BUALTHLENG MAWITU BUNG - 5
Inchhung lama silai puak ri an hriat velah pawn lama mite chuan vawi hnih an hmet puak ve ta nghal bawka. Lalpuithanga chuan banglaia a chem pawh dawh zawk pah chuan Runthera lam chu a va hawi phei a thil hmuh chuan a rilru a ti na kher mai, Runther khan khatia silai a hmeh puah khan a ngen mu chu a thlawn lo chiang hle mai lalfapa awmah chuan silai mu luhna a kaw phat a a bul vel pawh zen phuhna a ung ṭhut bawka, Runthera chuan lalfapa lu chu a pa vawmna'm hmangin lalnu chu inphennan a hmang ta bawka. Pawn lamah thawm lo awmin tlangval ho chu an rawn inhrosa nasa kher mai mahse an lal chhungkua hmelma kutah an awm avangin tumah rawn che ngam an awm lo, Runthera chuan lalpa i tlangval zawng zawngte a rang a rangin lalmualah ko khawm rawh a ti a lalpuithanga pawh chuan a nupui chan leh ai chuan tiin tlangvalte chu a au khawm ve nghal bawka chutia lalmuala tlangval ral kai chin zawng zawng an awm ta maw tihah chuan Vengmawng lam aṭangin in a rawn kang ṭan ta ṭhelh tum a inkang lam pan a piang chu silai mu an dawng zel si. Mahse Thanhrangate tan pawh kah thluk vek sen ni hek lo inhnuai lamah put boin lalmual lam pan chuan an kal ve bek bek bawka. Silai a rik tak loah chuan tlangval ho pawh inkang ṭhelh turin a tam zawk an liam ta tihah chuan lalmuala in ho chu a rawn kang leh ṭan ta nunau mangang rak ri chu a nasa hle mai Zehtet khaw ho tan chuan hmelma te beihlet chi ni si lo an khaw kang ral mek thlir chu a va han na dawn em. Inkang an han ṭheoh fel meuh chuan zanlai ar a khuang ta al al a, Thanhrangate pawh lal inah lutin lalpa chu inphennan an hmanga lalnu chu tir kualin ei an han rel tir mawp mawp bawka.Tlangval nghal zual deuh te chu bang awng aṭangin a khat tawkin an sai thlu leh tawp ṭhin bawka. Mahse rei an indang thei dawn lo tih an hria rei lo te ah tlangval ho chu rawn pawngpawrh leh zelin lal in chu an rawn hnaih tial tial bawka chutia an nghah ngat ngat hnu chuan chhim lampang a in te chu a rawn kang leh ṭan ta, Zehtet khaw ho tan manganna Thanhranga te tan lawmna a ni bawk mahse rammu a chhuakte hi an tlem em avangin intawhchilh hun a thlen palh vaih chuan an chan a chhe hle dawn tih an hria. Val upa Ruma pawh chuan chutia in pangai lai an hal hnu chuan inhnuai thim belin lal in lam an pan ve mawp mawp bawka. Lal imchhungah ṭan khawhin Zehtet tlangval ho chu an sai ta char char bawka, Zehtet tlangval ho lah luhchhuah duh bawk si an lalte nunna an chan hlau bawk si chu an thinrim an inhrosa tun tun bawka chutia an thinrim ṭawngkam chhe tinreng hmanga an inhosak lai tak chuan lalin kawngka chu rawn inhawngin engemaw ni thil mum lian tak anga lang hi a rawn thlawk phei nul nula an bul lei a rawn thlena an han en chian meuh chuan an lalfapa lu bung a lo ni reng mai. Tlangval ho chu an thinrimna a zualin an lalte nunna pawh pawisa tawh lova luhchhuah duh an awm ta nuk mai, ṭhenkhatin an lalte nunna an hlut bawk si hmun hnihah an inṭhen ta phawka an inhnial buai luai luai bawka. Khawfing a rawn chah fel hnu ni rawn chhuak ṭantirin leilung enna a rawn pe ṭan tihah chuan Zehtet tlangval sawmriat chuangte chu hmun hnihah inṭhenin lal inlam luh chhuah luih tumtute chu an kal ta haw haw chungin an tlanphei bawka chutah lalin lam aṭang chuan silai lo puak zawt zawtin a hma lama kalte chu an tlu zo nghal vek maia mahse an tlanlui zela lalin an thleng dawn takngial ta a tlan hmasa berin kaiṭen a rap awrh tihah chuan silai lo puak ṭhuaiin chu tlangval chu a hlawm thla nghal tawpa chutah Bualthleng tan i bei ang aw tih pahin an hnung lam aṭangin ngen mu a rawn sur ta nichin lawka hmun hniha inṭhente pawh ngenmu chuan ṭhen hrang hek lo ṭan rual an ngai leh ta bawka, chutia silai ri an reh fel hnu lawkah chuan Zehtet ho chuan an kap let ve ta an ngenmu erawhin pawi a khawih tam lo hle ngen mu sawmin nunna pakhat a la awrh chauh a ni chutia Zehtet lamten silai an kap zo an sawh leh mek lai chuan lal in kawngka chu rawn intheh hawngin Thanhranga leh Runthera ten hma rawn hruaiin tlangval sawmhnih velin an rawn zui bawka tlan oahin hmelma ho chu an sam ta Bualthleng tlangval te pawhin rawn rui ve nghalin an han insam ta tak tak chu, na tuar rak ri leh mahni hming chhal ri te chu a ri nawk nawk bawka, rei loteah Zehtet lam chu an inpe ta nge nge a tlangval sawmhnih chuang awrh chauh an dam tawh a ni. Bualthleng lam erawh pariat bakin nunna an chan lo thung Thanhranga chu lal in leihkaipuiah chuan chhoin run tawk anni nachhante chu a sawi zung zunga, an lalfapa chet dan chuan a ti lawm lo hle mahse engtinmah tihngaihna a awm tawh si lo an lalfapa lah a thi tawh bawk si chu an ngawi liam ta vel mai maia, chutih rualin an lalpa demtu pawh an awm nuk mai bawka. Lalpuithanga rilruah ve thung chuan Bualthleng ho ral rel dan chu a lo ngaihtuah ve cheuh cheuh a, a tirah tlemte in an rawn luta lal in an rawn thunun hnuah tlemte bawkin khua an rawn hal leha lal inah an rawn lut ve leh mai bawka, chutiang zelin bawh huk huk loin muangchangin an rawn tam belh zela hnehna an rawn changta reng bawka, hun duh rei deuh mahse hlawhtlinna an chang chiang hle a ni, nunna chan lah tlem te bak an ni si lo chu Bualthleng khaw ho chu a ngaisang thar kher mai Pasalṭha tuaitir Runthanga chu a en vang vanga BUALTHLENG MAWITU a ti rilru vawng vawng bawka,a khua leh tui te a han thlir a a rilru a na vawng vawnga, tunah chuan khua tihtham pawh an nei ta lo, chu tia lal ina eng enge maw an sawi khawm lai chuan pawn lamah thawm a lo awma an va chhuah chuan Zehtet khaw pasalțha chhuanvawr Chhuahkhama leh a aihnahphah puite an lo ni a, "ka ram riah hlana kan khua lo runtu chu tunge? Lal in chhunga tawm reng lo khan lo chhuak ta che u mal beiha min cho in awm em? A inzat leh zata in tih paw'n kan hnial lo a nia" a rawn ti a Thanhranga te pawh chu rang takin an va chhuak nghala. Pasalțha Chhuahkhama chu a lo la inhrosa kuk kuk bawka, a naute pali nen chuan Thanhranga te chu an lo melh țhapa. Chhuahkhama bawk chuan "Mipa leh mipa chu chem sen nen ngei i sawi fel ang u hmiang" tih pahin Thanhranga chu a rawn kawk vah bawka Thanhranga chu zawi muangin lal tualah chuan a chhuka Runthanga chuana zui ve bawka. Chhuahkhama pawh a bulah a naute zinga pakhat chu a rawn ding ve ta bawka. Thanhranga te nen chuan an inveh țan ta a, Chhuahkhama chuan Thanhranga chu a lu sah chhum hmawk tumin a rawn vai phei nghala Thanhranga pawn a bum seng hman meuh lo a ni a nghawng veilam pang chu a thi ser ser a, chutah Thanhranga chuan "Kha aw keimah Pasalțha Thanhranga" tih pahin a bawh phei ve ta nghal bawka, Chhuahkhama chu inmalbeih thiam tak a lo ni ve bawk nen a inveng hneh kher mai, chu bakah Thanhranga kum lamah a uai thla tawh lam a ni bawk nen, Chhuahkhama erawh a vanglai hmang mek a ni bawka an in khan lo telh telh bawka. Mahse Chhuahkhama erawh thinrimna a khat a ni bawka inngaihtuah fim reng thei a ni tlat lo, Thanhranga chempuiin a tisa a fuh țum chuan thinrim tih hriat takin a bawh leh buan buan țhina chu chuan Thanhranga pasalțha ah pawh khual kai tan chuan fing taka lo beihna hun remchang a ni țhin a, mahse an kum leh an tha a inthlau em a Thanhranga chan erawh a chhe chho hret hret chu a ni. Chutia inmalthlura an inbeih lai chuan mipui thawm chu thawk lehkhatah rawn awmin a țhen phei chu an rak chel chul maia an va hawi phei chuan Runthanga chuan Chhuahkhama nau a beihpui pa lu bung chu a lo khai thi zuah zuah tawh maia. Chhuahkhama thinrim lutuk chuan khua a hmu ta lo, Thanhranga chu a bawh buan buan a, Thanhranga lah a țuan a lo muang ve deuh tawh nen a hnung tawlh zela, lungte rapin a tlu palh ta hlauh mai, Thanhranga pawhin a thih ngei a ringa mahse Chhuahkhama chuan fimkhurna hloh vekin Thanhranga chu va bawh mai a tuma chu chu a tihsual pawi tak a ni ta. Thanhranga chuan Chhuahkhama rawn kun hma chiah chuan tho chhuak thutin a chem chu a hma lamah an vai phei puata Chhuahkhama tan indanna hman a awm ta lo a pum țet huang kara a ril lo lawr chhuak chu hnawhluh lem tumin a hup vang vanga a țhingțhi ta hnawka Thanhranga chuan na tuar tir reng duh lovin a lu a lak sak ta a. Thanhranga chuan a țuan a hma anga a țhat tawh loh zia te, a tha pawh a chak tawk tawh loh zia te a ngaihtuahin a rilru a na hle mai, a vanglai ni se zawng Chhuahkhama te ang thinrim avanga khua pawh hmu lo chu awlsam tein a hneh thei ngei ang tih pawh a inhria mahse a hneh lo țep a ni, vannei hle lo se a nunna a chan ngei dawn a ni tih pawh a hre chiang hle a ni. Runthanga chu theihpatawpa chher a tum ta a. Nakinah Runthanga hian a fapa ngei pawh a la chher theih dawn avangin. Ti chuan lal inah lut lehin an lal fapa thil tih sual manah lal ina ro hlu chu a tam zawk an lak sak a an chhuak ta a, khaw chhunga an kal lai chuan Chhuahkhama nau pakhat chu rawn kalin Thanhranga chu a rawn aua Thanhranga te pawh chuan an bul a lo thlen hun an lo nghak ve bawka. Chu pa chuan Thanhranga bulah chuan "Kan lalfapa thil tih dik loh avanga kan tawrhna avang hian kan lal chhungkua hi kan dem hle a, mahse nunau te pawh pawisa lo khawpa an lama ngenmu insur tir erawh hi chu pal daih a har khawp ang" a rawn ti chat chata. Kha tia a lo thleng hnuhnung lamten lalmual a tlangval ho an rawn kah khan nunau te pawh lalmual lam panin an lo tlan chho vek tawh si nen ngenmu dawng ve pawh naupang leh hmeichhe zingah an awm ve nual a ni. Thanhranga chuan chupa chu ngun takin a en a a hmela amah inrintawkna te leh a mitmenga zamna awm hauhlo te chu a ngaisang ru hle mai, kum lamah chuan Runthanga te nen an inrual viau a ring bawk a ni. Thanhranga chuan "Ni e, kan tihsual siamțhat theih a ni si lo a inthiamloh hmasak anih angin leh thinrimna nen a rawn thawk chhuak kan nih avanga khatianga che ta kha kan ni e" tih pahin a kalsan ta nghala, lal mual lam kaptu an khaw tlangvalte a dem thu a sawi chhuak duh hauh lo a ni. Runthanga chuan chu pa bulah chuan "Phuba chu in duh hunah in rawn la thei ang mahse, nunau pawisawi lo kutthlak tum a lo kal kan ni lo a kan ngenmu surna zawnah an awm vang a ni e" tihpahin chu pa mitah tak chuan a en kalh a, Chu rawlthar pawh chuan zam hauh lovin a melh ve ta char char bawka chutia rei tawk fang an inmelh hnu chuan chu pa chuan "Kan la intawng leh ngei ang, chutih hunah chuan kei Pasalțha Chhuahkhama nau Chhuahchawnga hian ka hmachhawn ngei bawk ang che" a ti a, a kalsan ta nghal bawk a. Bualthleng val rual, hnehna changte chu hlim takin an khaw lam panin an kal mawp mawp a, mahse ruang zawn tur nei anih avangin an hlimna erawh a nep deuh a ni e. Ramri lui an thlen chuan khua a thim lek lek tawha Thanhranga chuan chawlh rawtin vaibel te an zu bawka. Val upa Ruma chu lo ding chhuakin an țhian thita te sunna thu chu a rawn sawi a, ti chuan an kal leh ta char char a, khua an thlen dawn meuh chuan a tlai tawh khawp maia, ruang nena kal an ni bawk nen an kal chak thei lo a ni. Kawtchhuahah chuan vaibel te pakin an han chawla chutah Thanhranga chuan bawhhla an han chham vang vang a chutah silai chu a kap puak dur a midangte pawh chuan an lo chhawn ve bawka chutia an țhiante rammu thawm an hriat chuan Zawlbuka tlangval an dah te pawh chuan silai chu an lo kal puak ve dur dur bawka an inchhawn char char mai a ni. Țialthangi chuan a pasal aw rawl a ni tih a hre chiang bawka a lawm kher mai,chutia silai a rik tak dum dumah chuan tumah han mu thei awm hek suh Dammawia leh Liansanga te pawh an rawn lang ta vata, tap meilum aiin an țhu a Pu Chawnghranga chuan thawnthu te hrilhin a chang leh awmdan mawi leh țhate a hrilh a anni pawh chuan ngaihnawm ti takin an ngaithla ve khiau bawka. Liansangi u te pawh an buai kher mai a upa ber leh Niliani phei chu an buai zual bik tihtur a ni.
Zingțian kawl a lo eng a niin hlawhtlinna leh hlimna ni a rawn her chhuah pui ta ram mu a kal ho pawh khaw chhungah rawn lutin nula te chuan an lawmpa te arkeziak leh zutuitling te an lo hlan mawlh mawlh bawka Liansangate upa ber Zathangi pawhin Val upa Ruma chu a pan chat bawka Niliani lahin Runthanga a pan chat bawka an hlim hle mai. Mahse ruang nena lut an nih miau avangin thawm chhuah hulh hulh tumah an awm lo a ni. Țialthangi pawhin Thangliani puain a kut veilam leh dinglamah Liansanga leh Thansanga ten an kaia Dammawian a lo zui det det bawka ral khata a rawn kal kun luk luk hmuh phei chuan a nuihzathlak duh viau ni tur a ni Thanhranga pawh a insum thei meuh lo a lo keh hui maia. A bul a lo thlen chuan Thangliani chu rang takin apa pawm a ngen nghal bawka Țialthangi pawh chuan a pasal dam taka a lo let a hmuh chuan lawm avanga hnuk ulh țunin a kuah ve ta bawka. Mitthi chhungte erawh an khawngaihthlak hle mai a, țap hawm hawmte pawh an awm nual a ni. Lal tual lamah an inzui chho ta bawka Lalpa Dohranga leh a upa te chu leihkapuiah rawn ding chhuakin an tlangvalte chu an lo hmuak bawka lalpa chuan an rammutna chanchin sawi turin Val upa Ruma chu a ko chho a val upa Ruma pawh chuan chip chiar takin a han sawi zung zunga Runthanga leh Thanhrangaten Chhuahkhama an hmachhawn chungchang a sawi lai phei chuan Țialthangi hlauthawng thar leh chu a lo ip chawih chawih a a pasal banah chuan nghet takin a chelh chawt bawka. Lalpa chuan Runthanga leh Thanhranga chu chawimawina nopui te a hlan hnuah chuan thu tlem sawi lehin mipui te chu an țin ta a ni.
Inchhung an han lut chu Țialthangi chuan Thanhranga chu hnai set sawta melhin "ral bei tawh suh ang che" tih pahin a kal tau nghawng nghawng bawka Dammawia lah pek chuan "ka nu Thangi chu kan lalpa se la ang maia mawng then hluau hluau a i kal le" a rawn kauh mai chu an vaiin an nui dar dar a Pu Chawnghranga pawh kil khatah a lo khi ve suk suk bawka.Thanhranga pawh chuan a nupui kal tau deuh ngjawng nghawng chu lawm tih hriat takin a nuih suk suk bawka. Chumi zan an han mu chu Țialthangi chu Thanhranga awmah chuan bei thlawp in Thanghranga lungphu ri zawng zawngte hriat vek tum niawm fahranin a awm bawka. Thanhranga pawh chuan a nupui chu hmangaih takin a samah a lo chul sak ve bawka, a nupuiin a ngaihtuah țhin ziate a nupui hlauthawng taka a dah țhinte chu amah oawhin nuam lo a ti hle maia. Amah kum uaithla lam a lo ni ve țan tawh nen a chhungkua uap lum chu a hun a inti ve tawh hle a, chutia pangti lum an innghen tir reng takah chuan Thanhranga pawh a nupui chungah chuan a chuang ta vang maia, naupang an muhil tawh bawk nen, a nupui a hmangaih em em kakpuiah chuan chuang vangin a han liluh... ... ...one two three. .... .ta aa. .. ...
Zing ni chhuak chuan Bualthleng khua chu a rawn chhun eng phut maia Pu Chawnghranga chu a famo eirel ri rak rak ri chuan ti harhin a va tho chhuaka pawn lama a tute leh an țhiante infiam ri chu ngaithla pahin a tupa te țhian thum chu a ngaihtuah cheuh cheuha naupangte ni chunga an huaisen zia chu khawtlangin an hre tawh a, engtin tak lo țhanglian hlawm ang maw an tih mekte an ni a, lehlamah run tawkin chanchhe zawkte lo chang ta se Thansanga leh Liansanga te phei chu chhungkaw hung tak ațanga chhuak annih avangin an ngaihtuahawm dawn hlein a hria a, chhungkaw hung tak ni țhin tan chuan retheihna hriatthiam hi a har dawn em a ni. Dammawia erawh hmeithai fa anih avangin engkim huaisen taka a hmachhawn theih a ring bawk a ni.Lal inah pawh chuan lalpa chuan thil tam tak a ngaihtuaha Bualthleng khua hian pasalțha khual kai neih loh lai an nei ngai lo ang tluk a ni a amah erawh chu pahnih khat bak an nei ngai meuh lo. Tunah phei chuan Pu Chawnghranga phei chuan khawvel hun tawp lam a hnaih țan der tawha ral relah pawh a rin tlak tam pui tawh lo tih a lang thuai ngeiin a ring a, Pu Zangaia chu khawnbawl upa zinga seng luh mai te a duh rum rum bawka. Lal in a rorelnaah hian pasalțha a hun laia khual kai pha chin tal an tel hi a duh a ni. Tunah chutiang mi an neih awm chhun Pu Chawnghranga chu a upa lam a nih tawh bakah a taksa te a chak lo țan tawha amah mi chhel ngang anih avangin a natna te hi lalpa bulah lo chuan a sawi chhuak ngai eih lo bawk a ni. Chuvangin Pu Chawnghranga thlak turin Pu Zangaia lo chu rin theih an awm lo a Thanhranga chu khawnbawl upa ni tur em chuan a la nau deuh hlek a ni. Ti chuan Runthanga a han ngaihtuah chhuaka a hringtupa Runthera te a han ngaihtuah leha an tlangval țan tirh a Pu Chawnghranga an zui dun țhin lai te, Sukte hoin an hualbeh țuma Runthera ruahmanna anga fing tak hmanga Sukte ho an bum dante leh Thingchang khuaten rawng taka se chhuna an chhun hlum lai te amah pawh lalfapa ni lo se chu an chhun hlum ve ngei dawn tihte a ngaihtuah kuala Runthera phuba la tura Pu Chawnghranga te nen an let leh hnua Thingchang khua meivapa an chantir laite a ngaihtuah zela a vanglai ngaiin a inhru ru zauh zauh țhin a ni. Khawnbawl upate an lo chuang kai sap sap a, an ni hman dan te an rel fel ta bawka. Tuk țhuan eikhamah chuan Lalpa Dohranga chuan a se chal khawng thluin khawtlang ruai a buatsaih saka nilenga nula leh tlangval ten hun hlimawm tak an hman hnuah ruai hlimawm tak an kil leha zan lamah lal inah chuan lalpa chuan a upa te hnenah chuan a rilru chu a sawi chhuak ta a, ro an han rel leh nak nak hnu chuan tlangaupa chu Pu Zangaia ko tur in an tir ta a. Chumi zan ațang chuan Pu Zangaia pawh Upa Zangaia tih a lo ni ta.
Hun leh nite a liam zela Runthanga pawhin Thanhranga chu a zui chawt renga u ang chiaha ngaiin an inah pawh a tlangnel hle a, Pu Chawnghranga lahin Runthera fapa anih avangin a hmangaihin a tupa ang chiahin a ngai bawka. Thu țha a hrilh awl lo a, Thanhranga lahin a thiam thilte a hlan chhawng zel bawka. Runthanga lah a kut a hmui bawk nen sa a la thei em em bawka, rei loteah pasalțha khual thang pha chin a ni ve thei mai dawn a ni. Niliani nen an thu thlun dun pawh a nghet zual zel bawka mi mit tikham khawp erawh chuan an awm ngai hauh lo thung. Zathangi pawh nula kum chhiar a a kum upat lamah tlangval rei tawh Val upa Ruma thai a chang ta bawka. Val upa Ruma leh Zathangi te lawi țhat zan hian sawi zui a hlawh hle a a chhan chu Liansanga ber chuan "ka kal ve duh" tiin Runthanga hnenah chuan a ngen ngawt ngawt a Runthanga lahin Niliani nau a lo ni bawk nen a hnial hreh chu a rukin tlangval dangte kal vek tawh hnuah Dammawia te ina an riak khawm chu a zu hruai ve ta ringawta. Val upa Ruma te in leh a velah chuan tlangval ho chu an lo awm țhup maia ațhenin in te an lo sawi sak dur dur bawka a hnuah inhnuai lamah lutin thawm an chhuah leh bawka Dammawia phawk a rawn chhuak leh ta "ring leng lawngin U Zathangi chuh a ping tawh anga U Ruma hian sazu kua a zawng tlaivar mai ange" a rawn ti ta mai tlangval ho chu tumah insum thei awm loin an nui ta char chara Zathangi lah nula phanchang zahna kal pel țan tawh a lo ni bawk nen, Dammawia aw chu a lo hre chiang ropui si inchhung ațangin ring leng lawngin "Dammawi haw nghal rawh u, Liansang ka nu in a vaw khawp ang che u" a rawn ti ta deuh deuh bawk nen tlangval ho nui nasa lutuk chu an let phung bawka ti chuan ti buai zui tawh loin zawlbuk lam an pan ta a. A tuk zinga an han harh chu zan lamah an lo meng rei ve deuh bawk nen an lo tho har hle maia Liansanga te in lamah an pathuma chaw ei turin an inzui chho dam dama, an han thlen chuan Zathangi chuan a lo melh rum nasa maia, Dammawia lah insum thei si lo chu a nui phuh țhawt bawk nen za em emin an pathum chuan an nui ta a Pu Zangaia te nupa ngaihna hre lo chu an hawi ka ho bawka. Zathangi chuan țap țuau chungin zan lama thil thleng te chu a sawi ta a, Pu Zangaia lah chu a nuih a za tawlh tawlh bawk si a nui chhuak duh bawk si lo chu a tawpah "Chemte a lo ping tawh tak tak te hi a ni lo maw chuti fakaua i huat mai" a rawn ti veleh bawk nen nui ri in an inchhung chu a khat a ni ber mai, Liansanga farnu dangte tui chawi rawn haw te pawh Dammawia chuan rang takin a lo hrilh ve zel bawka nuih insum thei reng an awm lo. Zathangi erawh a naupang țha leh a ni ringawt maia a men țuau renga Dammawia chu a melh leh hrawk țhin bawka. Tuk țhuan an kil lai chuan Pu Zangaia chuan țha takin Zathangi chu a zilh malh malh a, an ei khama titi hrang hrang te an vawrh hnuah chuan Zathangi pawh Dammawia thusawi vangin a nui a nui ve leh ta bawka ti chuan Val upa Ruma te in lam pan turin a chhuak ta a,a laizawnte chuan an thlah dawn bawka, a chhuah dawnah chuan "Dammawi i rin ang ngawt khan a ping bik lo a nia aw" a la rawn ti leh hram a.
Zingțian kawl a lo eng a niin hlawhtlinna leh hlimna ni a rawn her chhuah pui ta ram mu a kal ho pawh khaw chhungah rawn lutin nula te chuan an lawmpa te arkeziak leh zutuitling te an lo hlan mawlh mawlh bawka Liansangate upa ber Zathangi pawhin Val upa Ruma chu a pan chat bawka Niliani lahin Runthanga a pan chat bawka an hlim hle mai. Mahse ruang nena lut an nih miau avangin thawm chhuah hulh hulh tumah an awm lo a ni. Țialthangi pawhin Thangliani puain a kut veilam leh dinglamah Liansanga leh Thansanga ten an kaia Dammawian a lo zui det det bawka ral khata a rawn kal kun luk luk hmuh phei chuan a nuihzathlak duh viau ni tur a ni Thanhranga pawh a insum thei meuh lo a lo keh hui maia. A bul a lo thlen chuan Thangliani chu rang takin apa pawm a ngen nghal bawka Țialthangi pawh chuan a pasal dam taka a lo let a hmuh chuan lawm avanga hnuk ulh țunin a kuah ve ta bawka. Mitthi chhungte erawh an khawngaihthlak hle mai a, țap hawm hawmte pawh an awm nual a ni. Lal tual lamah an inzui chho ta bawka Lalpa Dohranga leh a upa te chu leihkapuiah rawn ding chhuakin an tlangvalte chu an lo hmuak bawka lalpa chuan an rammutna chanchin sawi turin Val upa Ruma chu a ko chho a val upa Ruma pawh chuan chip chiar takin a han sawi zung zunga Runthanga leh Thanhrangaten Chhuahkhama an hmachhawn chungchang a sawi lai phei chuan Țialthangi hlauthawng thar leh chu a lo ip chawih chawih a a pasal banah chuan nghet takin a chelh chawt bawka. Lalpa chuan Runthanga leh Thanhranga chu chawimawina nopui te a hlan hnuah chuan thu tlem sawi lehin mipui te chu an țin ta a ni.
Inchhung an han lut chu Țialthangi chuan Thanhranga chu hnai set sawta melhin "ral bei tawh suh ang che" tih pahin a kal tau nghawng nghawng bawka Dammawia lah pek chuan "ka nu Thangi chu kan lalpa se la ang maia mawng then hluau hluau a i kal le" a rawn kauh mai chu an vaiin an nui dar dar a Pu Chawnghranga pawh kil khatah a lo khi ve suk suk bawka.Thanhranga pawh chuan a nupui kal tau deuh ngjawng nghawng chu lawm tih hriat takin a nuih suk suk bawka. Chumi zan an han mu chu Țialthangi chu Thanhranga awmah chuan bei thlawp in Thanghranga lungphu ri zawng zawngte hriat vek tum niawm fahranin a awm bawka. Thanhranga pawh chuan a nupui chu hmangaih takin a samah a lo chul sak ve bawka, a nupuiin a ngaihtuah țhin ziate a nupui hlauthawng taka a dah țhinte chu amah oawhin nuam lo a ti hle maia. Amah kum uaithla lam a lo ni ve țan tawh nen a chhungkua uap lum chu a hun a inti ve tawh hle a, chutia pangti lum an innghen tir reng takah chuan Thanhranga pawh a nupui chungah chuan a chuang ta vang maia, naupang an muhil tawh bawk nen, a nupui a hmangaih em em kakpuiah chuan chuang vangin a han liluh... ... ...one two three. .... .ta aa. .. ...
Zing ni chhuak chuan Bualthleng khua chu a rawn chhun eng phut maia Pu Chawnghranga chu a famo eirel ri rak rak ri chuan ti harhin a va tho chhuaka pawn lama a tute leh an țhiante infiam ri chu ngaithla pahin a tupa te țhian thum chu a ngaihtuah cheuh cheuha naupangte ni chunga an huaisen zia chu khawtlangin an hre tawh a, engtin tak lo țhanglian hlawm ang maw an tih mekte an ni a, lehlamah run tawkin chanchhe zawkte lo chang ta se Thansanga leh Liansanga te phei chu chhungkaw hung tak ațanga chhuak annih avangin an ngaihtuahawm dawn hlein a hria a, chhungkaw hung tak ni țhin tan chuan retheihna hriatthiam hi a har dawn em a ni. Dammawia erawh hmeithai fa anih avangin engkim huaisen taka a hmachhawn theih a ring bawk a ni.Lal inah pawh chuan lalpa chuan thil tam tak a ngaihtuaha Bualthleng khua hian pasalțha khual kai neih loh lai an nei ngai lo ang tluk a ni a amah erawh chu pahnih khat bak an nei ngai meuh lo. Tunah phei chuan Pu Chawnghranga phei chuan khawvel hun tawp lam a hnaih țan der tawha ral relah pawh a rin tlak tam pui tawh lo tih a lang thuai ngeiin a ring a, Pu Zangaia chu khawnbawl upa zinga seng luh mai te a duh rum rum bawka. Lal in a rorelnaah hian pasalțha a hun laia khual kai pha chin tal an tel hi a duh a ni. Tunah chutiang mi an neih awm chhun Pu Chawnghranga chu a upa lam a nih tawh bakah a taksa te a chak lo țan tawha amah mi chhel ngang anih avangin a natna te hi lalpa bulah lo chuan a sawi chhuak ngai eih lo bawk a ni. Chuvangin Pu Chawnghranga thlak turin Pu Zangaia lo chu rin theih an awm lo a Thanhranga chu khawnbawl upa ni tur em chuan a la nau deuh hlek a ni. Ti chuan Runthanga a han ngaihtuah chhuaka a hringtupa Runthera te a han ngaihtuah leha an tlangval țan tirh a Pu Chawnghranga an zui dun țhin lai te, Sukte hoin an hualbeh țuma Runthera ruahmanna anga fing tak hmanga Sukte ho an bum dante leh Thingchang khuaten rawng taka se chhuna an chhun hlum lai te amah pawh lalfapa ni lo se chu an chhun hlum ve ngei dawn tihte a ngaihtuah kuala Runthera phuba la tura Pu Chawnghranga te nen an let leh hnua Thingchang khua meivapa an chantir laite a ngaihtuah zela a vanglai ngaiin a inhru ru zauh zauh țhin a ni. Khawnbawl upate an lo chuang kai sap sap a, an ni hman dan te an rel fel ta bawka. Tuk țhuan eikhamah chuan Lalpa Dohranga chuan a se chal khawng thluin khawtlang ruai a buatsaih saka nilenga nula leh tlangval ten hun hlimawm tak an hman hnuah ruai hlimawm tak an kil leha zan lamah lal inah chuan lalpa chuan a upa te hnenah chuan a rilru chu a sawi chhuak ta a, ro an han rel leh nak nak hnu chuan tlangaupa chu Pu Zangaia ko tur in an tir ta a. Chumi zan ațang chuan Pu Zangaia pawh Upa Zangaia tih a lo ni ta.
Hun leh nite a liam zela Runthanga pawhin Thanhranga chu a zui chawt renga u ang chiaha ngaiin an inah pawh a tlangnel hle a, Pu Chawnghranga lahin Runthera fapa anih avangin a hmangaihin a tupa ang chiahin a ngai bawka. Thu țha a hrilh awl lo a, Thanhranga lahin a thiam thilte a hlan chhawng zel bawka. Runthanga lah a kut a hmui bawk nen sa a la thei em em bawka, rei loteah pasalțha khual thang pha chin a ni ve thei mai dawn a ni. Niliani nen an thu thlun dun pawh a nghet zual zel bawka mi mit tikham khawp erawh chuan an awm ngai hauh lo thung. Zathangi pawh nula kum chhiar a a kum upat lamah tlangval rei tawh Val upa Ruma thai a chang ta bawka. Val upa Ruma leh Zathangi te lawi țhat zan hian sawi zui a hlawh hle a a chhan chu Liansanga ber chuan "ka kal ve duh" tiin Runthanga hnenah chuan a ngen ngawt ngawt a Runthanga lahin Niliani nau a lo ni bawk nen a hnial hreh chu a rukin tlangval dangte kal vek tawh hnuah Dammawia te ina an riak khawm chu a zu hruai ve ta ringawta. Val upa Ruma te in leh a velah chuan tlangval ho chu an lo awm țhup maia ațhenin in te an lo sawi sak dur dur bawka a hnuah inhnuai lamah lutin thawm an chhuah leh bawka Dammawia phawk a rawn chhuak leh ta "ring leng lawngin U Zathangi chuh a ping tawh anga U Ruma hian sazu kua a zawng tlaivar mai ange" a rawn ti ta mai tlangval ho chu tumah insum thei awm loin an nui ta char chara Zathangi lah nula phanchang zahna kal pel țan tawh a lo ni bawk nen, Dammawia aw chu a lo hre chiang ropui si inchhung ațangin ring leng lawngin "Dammawi haw nghal rawh u, Liansang ka nu in a vaw khawp ang che u" a rawn ti ta deuh deuh bawk nen tlangval ho nui nasa lutuk chu an let phung bawka ti chuan ti buai zui tawh loin zawlbuk lam an pan ta a. A tuk zinga an han harh chu zan lamah an lo meng rei ve deuh bawk nen an lo tho har hle maia Liansanga te in lamah an pathuma chaw ei turin an inzui chho dam dama, an han thlen chuan Zathangi chuan a lo melh rum nasa maia, Dammawia lah insum thei si lo chu a nui phuh țhawt bawk nen za em emin an pathum chuan an nui ta a Pu Zangaia te nupa ngaihna hre lo chu an hawi ka ho bawka. Zathangi chuan țap țuau chungin zan lama thil thleng te chu a sawi ta a, Pu Zangaia lah chu a nuih a za tawlh tawlh bawk si a nui chhuak duh bawk si lo chu a tawpah "Chemte a lo ping tawh tak tak te hi a ni lo maw chuti fakaua i huat mai" a rawn ti veleh bawk nen nui ri in an inchhung chu a khat a ni ber mai, Liansanga farnu dangte tui chawi rawn haw te pawh Dammawia chuan rang takin a lo hrilh ve zel bawka nuih insum thei reng an awm lo. Zathangi erawh a naupang țha leh a ni ringawt maia a men țuau renga Dammawia chu a melh leh hrawk țhin bawka. Tuk țhuan an kil lai chuan Pu Zangaia chuan țha takin Zathangi chu a zilh malh malh a, an ei khama titi hrang hrang te an vawrh hnuah chuan Zathangi pawh Dammawia thusawi vangin a nui a nui ve leh ta bawka ti chuan Val upa Ruma te in lam pan turin a chhuak ta a,a laizawnte chuan an thlah dawn bawka, a chhuah dawnah chuan "Dammawi i rin ang ngawt khan a ping bik lo a nia aw" a la rawn ti leh hram a.
Ngaihnawm hle mai, Thingchang khua i rawn sawi khian ka lung a tileng.
ReplyDelete