah chuan a hlan nghal bawk a. A tuk lama haw tur an nih tawh avangin Damdep ho chu an phurin nuam an ti tawh kher mai, Lalpa Puithanga pawh chuan a duh ang an tih hlawntlin sak takah chuan zalenna a pe leh ta vek bawk a. Lalfanu Sainguri pawh a pa leh a nuṭapa ruala Lianmawia kana a kal chu nuam a ti hle, Lianmawia leh a pa leh a unaupa titi chu ngaithla ve karin Lianmawia nui leh sen sen ṭhin chu hmuhnawm a ti rui hle, a lehlamah amah a la naupang si a hetiang em ema a awm ta mai hi a zak ru angreng viau thung. Lianmawia pawhin Lalfanu Sainguri chu a hmu lo a ni bik hauh lo. A duhna te puang chhuak turin hun a nei lo tih erawh a inhre chiang hle, a hliam chu a hma aiin zia ve deuh mah se khaw khat innghahna pasalṭha pahnih te'n duhtawka an khawihna a ni ve miaua dam pawh a dam har ve hle. Lalpa Ngurthana'n haw a rawt ruala an han inchibai hlawm chu Lianmawia leh Sainguri te tan erawh a va hlu em, Lianmawia chuan han hmer nat zeuh pahin Sainguri chu chiang takin a han melh a, Sainguri lai si chu a nui ver ver bawk a.
A tukah chuan Damdep ho chu an Lalpa hoin an khaw lam panin an chhuak leh ta a, khaw kar kawng a zan li vel riah a ngaih ve avangin an hmanhmawh buai duh lo law law a, an zingah kum lama upa te an awm ve bawk avangin Lalpa chuan a ngaichang reng bawk a. Khua an thlen rual chuan an vaia Lal tual lam pan nghalin Lalpa Saingura chuan a inchhung chu a han en zuaia, Chhuahchawnga ten engkim fel taka an lo rem thlap a hmuh chuan a ngaisang hle. Mipui amah nghak rengte hmaah chuan a nupui leh a fate nen va ding chhuakin "Kan thiamlohna avanga kan tawrhna hi insiamṭhat phahna'n hmang i la, kan vangkhua hi khaw ropui tak kan nih theihna'n kan vaia kan ṭan rual a ngai a ni" a han tih chuan mipuite chuan kut an lo beng dar dar a. Lalpa bawk chu rawn lehin "Bul kan ṭan thar leh ang. Chu mi atan chuan Zawlbuk sak ṭhat hnatlang naktukah kan nei anga, kan sial te tlangval ṭhenkhatin lo va zawng khawm bawk se la, hna ṭul ang ang kan thawh fel hnuah khawtlangin ruai kan ṭheh bawk ang" a rawn tih leh rual chuan mipui ho chuan "Lalpa dam reng rawh se" tiin an lo au dual dual a.
Zanriah kil lai chuan Lalfapa Ramliana chuan "Saite Zehtet lama cham rih i chak hmel hle mai ka ti" a han tih chuan Lalnu Sangliani chuan "Eheu Ramte han sawi chiang deuh teh, ka note hi a nula ve tawh tihna em ni? "a han ti a Sainguri chuan rum takin a u chu a han melha Ramliana lahin a lei a lo chhuah khum zek bawk si, tihtauhah tlakin a kham nghal hmak bawka, Lalnu Sangliani chuan" Ekhai Chemte pangchan lutuk tur a ni ngai lo, i rual puite'n an hria ange"a han ti a Lalpa Ngurthana ve thung chuan chhuang tih hriat takin "Ka fanu hi tuma'n ti thinrim suh u, Chemte i u in a chhaih leh vaih che chuan hmana Dâm Veng Pu Belvuana mikhual nuthlawi kha i chhaih ve dawn nia" a han ti a Lal fapa Ramliana chuan "Ka pa ṭhin hi a, nuthlawi ngaizawnga mi puh fo mai" a han ti a chu veleh Sainguri chuan "A hmelṭha i tih thu i sawi ruk pawh kha ka hre vek, a duh lo che a i rilru a nat em kha" a rawn ti a Ramliana chu tho lawkin a farnu chu man tumin a um a, Lalnu Sangliani chu a lo nui her her bawka, Lalpa Ngurthana pawh chu nui suk sukin a tho a, "Ramtea nu, ka chaw ei pawh a kal mang lo e a" tih pahin a fanu rak nui tuar tuar chunga lo dek mek tu afapa Ramliana mawngah chuan a pet sak thlawrh bawka. Chhungkaw innel tak an nih ṭhin ang chiah kha ni leh tawhin an thawm chu khaw mipuite tan chuan ngaihthlak a va nuamin a va thlamuan thlak dawn em.
A ngaihnawm ṭhin in chhiar a hahdam ṭhin e
ReplyDelete👍👍👍
ReplyDeleteA va ngaihnawm chiang em.
ReplyDeleteA chhiar a nuamin a ngaihthlak nawm zel e
ReplyDelete